Từ ngày 1/6/2025, Nghị định 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ chính thức có hiệu lực, quy định rõ các đối tượng hộ, cá nhân kinh doanh phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế. Thời gian đến đó không còn nhiều, các hộ, cá nhân kinh doanh trên địa bàn tỉnh đang tích cực liên hệ với cơ quan thuế và đơn vị cung cấp dịch vụ để đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, đảm bảo đúng quy định.

Cán bộ Đội Thuế TP Tuy Hòa hướng dẫn hộ kinh doanh xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế. Ảnh: VIỆT AN

Vẫn còn lúng túng

Kinh doanh thuốc thú y và thức ăn chăn nuôi hơn 30 năm nay, ông Nguyễn Hữu Bách, chủ hộ kinh doanh Bách Lan (phường 5, TP Tuy Hòa) đã quen với cách quản lý công việc theo phương thức thủ công và nộp thuế theo phương pháp khoán. Khi được cán bộ thuế thông báo về việc từ ngày 1/6/2025, hộ của ông thuộc diện phải sử dụng hóa đơn điện tử (HĐĐT) khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế, ông Bách không khỏi lo lắng.

Ông Bách cho biết: Quy định Nhà nước ban hành, chúng tôi đương nhiên sẽ thực hiện. Tuy nhiên, vợ chồng tôi nay đã lớn tuổi, việc cập nhật, ứng dụng công nghệ thông tin không được nhanh nhạy như những người trẻ nên tôi rất lo lắng. Để thực hiện đúng quy định, ngoài đăng ký HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền với nhà cung cấp dịch vụ, tôi còn thuê một kế toán chuyên làm việc này. Chi phí tăng lên là điều dễ thấy, nhưng tôi cũng hy vọng việc xuất hóa đơn theo từng lần bán sẽ giúp chúng tôi dễ dàng quản lý doanh thu, số thuế phải nộp cũng đúng với thực tế kinh doanh hơn.

Hộ kinh doanh tạp hóa Nhã Quân của gia đình ông Đỗ Đức Tuyển (phường 7, TP Tuy Hòa) chuyển từ nộp thuế theo phương pháp khoán sang phương pháp kê khai khoảng 1 năm nay. Vì vậy, ông Tuyển đã quen với việc xuất HĐĐT cho khách hàng. Tuy nhiên, theo ông Tuyển, từ ngày 1/6 tới, khi phải xuất HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế, ông vẫn lúng túng.

“Trước hết, tôi không rõ mình có phải mua thêm máy tính tiền hay không vì như vậy chi phí rất cao. Thêm vào đó, kinh doanh cửa hàng tạp hóa, ngoài mua hàng hóa của doanh nghiệp có hóa đơn chứng từ rõ ràng, chúng tôi còn mua hàng của tiểu thương, người buôn bán nhỏ ở chợ để đa dạng nguồn hàng, đáp ứng nhu cầu của khách hàng nhưng như vậy thì không có hóa đơn đầu vào. Khi đó, việc kê khai hóa đơn đầu vào, đầu ra phải thực hiện sao cho đúng? Tôi mong cơ quan thuế hỗ trợ thêm về kỹ thuật cũng như cách thức thực hiện, nhất là trong những ngày đầu triển khai để chúng tôi làm đúng quy định”, ông Tuyển nói.

Theo cơ quan thuế, gọi là HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, nhưng thực tế các hộ, cá nhân kinh doanh không bắt buộc phải mua máy tính tiền. Thay vào đó, người bán có thể sử dụng phần mềm HĐĐT trên điện thoại, máy tính bảng hoặc máy tính có kết nối internet để truyền dữ liệu điện tử đến cơ quan thuế theo thời gian thực. Hộ, cá nhân kinh doanh cũng có thể kê khai thuế theo doanh thu và chi phí thực tế khi sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền.

Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 123/2020/NĐ-CP của Chính phủ về hóa đơn chứng từ, hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán có doanh thu hằng năm từ 1 tỉ đồng trở lên; hộ, cá nhân kinh doanh có sử dụng máy tính tiền; hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai có hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng đều thuộc diện phải sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 1/6/2025.

Ngay khi Nghị định 70 được ban hành, Chi cục Thuế khu vực XIII chỉ đạo các đội thuế trên địa bàn tỉnh chủ động rà soát, phân loại các hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền để có phương án hỗ trợ phù hợp.

