Theo ThS.BSCKII Huỳnh Lê Xuân Bích, Phó Giám đốc Sở Y tế, với thành phần có chứa chất nicotine, thuốc lá - đặc biệt là các sản phẩm thuốc lá mới - đã nhanh chóng gây nghiện trong giới trẻ. Nếu không được ngăn chặn kịp thời, cùng với các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng sẽ tạo ra một thế hệ mới nghiện nicotine và các chất gây nghiện khác.

Đẩy mạnh truyền thông

Thời gian qua, bên cạnh vai trò tiên phong của ngành Y tế, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn tỉnh có sự phối hợp tốt của các sở, ban ngành, hội đoàn thể và các cấp chính quyền.

Nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá được đưa vào kế hoạch hoạt động hằng năm; quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc được đưa vào quy chế nội bộ của các cơ quan, đơn vị... Công tác truyền thông phòng, chống tác hại của thuốc lá không chỉ được thực hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng mà còn thực hiện trên mạng xã hội, trên trang web của các đơn vị...

Theo BSCKI Châu Trọng Phát, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Phú Yên (Phú Yên CDC), trước sự xuất hiện ngày càng phổ biến của các sản phẩm thuốc lá mới, Phú Yên CDC đã tham mưu Sở Y tế có những văn bản kịp thời chỉ đạo tập trung truyền thông về tác hại của các sản phẩm thuốc lá mới đối với sức khỏe con người, đồng thời phối hợp tốt với các cơ quan báo chí, Sở GD&ĐT, Sở VHTT&DL trong công tác truyền thông phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Các lớp tập huấn kỹ năng truyền thông phòng, chống tác hại của thuốc lá được tổ chức hằng năm. Trong năm 2023, Phú Yên CDC phối hợp với Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá tổ chức hơn 10 lớp tập huấn, đồng thời lồng ghép nội dung này trong các chương trình tập huấn khác.

Dù công tác truyền thông được thực hiện tốt, nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá đã được nâng lên, nhưng theo kết quả nghiên cứu về thực trạng hút thuốc lá và việc thực thi pháp luật phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn tỉnh do Phú Yên CDC thực hiện trong năm 2022, tỉ lệ người trên 15 tuổi sử dụng thuốc lá tương đối cao, chiếm 41,6%. Nguy cơ phơi nhiễm khói thuốc lá tại nơi công cộng, quán cà phê, quán bar... vẫn còn cao: từ 57-91%.

Theo bác sĩ Châu Trọng Phát, về việc thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, chúng ta chỉ mới kiểm tra giám sát, tuyên truyền vận động, chưa xử phạt. “Trong thời gian tới, cần áp dụng chế tài đối với những hành vi vi phạm, thực hiện nghiêm và quyết liệt.

Một số địa phương như TP Hồ Chí Minh, Hà Nội... đã áp dụng chế tài. Nếu Phú Yên làm quyết liệt hơn nữa thì công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá sẽ mang lại hiệu quả hơn”, bác sĩ Châu Trọng Phát nói tại một hội nghị tập huấn phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Hãy bảo vệ trẻ em!

Theo ThS.BSCKII Huỳnh Lê Xuân Bích, Phó Giám đốc Sở Y tế, với thành phần có chứa chất nicotine, thuốc lá - đặc biệt là các sản phẩm thuốc lá mới - đã nhanh chóng gây nghiện trong giới trẻ. Thực tế cho thấy, tại các quốc gia cho phép các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, mặc dù có quy định quản lý chặt, nhưng đã không có kết quả trong việc ngăn chặn giới trẻ sử dụng các sản phẩm này.

Tại Việt Nam, trong năm 2023, tỉ lệ học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 sử dụng thuốc lá điện tử là 7%. Tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh ở nhóm tuổi 13-17 tăng từ 2,6% (năm 2019) lên 8,1% (năm 2023). Ở nhóm 13-15 tuổi, tỉ lệ đã tăng hơn gấp đôi từ 3,5% (năm 2022) lên 8% (năm 2023).

Nicotine có trong các sản phẩm thuốc lá có tính gây nghiện cao, gây hại lớn đến sự phát triển não bộ thanh thiếu niên, vì não bộ của trẻ vẫn đang trong giai đoạn phát triển cho tới tuổi 25.

Nicotine đã được chứng minh làm suy yếu sự trưởng thành não bộ của thanh thiếu niên với những hậu quả ngắn hạn và lâu dài nghiêm trọng đó là nghiện, rối loạn nhận thức và cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần. Những thay đổi do nicotine gây ra trong hệ thần kinh khiến người dùng ở nhóm tuổi này dễ bị nghiện nicotine hơn và vì thế ảnh hưởng đến sức khỏe sẽ đến sớm và trầm trọng hơn trong tương lai.

Ngày Thế giới không thuốc lá năm 2024 là diễn đàn để giới trẻ trên toàn thế giới yêu cầu ngành công nghiệp thuốc lá ngừng việc nhắm tới các em bằng các sản phẩm có hại cho sức khỏe, kêu gọi chính phủ các nước áp dụng các chính sách bảo vệ các em khỏi các hành vi lôi kéo sử dụng thuốc lá thông qua mạng xã hội và các nền tảng trực tuyến.

Mới đây, trong buổi mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá (25-31/5) do Ban chỉ đạo phòng, chống tác hại của thuốc lá và phòng, chống tác hại của rượu bia tỉnh phối hợp với Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá tổ chức tại Trường THPT Lê Hồng Phong (huyện Tây Hòa), bác sĩ Huỳnh Lê Xuân Bích đã nhấn mạnh thông điệp “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá”.

Ban chỉ đạo đề nghị các sở, ban ngành, hội đoàn thể và các cấp chính quyền xây dựng, triển khai kế hoạch thực hiện Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030 tại các địa phương, đơn vị, đưa chỉ tiêu giảm tỉ lệ sử dụng thuốc lá vào chỉ tiêu phát triển KT-XH của địa phương theo từng thời kỳ; lồng ghép hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá trong các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; nhân rộng các mô hình xã, phường, thị trấn, cơ quan, đơn vị không khói thuốc; tuyên truyền, vận động người dân, cộng đồng thực hiện các quy định của pháp luật về phòng chống tác hại của thuốc lá; tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm...

Vì sức khỏe của mỗi người, mỗi gia đình, đặc biệt là sức khỏe của lứa tuổi thanh thiếu niên, Phó Giám đốc Sở Y tế kêu gọi các cấp chính quyền, mặt trận, đoàn thể và mọi người dân hãy tích cực hưởng ứng các hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn tỉnh Phú Yên.

YÊN LAN