Lừa đảo trên không gian mạng không phải là chuyện mới, nhưng nhiều người vẫn còn sập bẫy, mất tiền bởi những thủ đoạn lừa đảo tinh vi của các đối tượng xấu. Để không dính bẫy, mọi người cần trang bị kiến thức và nâng cao cảnh giác khi tham gia các hoạt động trên không gian mạng.

Nhiều chiêu trò lừa đảo

Cơ quan chức năng tuyên truyền về việc nâng cao cảnh giác tránh bị lừa đảo trên không gian mạng tại một hội nghị. Ảnh: THỦY TIÊN

Trong thời đại công nghệ số, việc mua bán, giao dịch, thanh toán trực tuyến… đã trở thành nhu cầu thiết yếu bởi sự tiện ích trong cuộc sống. Lợi dụng việc này, những đối tượng xấu đã có nhiều chiêu trò, bẫy người dùng để trục lợi, chiếm đoạt tài sản.

Chị V.T.T ở xã An Phú (TP Tuy Hòa) vừa bị dính bẫy của những kẻ lừa đảo như vậy. Gia đình chị T là cơ sở sản xuất nước mắm truyền thống, thời gian gần đây, để mở rộng hoạt động mua bán, chị đăng bán sản phẩm trên các nền tảng mạng xã hội. Các đối tượng xấu đã liên hệ với chị đặt mua một đơn hàng với số lượng khá lớn. Tiếp đó, chúng còn hỏi mua thêm mấy thùng mực tẩm, do bên chị không có mặt hàng này nên chúng giới thiệu cho chị chỗ quen biết lâu nay hay mua để chị mua giúp, đóng hàng gửi luôn cho tiện.

“Do tin lời, tôi đã liên hệ mua giúp mực và được người này giới thiệu đang có lô mực bị bom nên giảm giá 30%, thế là tôi đã chuyển tiền mua để bán lại kiếm chênh lệch. 2 ngày sau, tôi vẫn chưa thấy họ chở hàng đến nên liên hệ chỗ bán mực tẩm thì không được, gọi cho người đặt mua mắm cũng không được luôn, lúc này tôi mới biết mình đã dính bẫy”, chị T cho biết.

Còn anh P.B.L, một du khách đến từ Hà Nội đã bị mất hơn 13 triệu đồng khi đặt phòng nghỉ online trong dịp lễ Giỗ tổ vừa qua. Chọn Phú Yên làm điểm đến, anh L đã lên mạng tìm hiểu và chọn Stelia Beach resort tại TP Tuy Hòa để đặt phòng nghỉ. Sau khi được tư vấn, giới thiệu các gói giảm giá, anh đã chuyển hơn 13 triệu đồng thanh toán tiền cho 6 phòng nghỉ tại resort và ngay sau đó, anh bị fanpage này chặn luôn. Anh L kiểm tra và liên lạc với bộ phận đặt phòng của Stelia Beach resort thì biết fanpage mình vừa thanh toán tiền phòng là giả.

Bà Lê Ngọc Dân, phụ trách bộ phận đặt phòng Stelia Beach resort cho biết: Hiện trên mạng xuất hiện nhiều fanpage giả mạo fanpage của Stelia Beach resort. Các fanpage này lấy hình ảnh của đơn vị để đăng tải, rao chi phí đặt phòng giá rẻ kèm chương trình khuyến mãi hấp dẫn nên nhiều người dính bẫy.

Trong khoảng 2 tháng gần đây, 6 khách hàng đã bị các fanpage giả lừa chuyển tiền đặt phòng với số tiền bị mất từ hơn 1 triệu đến hơn 13 triệu đồng/khách. Chưa kể còn rất nhiều khách gọi vào số hotline của resort để xác minh lại chỗ nghỉ đã đặt cọc. Hiện chúng tôi đang làm việc với Facebook/Meta để báo cáo xử lý các trang giả mạo; đăng ký tick xanh (huy hiệu đã xác minh trên Facebook) tạo sự nhận diện cho khách hàng, tối ưu website lên trang đầu kết quả tìm kiếm. Trên fanpage của đơn vị, chúng tôi cũng đăng tải, ghim cảnh báo về các fanpage giả mạo để giúp khách hàng có thêm thông tin…

Thiếu tá Tô Hoài Phong, Phó Trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Công an Phú Yên) cho hay: Việc tạo các fanpage giả mạo khách sạn, resort không phải là chuyện hiếm. Nhiều đối tượng đã lập ra các trang web, fanpage có tên và giao diện gần giống với các đơn vị kinh doanh uy tín, thậm chí có tick xanh để tăng độ tin cậy. Dù các đơn vị kinh doanh đã nỗ lực báo cáo để đánh sập những trang lừa đảo nhưng các trang mới vẫn liên tục xuất hiện, bẫy người dùng.

