Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, các quan chức Iran, Ai Cập và LHQ ngày 2/6 đã nhóm họp để thảo luận về chương trình hạt nhân của Tehran, sau khi một báo cáo của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cho rằng Iran đang tiếp tục tăng kho dự trữ urani làm giàu lên gần cấp độ vũ khí.

Kỹ thuật viên làm việc tại một cơ sở hạt nhân của Iran. Ảnh: IRNA/TTXVN

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã gặp Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sissi và Ngoại trưởng Badr Abdelatty, đồng thời điện đàm với Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi.

Tại cuộc họp báo chung, ông Araghchi khẳng định Iran không theo đuổi vũ khí hạt nhân và sẵn sàng cung cấp mọi đảm bảo cần thiết, song cảnh báo sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào nhằm tước đoạt quyền phát triển chương trình hạt nhân hòa bình.

Tuyên bố trên được đưa ra sau khi ông Grossi kêu gọi Tehran minh bạch hơn về chương trình hạt nhân của nước này. Ngoại trưởng Araghchi cũng khẳng định: “Nếu mục tiêu của các cuộc đàm phán là để có được sự đảm bảo và tin tưởng rằng Iran không tìm kiếm vũ khí hạt nhân, thì việc đạt được thỏa thuận là khả thi. Nhưng nếu mục tiêu là tước bỏ các hoạt động hòa bình của Iran, thì chắc chắn sẽ không có thỏa thuận nào”.

Về phần mình, ông Grossi cho biết IAEA đã biên soạn báo cáo vì hoạt động làm giàu urani của Iran là mối quan tâm liên tục của ban lãnh đạo IAEA. Trong khi đó, giới lãnh đạo Iran cho rằng báo cáo của IAEA mang động cơ chính trị do ông Grossi hy vọng trở thành Tổng Thư ký LHQ.

Người đứng đầu Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran Mohammad Eslami cáo buộc ông Grossi đang cố gắng thu hút phiếu bầu của một số thành viên Hội đồng Bảo an LHQ bằng báo cáo trên.

Trong khi đó, theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, Mỹ vừa đưa ra một đề xuất mới nhằm khôi phục các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran, theo đó cho phép Tehran làm giàu urani ở mức thấp và giữ lại một phần cơ sở hạ tầng hạt nhân của mình.

Đề xuất của Mỹ phác thảo một khuôn khổ làm giàu tạm thời ở mức thấp dưới sự giám sát chặt chẽ của quốc tế. Kế hoạch mới nhất của Mỹ cấm xây dựng các địa điểm làm giàu mới và yêu cầu tháo dỡ cơ sở hạ tầng chuyển đổi urani chủ chốt.

Đề xuất của Mỹ cho phép Iran làm giàu urani tại cơ sở trên mặt đất để phục vụ sản xuất năng lượng hạt nhân dân sự, với nồng độ được giới hạn ở mức 3% theo hướng dẫn của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).

Đặc biệt, Mỹ yêu cầu Iran không vận hành các địa điểm làm giàu dưới lòng đất trong khoảng thời gian được đàm phán, cũng như ngừng nghiên cứu và phát triển công nghệ máy ly tâm mới. Đề xuất của Mỹ cũng bao gồm một cơ chế giám sát và xác minh chặt chẽ, trong đó có việc tự động áp dụng Nghị định thư bổ sung của IAEA.

Việc nới lỏng các lệnh trừng phạt đối với Iran sẽ chỉ diễn ra sau khi Tehran chứng minh với cả Mỹ và IAEA rằng nước này đang tuân thủ một cách thiện chí. Đề xuất trên, được Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff đưa ra ngày 31/5, dường như trái ngược với những tuyên bố công khai của các quan chức cấp cao của Mỹ, trong đó có cả Ngoại trưởng Marco Rubio.

Ông Rubio đã nhiều lần tuyên bố Washington sẽ không chấp nhận cho bất kỳ hoạt động làm giàu urani nào của Iran hoặc cho phép chương trình hạt nhân của nước này tiếp tục tồn tại.

Trong khi khuôn khổ hạt nhân dưới thời chính quyền tiền nhiệm đã sụp đổ giữa sự ngờ vực lẫn nhau, đề xuất mới nhất của Mỹ đánh dấu bước đi chính thức đầu tiên của chính quyền Tổng thống Donald Trump hướng tới một giải pháp đàm phán với Iran.

Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei ngày 2/6 cho biết Tehran vẫn chưa nhất trí với đề xuất của Mỹ do không có sự đảm bảo rõ ràng về việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Ông Baghaei nói thêm Iran vẫn đang xem xét lời đề nghị của Mỹ và bác bỏ những tuyên bố rằng đề xuất này có thể chấp nhận được.