Chỉ trong thời gian ngắn, trên địa bàn tỉnh liên tiếp phát hiện hai vụ việc vi phạm pháp luật nghiêm trọng liên quan đến sản xuất, kinh doanh thực phẩm: một cơ sở sản xuất cà phê giả tại huyện Tây Hòa và một hộ kinh doanh ở TX Sông Cầu có hành vi bơm tạp chất vào tôm hùm đã chết để bán ra thị trường. 

Điều đáng nói, cà phê và tôm hùm là hai sản phẩm được địa phương dày công xây dựng thương hiệu nhiều năm qua.

Với vụ việc thứ nhất, DNTN Đại Chúng - Dạ Thảo bị khởi tố vì sản xuất cà phê bột không đạt chất lượng, cố tình giảm hàm lượng caffeine so với tiêu chuẩn công bố. Hơn 17,6 tấn tương ứng với 35.342 sản phẩm cà phê bột thương hiệu Dạ Thảo đã được tiêu thụ, mang về cho doanh nghiệp khoản lợi bất chính gần 1,3 tỉ đồng. Hành vi sản xuất cà phê giả này không chỉ vi phạm pháp luật, mà còn xâm phạm nghiêm trọng quyền lợi người tiêu dùng, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và đánh mất niềm tin vào một sản phẩm vốn được xem là đặc sản địa phương.

Còn ở TX Sông Cầu, lực lượng chức năng bắt quả tang một hộ kinh doanh đang dùng bơm tiêm bơm thạch rau câu lỏng vào 45kg tôm hùm đã chết. Thủ đoạn tinh vi nhằm mục đích tăng trọng lượng, tạo vẻ ngoài “tươi rói” cho sản phẩm, qua đó bán được giá cao hơn. Đây không phải là hành vi mới trong ngành thủy sản, nhưng vẫn luôn là vấn đề nhức nhối vì gây ảnh hưởng trực tiếp đến thương hiệu tôm hùm - một mặt hàng mũi nhọn của kinh tế biển Phú Yên.

Cả hai vụ việc đều cho thấy một thực trạng đáng lo ngại: vì lợi nhuận trước mắt, một số cá nhân, tổ chức đã bất chấp quy định pháp luật, chối bỏ đạo đức kinh doanh, tiếp tay cho hàng giả, hàng kém chất lượng. Trong khi đó, tỉnh Phú Yên đang nỗ lực từng ngày để giới thiệu, quảng bá, đưa sản phẩm địa phương tiếp cận thị trường trong và ngoài nước; không ít doanh nghiệp làm ăn chân chính đang đầu tư bài bản để nâng cao chất lượng sản phẩm và xây dựng uy tín thương hiệu với người tiêu dùng.

Vậy mà chỉ cần một vụ việc bị phanh phui, cả ngành hàng phải chịu hệ lụy. Bởi rồi đây, người tiêu dùng sẽ không khỏi dè chừng khi chọn mua cà phê Phú Yên, thương lái cũng sẽ ngần ngại khi nhập tôm hùm từ Sông Cầu. Khi đó, các đơn vị làm ăn chân chính phải lao tâm khổ tứ để giải thích, bảo vệ thương hiệu. Uy tín - vốn được tích lũy từng chút một - dễ dàng bị ảnh hưởng nghiêm trọng chỉ vì những hành vi gian dối của một vài “con sâu”.

Thực tế nói trên không chỉ cho thấy trách nhiệm cho lực lượng chức năng trong việc tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm minh, mà còn đặt ra yêu cầu cấp thiết phải xây dựng lại nhận thức đạo đức trong sản xuất, kinh doanh. Pháp luật có thể trừng phạt kẻ sai phạm, nhưng không thể thay thế ý thức tự thân về trách nhiệm với cộng đồng, với thị trường và với chính thương hiệu của mình.

Người tiêu dùng ngày nay không còn dễ dãi. Một khi mất niềm tin, họ có thể quay lưng ngay lập tức. Điều nguy hiểm là sự quay lưng đó không chỉ dành cho cá nhân vi phạm, mà cho cả dòng sản phẩm cùng xuất xứ. Trong môi trường cạnh tranh khốc liệt, nơi uy tín là “giấy thông hành”, những hành vi gian lận không chỉ là sai trái về mặt đạo đức và pháp luật, mà còn là sự tự hủy hoại chính mình.

Xây dựng thương hiệu đã khó, giữ gìn nó càng khó hơn. Bởi thương hiệu, một khi đã bị hoài nghi, sẽ cần rất lâu - nếu không nói là rất khó - để gây dựng lại từ đầu.