Trong cuộc sống hiện đại, việc tái định nghĩa vai trò của vợ chồng hướng tới bình đẳng, đối tác và bạn đồng hành, thay vì dựa trên vai trò truyền thống. Điều này thể hiện qua sự chia sẻ trách nhiệm trong công việc, nuôi dạy con, tài chính, cũng như tôn trọng lẫn nhau trong việc đưa ra quyết định quan trọng để cùng nhau xây dựng một gia đình hạnh phúc.

Phá bỏ định kiến cũ

Chia sẻ công việc nhà giúp gia tăng tình cảm vợ chồng. Ảnh: THÁI HÀ

Xã hội Á Đông vốn đặt nặng vai trò người đàn ông là trụ cột kinh tế, còn phụ nữ là người chăm sóc gia đình, nuôi dạy con cái. Tuy nhiên, sự tham gia ngày càng nhiều của phụ nữ vào lực lượng lao động, cùng với áp lực tài chính đòi hỏi cả hai vợ chồng cùng gánh vác trách nhiệm kiếm tiền nuôi con và giữ lửa tổ ấm.

Từng là trụ cột kinh tế của gia đình, nhưng vì ảnh hưởng của dịch COVID-19 khiến ngành Xây dựng khó khăn nên anh P.T (phường Hòa Hiệp Bắc, TX Đông Hòa) có gần 3 năm làm công việc nội trợ, đưa đón con và kinh doanh một tiệm sơn nhỏ tại nhà.

Phải đến đầu năm nay, khi nhu cầu xây dựng nhà cửa bắt đầu rục rịch tăng trở lại, anh P.T mới nhận công trình và bắt đầu ra ngoài làm việc. Anh P.T chia sẻ: “Ban đầu, việc điều chỉnh này khá áp lực nhưng vì tôi nghĩ đây chỉ là giai đoạn tạm thời nên cả hai vợ chồng đều cố gắng.

Việc điều chỉnh vai trò không đồng nghĩa với đảo ngược hoàn toàn vị trí vợ chồng, mà là sự linh hoạt tùy hoàn cảnh. Thời điểm ấy, vợ có thu nhập cao hơn và công việc yêu cầu nhiều thời gian hơn nên tôi đảm nhận phần lớn việc nhà và chăm con. Sau này, khi tôi là người làm chính, thì vợ cũng linh hoạt hỗ trợ, chia sẻ”.

Với gia đình anh P.T, việc thay đổi vai trò cho phù hợp hoàn cảnh được vợ chồng anh thống nhất thực hiện nên cả hai vẫn giữ được thái độ tôn trọng, không so đo, không đổ lỗi. Dù vậy, ở nhiều gia đình khác, việc tái định nghĩa vai trò vợ chồng không phải lúc nào cũng dễ dàng.

Đặc biệt, tại nhiều vùng quê hoặc trong các gia đình có tư tưởng truyền thống Á Đông sâu đậm, người phụ nữ vẫn bị kỳ vọng hy sinh, còn đàn ông vẫn phải là người trụ cột khiến cho cuộc sống trở nên gò bó, áp lực.

Chia sẻ vai trò thay vì phân công trách nhiệm

Trong gia đình hiện đại, vai trò của các thành viên không nên phân định bằng giới tính, mà nên dựa trên sự đồng thuận, sẻ chia, thế mạnh và hoàn cảnh cụ thể của từng cặp vợ chồng. Thế nên, thay đổi định kiến ở đây không có nghĩa là phủ nhận truyền thống, mà là điều chỉnh để tạo không gian cho các thành viên phát huy được thế mạnh của mình.

Khẳng định hôn nhân không chỉ là nơi để yêu thương, mà còn là nơi để đồng hành và sẻ chia, chị T.D (TP Tuy Hòa) người có cuộc hôn nhân gần 20 năm tốt đẹp, cho biết: “Mỗi người đều có những trách nhiệm và vai trò của riêng mình, nhưng khi sống chung, điều quan trọng nhất là cả hai phải cùng nhau gánh vác, cùng nhau cố gắng, chứ không phải để mọi gánh nặng đặt lên vai một người. Khi vợ chồng thực sự thấu hiểu và hòa hợp, sự nâng đỡ lẫn nhau không còn là trách nhiệm nặng nề”.

Trên Báo Người lao động, chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Phương Trang (Trung tâm Tham vấn tâm lý The Sight) cho rằng ngày nay, tại Anh hay Mỹ, việc người đàn ông ở nhà làm nội trợ, chăm sóc con cái, trong khi vợ lo kiếm tiền nuôi gia đình đã trở thành chuyện bình thường… Giá trị của người chồng không chỉ được ghi nhận khi có địa vị cao, làm ra nhiều tiền. Biết lắng nghe, chia sẻ, quan tâm và đỡ đần gia đình cũng là giá trị khác của đàn ông.

Việc thay đổi vai trò không đồng nghĩa với việc đánh mất truyền thống, mà là điều chỉnh từ những giá trị cũ sang những giá trị mới phù hợp hơn để cùng nhau xây dựng cuộc sống hạnh phúc. Một gia đình có thể vẫn theo mô hình truyền thống, nếu cả hai thấy hạnh phúc và không bị ép buộc.

Nhưng cũng có thể là mô hình mới - nơi người vợ đi làm chính, người chồng chăm con, hoặc cả hai cùng làm tự do, chia đều mọi việc. Tuy nhiên, để đi đến một mối quan hệ bình đẳng, chia sẻ, các chuyên gia về gia đình cho rằng cả hai vợ chồng đều phải học cách điều chỉnh cái tôi, gỡ bỏ định kiến và xây dựng lại những giá trị sống phù hợp với sự phát triển của xã hội hiện đại.

Hôn nhân không phải là cuộc chiến vai trò, mà là hành trình song hành của hai cá thể bình đẳng. Khi vai trò vợ và chồng được tái định nghĩa một cách nhân văn, linh hoạt và hiện đại, hôn nhân sẽ không còn là gánh nặng hay khuôn mẫu, mà trở thành không gian của sự trưởng thành, chia sẻ và yêu thương thật sự.