Đại diện hộ kinh doanh nêu một số vướng mắc tại hội nghị tập huấn và đề nghị ngành Thuế hỗ trợ khi triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Ảnh: VIỆT AN

Đồng hành cùng người nộp thuế

Là địa phương có nhiều hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền nhất tỉnh, để hỗ trợ người nộp thuế nhanh chóng tiếp cận công nghệ mới, Đội Thuế TP Tuy Hòa đã tích cực vận động, tuyên truyền và hỗ trợ các hộ, cá nhân kinh doanh trên địa bàn đăng ký sử dụng. Mới đây, đơn vị này phối hợp với các nhà cung cấp dịch vụ tổ chức tập huấn, hướng dẫn người nộp thuế thực hiện và xử lý các tình huống phát sinh khi xuất HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền.

Ông Nguyễn Hiệp Tiên Vũ, Tổ trưởng Tổ Nghiệp vụ, dự toán, pháp chế (Đội Thuế TP Tuy Hòa) cho biết: Việc sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền không chỉ giúp minh bạch hóa giao dịch, giảm chi phí, mà còn hỗ trợ người nộp thuế quản lý hiệu quả, tra cứu dễ dàng và nâng cao uy tín với khách hàng, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho hộ, cá nhân kinh doanh. Cụ thể, việc này tiết kiệm thời gian, chi phí khi cho phép người bán hàng xuất hóa đơn ngay tại thời điểm giao dịch, giảm thiểu độ trễ giữa thời điểm thanh toán và thời điểm lập hóa đơn. Dữ liệu hóa đơn được chuyển đến cơ quan thuế thông qua tổ chức cung cấp dịch vụ nhận, truyền, lưu trữ dữ liệu điện tử, đảm bảo tính chính xác và kịp thời. Người nộp thuế dễ dàng tra cứu, quản lý hóa đơn thông qua website: hoadondientu.gdt.gov.vn hoặc ứng dụng tra cứu hóa đơn điện tử trên điện thoại di động; hỗ trợ việc lập báo cáo tài chính, kê khai, nộp thuế… thuận lợi.

Theo ông Dương Viết Hoàng, Phó Giám đốc Phòng Khách hàng doanh nghiệp (Trung tâm Kinh doanh VNPT Phú Yên), lâu nay hộ, cá nhân kinh doanh thường quản lý sổ sách theo kiểu thủ công nên khi chuyển sang sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, họ gặp một số hạn chế trong việc tiếp cận công nghệ mới, đồng thời ngại chi phí đầu tư ban đầu cao. “Để hỗ trợ khách hàng, VNPT đã thiết kế phần mềm dành riêng cho hộ, cá nhân kinh doanh với giao diện đơn giản, dễ sử dụng. Chúng tôi cũng có đội ngũ nhân viên hỗ trợ khách hàng từng bước từ khi đăng ký, tạo mẫu hóa đơn, xuất HĐĐT cho người mua… đến gửi báo cáo cho cơ quan thuế. Chúng tôi cũng sẵn sàng hướng dẫn, giải đáp mỗi khi khách hàng gặp khó khăn, giúp người kinh doanh yên tâm chuyển đổi mà không gián đoạn hoạt động bán hàng”, ông Hoàng nói.

Từ ngày 1/6/2025, hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền nhưng không đăng ký sử dụng sẽ bị phạt tiền từ 2-4 triệu đồng đối với hành vi lập sai loại hóa đơn; phạt tiền từ 2-4 triệu đồng đối với hộ, cá nhân kinh doanh đã đăng ký sử dụng nhưng không có kết nối, chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế; phạt tiền từ 5-10 triệu đồng đối với hành vi không lập hóa đơn khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho người mua theo quy định…

Tại hội nghị tập huấn, ông Nguyễn Văn Ý, Phó Đội trưởng Đội Thuế TP Tuy Hòa cho hay: Việc triển khai HĐĐT nói chung và HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền nói riêng là một trong những bước đi quan trọng trong lộ trình hiện đại hóa ngành Thuế, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch. Đây cũng là giải pháp thiết thực nhằm thúc đẩy chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế, chống gian lận và thất thu ngân sách nhà nước. Khi các hộ, cá nhân kinh doanh chủ động phối hợp cùng ngành Thuế và nhà cung cấp dịch vụ, quá trình chuyển đổi sẽ thuận lợi hơn, tạo tiền đề cho các bước cải cách tiếp theo.

Còn ông Lê Anh Thông, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực XIII nhấn mạnh: “Chúng tôi tin rằng, với sự chủ động của hộ, cá nhân kinh doanh và sự hỗ trợ kịp thời từ cơ quan thuế cũng như các đơn vị cung cấp dịch vụ, việc triển khai HĐĐT từ máy tính tiền trên địa bàn sẽ đạt hiệu quả cao, đúng theo mục tiêu đề ra của Nghị định 70”.