Đề cao cảnh giác

Sau khi chuyển khoản 1,3 triệu đồng để đặt cọc phòng nghỉ tại một khách sạn ở Măng Đen (Kon Tum), chị Hồ Thị Hồng Hạnh ở phường 5 (TP Tuy Hòa) được khách sạn báo sai mã đặt phòng, cần liên hệ với bộ phận kế toán để lấy lại tiền và chuyển khoản lại cho đúng nội dung đặt phòng.

“Tuy nhiên khi tôi yêu cầu cho số điện thoại để liên lạc thì họ bảo chỉ kết bạn qua messenger và hướng dẫn nhập link để hoàn tiền. Do đã đọc được các tin tức về hình thức lừa đảo này nên tôi thận trọng kiểm tra lại, liên hệ với hotline của khách sạn thì mới biết mình đã chuyển khoản tiền đặt phòng cho fanpage giả mạo”, chị Hạnh chia sẻ.

Còn theo bà Nguyễn Thị Hiệp, một người bán thịt heo ở chợ phường 7 (TP Tuy Hòa), hiện nay mỗi lần khách hàng chuyển khoản tiền, bà đều cẩn thận kiểm tra lại biến động số dư để xem tiền đã vào tài khoản chưa, chậm một tí nhưng tránh bị kẻ gian lừa đảo. Trước đó, bà Hiệp đã mất 1,7 triệu đồng tiền mặt và 2kg thịt bởi một đối tượng lừa đảo.

Người lừa bà Hiệp đến quầy hàng mua 300.000 đồng tiền thịt và chuyển khoản cho bà 2 triệu đồng, lấy lại tiền thừa 1,7 triệu đồng. Người này đã chuẩn bị sẵn ảnh báo giao dịch chuyển khoản thành công của ngân hàng đưa cho bà Hiệp xem để chứng minh đã chuyển tiền. Do chủ quan, bà Hiệp không kiểm tra lại số dư tài khoản mà thối tiền thừa cho đối tượng luôn, sau đó mãi không thấy tiền vào tài khoản, bà mới biết mình bị lừa.

Mọi người cần cẩn trọng, không chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng; luôn kiểm tra tính xác thực của các trang web, tài khoản mạng xã hội hoặc email trước khi cung cấp thông tin, chuyển tiền; không tải các ứng dụng lạ hay truy cập vào đường link lạ; kích hoạt bảo mật hai lớp cho tài khoản email, mạng xã hội và tài khoản ngân hàng để tăng mức độ an toàn.

Thiếu tá Tô Hoài Phong, Phó Trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Công an Phú Yên)

Để có thể bảo vệ mình, tránh được thủ đoạn lừa đảo tinh vi của những đối tượng xấu, người dùng cần phải nâng cao hiểu biết, cảnh giác khi hoạt động trên môi trường số, thường xuyên theo dõi, cập nhật các cảnh báo của cơ quan chức năng về những thủ đoạn, phương thức lừa đảo, nắm vững các dấu hiệu lừa đảo để nhận biết và phòng tránh kịp thời.

Theo thiếu tá Tô Hoài Phong, khi thực hiện bất kỳ giao dịch online nào, người dân cần yêu cầu đối tác cung cấp giấy phép kinh doanh và các giấy tờ liên quan để kiểm tra; nên kiểm tra kỹ thông tin doanh nghiệp, số tài khoản so với giấy tờ liên quan; cảnh giác với những lời mời chào giá rẻ hoặc lợi nhuận hấp dẫn... Tuyệt đối không làm theo các yêu cầu, hướng dẫn chuyển tiền cho các đối tượng vì những lý do như sai cú pháp nhắn tin, bị treo tiền trên hệ thống…