Nếu như ở các tỉnh, thành có nền thể thao chuyên nghiệp phát triển, số lượng trọng tài quốc gia thường khá đông đảo, thì tại Phú Yên lực lượng này khá ít. Phần lớn trọng tài thường sống với nghề bằng niềm đam mê. Tuy nhiên, tầm quan trọng và ảnh hưởng của họ với thể thao phong trào và chuyên nghiệp rất đáng ghi nhận.

Trọng tài quốc gia Nguyễn Huy Vũ trong một lần làm nhiệm vụ ở giải quốc gia. Ảnh: NGÔ NHẬT

Sống vì đam mê

Ngoài công việc giảng dạy tại Trường đại học Phú Yên, mỗi khi Liên đoàn Vovinam Việt Nam và Cục TDTT có giấy triệu tập, anh Nguyễn Huy Vũ sắp xếp công việc để làm nhiệm vụ trọng tài quốc gia môn Vovinam. Võ sư chuẩn hồng đai của Hội Vovinam Phú Yên làm công việc này từ năm 2018 và anh xem đó là cơ hội để nâng cao trình độ, cập nhật kiến thức, đồng thời có cái nhìn tổng quan về sự phát triển của môn võ được xem là tinh hoa võ Việt.

“Trọng tài Vovinam quốc gia không mang lại nhiều vật chất, nhưng thỏa mãn được niềm đam mê của tôi. Khi đi các tỉnh thành khác làm nhiệm vụ, tôi nhận thấy phong trào tập luyện võ Vovinam của họ rất phát triển. Các đội tuyển thể thao thành tích cao ở đó cũng rất mạnh, vì họ có được sự quan tâm và đầu tư lớn. Bên cạnh đó, khi làm nhiệm vụ do Liên đoàn Vovinam phân công, tôi được cập nhật nhiều kiến thức bổ ích, áp dụng tại CLB Vovinam Trường đại học Phú Yên, giúp CLB ngày càng phát triển theo hướng chuyên nghiệp”, anh Vũ nói.

Hiện trên địa bàn Phú Yên, trọng tài chuẩn quốc gia môn Vovinam có Nguyễn Huy Vũ; môn võ cổ truyền có Nguyễn Hoàng Minh, Trương Quốc Việt; môn Karate có Trương Đức Vũ, Võ Đông Xuyên, Nguyễn Văn Sinh; môn bóng đá có Phạm Văn Hải, Nguyễn Hoàng Quốc; môn aerobic có Trần Thị Thanh Thúy… Tuy mỗi môn thể thao đều có cách thức tuyển chọn, đánh giá khác nhau, nhưng khi nhắc đến trọng tài quốc gia, theo giới chuyên môn, đó là những người có chuyên môn và năng lực đạt chuẩn để làm việc ở những môn thể thao sở trường.

Hầu hết trọng tài quốc gia nói trên đều theo đuổi nghề trọng tài bằng niềm đam mê và xem đó là công việc tay trái. Để thực hiện nhiệm vụ, ngoài một phần kinh phí được hỗ trợ từ ban tổ chức, họ gần như phải dùng tiền cá nhân khi đi làm nhiệm vụ ở các tỉnh. Tuy nhiên, theo đánh giá của những người trong nghề, việc một nền thể thao có nhiều trọng tài quốc gia sẽ giúp ích rất nhiều cho môi trường thể thao thành tích cao và thể thao phong trào ngày càng phát triển.

Cần thêm sự quan tâm

Như đã phân tích, con đường trở thành một trọng tài quốc gia không đơn giản, đòi hỏi sự nỗ lực và kiên trì rất lớn. Hầu hết đều có xuất phát điểm là VĐV thể thao, những người đang công tác trong ngành Thể thao hoặc chỉ đơn thuần là người đam mê thể thao. Trải qua các khóa tập huấn, những bài kiểm tra quan trọng, kinh nghiệm, hội đồng tuyển chọn sẽ có đánh giá và chọn lựa các trọng tài này làm nhiệm vụ. Bên cạnh đó, có thể khẳng định giá trị mà các trọng tài quốc gia mang lại cho nền thể thao là không hề nhỏ. Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh hiện nay, ngành Thể thao gần như chưa có sự quan tâm đến các trọng tài của các môn thể thao thành tích cao.

Theo Trung tâm Huấn luyện và thi đấu TDTT, trong quá khứ Phú Yên từng có nhiều trọng tài quốc gia và cũng được ngành Thể thao hỗ trợ một phần kinh phí khi làm nhiệm vụ. Tuy nhiên, thời gian qua, việc hỗ trợ gần như không có. Điều này khiến nhiều trọng tài quốc gia ở Phú Yên ngày càng ít đi.

Nhiều người cho rằng Sở VHTT&DL cần có sự quan tâm hơn đối với lực lượng trọng tài quốc gia. Bởi họ là một phần không thể thiếu đối với sự phát triển của thể thao phong trào và thành tích cao Phú Yên. “Chúng tôi mong muốn ngành Thể thao Phú Yên có sự quan tâm hơn nữa với lực lượng trọng tài quốc gia. Trước mắt là bộ phận tham mưu, Phòng Quản lý TDTT rà soát, sau đó lập danh sách lực lượng trọng tài người Phú Yên đang làm nhiệm vụ ở các giải quốc gia, tổ chức gặp mặt, ghi nhận, động viên đối với những người phục vụ cho sự phát triển thể thao Phú Yên và Việt Nam. Tôi nghĩ điều này không quá khó và ngành Thể thao Phú Yên cần làm ngay trong những ngày lễ kỷ niệm ngành sắp tới”, trọng tài quốc gia Vovinam Nguyễn Huy Vũ chia sẻ.

Theo lịch thi đấu được Cục TDTT ban hành, mỗi môn thể thao thành tích cao thường có 3 giải đấu tổ chức hằng năm. Cùng với các đội tuyển thể thao thành tích cao, các trọng tài người Phú Yên cũng sắp xếp công việc cá nhân để làm nhiệm vụ ở các giải đấu đó.

Có nhiều câu chuyện nói lên sự hy sinh của các trọng tài, kèm với đó là những tình huống khó đỡ liên quan đến công việc chính và công việc tay trái. Tuy nhiên, vượt lên tất cả, họ vẫn theo đuổi niềm đam mê và trở thành một phần không thể thiếu của thể thao Phú Yên trong những năm qua.