Ông Phạm Duy Khiêm

* Thưa ông, yến sào là một sản phẩm cao cấp, nhưng thị trường hiện nay khá nhiễu loạn, không ít hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Ông nhận định như thế nào về điều này?

- Hiện nay chỉ cần lướt một lượt qua mạng xã hội Facbook dễ thấy rất nhiều trang giới thiệu sản phẩm yến tươi “baby” chuẩn nhà làm có giá siêu mềm, chỉ từ 190.000 đồng đến 220.000 đồng/lạng/6 bì, kèm theo sản phẩm chưng yến được khuyến mại. Điều đáng nói là các sản phẩm yến tươi “baby” này không có nguồn gốc, nhãn mác, không có ngày sản xuất, hạn sử dụng và không hề có thông tin công bố thành phần, chất lượng trong sản phẩm. Do đó, nếu không cẩn thận, người tiêu dùng sẽ “tiền mất, tật mang”, rước thêm bệnh vào người do hóa chất có trong yến tươi “baby” bẩn còn tồn dư.

Vì vậy, nếu là yến hũ mà có thành phần yến thật thì nhà sản xuất sẽ công bố rõ trên bao bì những thông số cụ thể, ví dụ là 6 gam, 7 gam, 8 gam yến tươi hoặc là 1, 2, 3 gam yến khô (theo định lượng của cân điện tử - PV). Mặt khác, nếu là hũ yến thật thì trên bao bì không hề có công bố chất tạo sợi và các hóa chất khác. Đối với yến chưng sẵn công nghiệp, các phụ gia phải có là E415, 401, 406, 407, hương yến, chất bảo quản…

Với những phụ gia hiện có trên thị trường, việc tạo ra một hũ yến chưng có thể không có chút yến nào, nhưng nhìn bắt mắt, ăn thơm, ngon hơn cả hũ yến thật nguyên chất là việc dễ dàng... Giá cả thì mềm, trong khi yến thật giá trị cao nên khó tiếp cận khách hàng, nhất là thị trường online, các siêu thị và showroom công cộng… Do đó, phần lớn người tiêu dùng đua nhau mua yến rẻ, mà quên đi giá trị yến thật.

Về yến sơ chế, hiện rất nhiều sản phẩm trên thị trường pha trộn để giảm giá thành sản phẩm từ 30-70%, thậm chí là giả mạo 100% và không hề có thành phần sợi yến trong tổ yến với quảng cáo mời gọi rất tinh vi, người tiêu dùng dễ sập bẫy. Đa số hàng kém chất lượng này được rao bán trên Facebook, khi bán qua một đợt số lượng đơn hàng thì tài khoản đó cũng mất tích luôn. Người tiêu dùng muốn khiếu nại cũng không biết đâu mà tìm. Vì vậy, một lời khuyên chân thành là người tiêu dùng nên mua tổ yến hoặc yến hũ ở các công ty, doanh nghiệp có địa chỉ, uy tín, thương hiệu rõ ràng. Thêm nữa, khi mua yến, người tiêu dùng cần xem các tem nhãn quy định mang giá trị pháp lý trên sản phẩm như: tem QR, mã vạch (TCVN), tem chống giả (BCA); thành phần công bố trên bao bì sản phẩm...

Để bảo vệ thương hiệu, doanh nghiệp Yến sào Khang Châu (TP Tuy Hòa) chú trọng đầu tư cho khoa học công nghệ. Ảnh: LỆ VĂN

* Trước tình trạng yến kém chất lượng tràn lan trên thị trường, thời gian đến, Hội Yến sào Phú Yên sẽ có giải pháp gì để bảo vệ thương hiệu Yến sào Phú Yên nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của người tiêu dùng, thưa ông?

- Yến sào Phú Yên là sản phẩm nông nghiệp hữu cơ tinh túy, không pha lẫn bất kỳ tạp chất nào. Trong những năm trở lại đây, nghề nuôi chim yến phát triển mạnh trên địa bàn tỉnh với khoảng 1.200 nhà yến rộng khắp ở 9 huyện, thị xã, thành phố. Tổng sản lượng yến thu được ước tính khoảng 2 tấn/năm, giá trị mang lại khoảng 400 tỉ đồng… Bên cạnh đó, tiềm năng phát triển nghề nuôi chim yến ở Phú Yên rất cao nhờ lợi thế về tự nhiên, số lượng quần thể đàn chim yến nhà tương đối lớn.

Trước tình trạng tổ yến kém chất lượng, yến “baby” tràn lan trên thị trường, để thương hiệu Yến sào Phú Yên vươn xa, bản thân các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, chế biến tổ yến ở Phú Yên không còn cách nào khác là phải thay đổi tư duy, chủ động đầu tư khoa học công nghệ, nhất là phải chuẩn hóa quy trình chế biến, cải tiến bao bì sản phẩm để không chỉ cung ứng thị trường trong nước mà hướng tới xuất khẩu, vươn ra thị trường thế giới…

Song song đó, thời gian đến, Hội Yến sào Phú Yên sẽ tăng cường sự kết nối, chia sẻ thông tin giữa các hội viên; phát huy hiệu quả Ban Bảo vệ chim yến trong việc phối hợp với các ngành, chính quyền địa phương xử lý nạn săn bắt chim yến. Hội cũng sẽ khảo sát điều tra, phân tích nguyên nhân các nhà yến chưa thành công để tư vấn hỗ trợ các giải pháp khắc phục, nâng cao hiệu quả nhà yến; chung tay xây dựng quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể Yến sào Phú Yên khi được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu chứng nhận…

Hội viên tham gia tập huấn sơ chế tổ yến do Hội Yến sào Phú Yên tổ chức. Ảnh: LỆ VĂN

* Thưa ông, sản phẩm yến sào ở Việt Nam nói chung và Phú Yên nói riêng hiện nay đang tập trung tiêu thụ ở những thị trường nào? Tiềm năng của ngành nuôi yến Việt Nam ra sao?

- Thị trường yến sào Việt Nam hiện nay ngoài xuất khẩu chính ngạch thì chủ yếu là xuất khẩu tiểu ngạch và qua đường xách tay, với sản lượng khoảng 70-120 tấn/năm cho các thị trường như: Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Canada, Mỹ và cộng đồng người dùng yến trên toàn thế giới, còn lại là tiêu thụ trong nước.

Yến sào Phú Yên hiện cũng theo con đường tiểu ngạch và tiêu thụ trong nước. Mạnh nhất là các thành phố lớn như: Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng...

Ngành Yến sào Việt Nam đang có lợi thế rất lớn so với các nước trong khu vực có nuôi chim yến như Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Philippines, Campuchia... nhờ chất lượng tổ yến Việt Nam được đánh giá tốt hơn. Điều này do nhiều yếu tố tạo nên, trong đó có môi trường sống và giống loài chim yến sẽ tạo nên sản phẩm tổ yến có chất lượng không giống nhau cả về chất lượng lẫn hình thức. Vì vậy việc đầu tư khoa học công nghệ, xây dựng thương hiệu và cạnh tranh về chất lượng thì yến sào Việt Nam chúng ta sẽ có nhiều cơ hội, vì đây là thế mạnh của chúng ta và cũng là xu hướng tất yếu của người tiêu dùng thông thái trong tương lai.