Dại là bệnh truyền nhiễm rất nguy hiểm, gây tử vong. Dù có vắc xin bảo vệ nhưng vì chủ quan, thiếu hiểu biết nên nhiều trường hợp bị chó nghi dại cắn lẽ ra được cứu sống đã tử vong, để lại nhiều nỗi đau cho gia đình và xã hội.
Bệnh dại đang diễn biến phức tạp
Theo đánh giá của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, tình hình bệnh dại đang diễn biến phức tạp, số ca tử vong cao. Trong 7 tháng đầu năm 2024, cả nước ghi nhận 60 ca tử vong do dại, tăng 18 ca so với cùng kỳ năm ngoái. Khu vực miền Trung và Tây Nguyên ghi nhận 23 ca tử vong do dại tại 8 tỉnh, thành và gần 200.000 người phải điều trị dự phòng bệnh dại do chó, mèo cắn. Số ca tử vong do bệnh dại qua các năm chiếm phần lớn tổng số ca tử vong của tất cả các bệnh truyền nhiễm ở Việt Nam.
Số ca tử vong nghi do dại có thời gian ủ bệnh từ 0 đến hơn 90 ngày. Thời gian phát dại kéo dài càng làm cho người bị chó cắn chủ quan và không để ý, đến khi phát dại thì không còn khả năng cứu sống. Theo báo cáo của Chương trình khống chế và loại trừ bệnh dại trên người tại Việt Nam, loài động vật cắn người chủ yếu là chó, chiếm 84%; tỉ lệ tử vong do chó cắn chiếm 97%.
Tại Phú Yên, bệnh dại cũng đang diễn biến phức tạp. Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh xảy ra 2 trường hợp tử vong do bệnh dại, cả hai trường hợp này đều bị chó cắn mà không tiêm vắc xin phòng dại. Đây là một bài học đau xót về sự chủ quan, thiếu kiến thức về phòng chống bệnh dại.
Hội nghị phòng chống bệnh dại tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên năm 2024 vừa diễn ra tại TP Nha Trang (Khánh Hòa). Các chuyên gia thú y và y tế đã chỉ ra nhiều nguyên nhân dẫn đến tình hình bệnh dại trở nên phức tạp và nguy hiểm như hiện nay như: Thiếu nhân lực trong công tác quản lý và tiêm vắc xin cho đàn chó, mèo; chưa thống kê được tổng đàn chó, mèo trên địa bàn quản lý; khó tiếp cận tiêm vắc xin phòng bệnh dại cho chó, mèo ở vùng sâu vùng xa; không xử lý được tình trạng chó thả rông trên địa bàn cũng như thói quen xấu của người dân về việc thả rông chó, mèo.
Đặc biệt, ý thức và sự hiểu biết của người dân về tiêm phòng dại cho chó, mèo còn kém. Người dân tin và tìm chữa bằng thuốc dân gian sau khi chó cắn; do chủ quan nên sau khi chó cắn, người dân không đến cơ sở y tế để tiêm vắc xin phòng dại.
Đừng để phải trả giá bằng mạng sống
BSCKI Trần Ngọc Thân, Trưởng khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm - Kiểm dịch y tế quốc tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Phú Yên (Phú Yên CDC) cho biết: Dại là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, khi lên cơn dại thì khả năng tử vong gần như 100% và không có biện pháp nào để cứu sống. Không ít người khi bị chó cắn cho rằng chó nuôi trong nhà cắn thì không sao, hoặc vết cắn nhẹ, chỉ cần sát khuẩn là được. Họ không đi tiêm vắc xin phòng dại, cũng không đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị dự phòng sau phơi nhiễm. Nhiều trường hợp chủ quan đã trả giá bằng mạng sống.
Mới đây, tại thôn Tuy Dương (xã An Hiệp, huyện Tuy An), một con chó nghi dại cắn liên tiếp 6 người, trong đó có trẻ em. Sau khi bị chó cắn, do chủ quan, những người này tiêm huyết thanh kháng dại trễ. Đến khi phát hiện con chó này chết không rõ lý do, họ mới đi tiêm huyết thanh kháng dại. Trung tâm Y tế huyện Tuy An và Trạm Y tế xã An Hiệp đã đến từng hộ gia đình để vận động 6 người bị chó nghi dại cắn đi điều trị dự phòng ngay. Trong trường hợp này, bất kỳ sự chậm trễ hay chủ quan nào cũng có thể phải trả giá bằng mạng sống.
Trường hợp chó nghi dại cắn người hàng loạt đã xảy ra ở nhiều địa phương như TX Đông Hòa, TX Sông Cầu, huyện Tuy An… Điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ về bệnh dại và nếu không kịp thời xử lý thì sẽ còn nhiều trường hợp tử vong do bệnh dại.
Theo ghi nhận của Phú Yên CDC, trong năm 2023-2024, trên địa bàn tỉnh, số người bị chó cắn ở mức đáng báo động. Tỉ lệ người đi tiêm phòng dại và huyết thanh kháng dại qua các năm ngày một tăng cao. Trong 7 tháng đầu năm 2024, Phú Yên CDC ghi nhận 7.961 người đi tiêm vắc xin phòng dại, trong đó có 482 người phải tiêm thêm huyết thanh kháng dại.
Bác sĩ Nguyễn Thanh Tú, phụ trách chương trình phòng chống bệnh dại của Phú Yên CDC cho biết: Việc ngày càng nhiều người đi tiêm vắc xin phòng dại cho thấy người dân đã ý thức hơn đến sức khỏe của bản thân cũng như hiểu được mức độ nguy hiểm của bệnh dại. Khi bị chó cắn, họ đã chủ động tìm đến các cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị dự phòng bệnh dại. Tuy nhiên, điều này cũng phản ánh một thực trạng là ngày càng có nhiều động vật dại/nghi dại cắn người.
Các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm khuyến cáo: Nếu bị chó, mèo cắn, cho dù chỉ là vết trầy xước nhẹ, cũng phải đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn hỗ trợ và điều trị dự phòng sau phơi nhiễm. Bên cạnh đó, mọi người dân cần tuân thủ các quy định về nuôi nhốt chó, mèo tại gia đình và thực hiện các biện pháp chủ động để phòng ngừa chó nghi dại cắn người.
QUỐC HỘI
