Sau tết Nguyên đán là mùa lễ hội xuân. Cùng những chuyến du xuân trẩy hội, các món ăn truyền thống đầy hương vị, những bữa tiệc nhiều đặc sản có thể trở thành nguyên nhân gây lo lắng về sức khỏe.

Sau đây là một số vấn đề dinh dưỡng cần lưu ý để duy trì sức khỏe.

Kiểm soát năng lượng nạp vào: Khi thực đơn phong phú, hãy chú ý đến lượng calo tiêu thụ và cố gắng duy trì sự cân bằng. Các món ngon như bánh chưng, bánh tét, thịt heo quay, giò hầm, xúc xích, lạp xưởng, các loại đồ ngọt, nước ngọt, bia… thường chứa nhiều chất béo và đường, lượng calo cao.

Ví dụ một miếng bánh chưng 100g cung cấp từ 180-200 calo, 100g lạp xưởng có 604 calo, tiêu thụ 5 cái nem rán nạp gần 750 calo, 1 lon bia 330ml cung cấp 140 calo…

Ngoài ra, các món ăn này rất giàu chất béo bão hòa và natri, góp phần gây tăng huyết áp và các vấn đề tim mạch. Chính vì vậy, việc kiểm soát và chọn lựa thức ăn rất quan trọng để hạn chế tình trạng tăng cân và duy trì sức khỏe.

Kiểm soát lượng đường tiêu thụ: Đường là một thành phần chủ yếu trong bánh ngọt, kẹo, mứt, trái cây tẩm đường và các loại đồ uống truyền thống. Đường trong các loại thực phẩm giúp tăng cảm giác ngon miệng nhưng đồng thời cũng tăng nguy cơ béo phì, các rối loạn chuyển hóa và nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường.

Kiểm soát lượng muối: Lượng muối tiêu thụ hằng ngày có liên quan trực tiếp đến bệnh tăng huyết áp và các bệnh lý về tim mạch.

Vì vậy nên lưu ý về lượng muối trong các món ăn để kiểm soát huyết áp. Một số thực phẩm có thể chứa nhiều muối, đặc biệt là những thực phẩm được chế biến sẵn, hoặc ướp muối để tạo hương vị đặc trưng như: Các loại mắm, muối chua, nem chua, giò lụa, chả, thịt ngâm mắm…

Để giải quyết vấn đề dinh dưỡng, thay vì giữ nguyên các công thức truyền thống, có thể áp dụng các thay đổi nhẹ để làm giảm lượng chất béo và đường trong thực phẩm, như giảm bớt gia vị đường và muối hoặc sử dụng các loại đường thay thế, đường ăn kiêng, muối giảm natri...

Việc tăng cường sử dụng ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh và hoa quả vào bữa ăn cũng là cách tốt để bổ sung vitamin và khoáng chất, đồng thời làm giảm chỉ số đường huyết. Chọn các loại thịt nạc và cá để đảm bảo cung cấp đủ protein mà không tăng cân nhanh chóng.

Trong quá trình ăn uống, nên ăn chậm, nhai kỹ và thưởng thức các món ăn. Ăn có kiểm soát và ngừng ăn khi cảm thấy hơi no, không đợi đến khi quá no.

Việc uống nước đều đặn cũng giúp kiểm soát cảm giác thèm ăn, giảm lượng ăn quá mức. Nước không chỉ giúp cơ thể tiêu hóa thực phẩm một cách dễ dàng, tăng cường quá trình chuyển hóa các chất tốt hơn mà còn hỗ trợ quá trình loại bỏ chất cặn bã và đào thải độc tố trong cơ thể.

Như vậy, sự đa dạng và cân bằng trong chế độ ăn uống là chìa khóa để duy trì sức khỏe trong bất kỳ dịp nào, kể cả trong mùa lễ hội xuân. Việc duy trì lối sống, ăn uống lành mạnh không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn có lợi ích lâu dài đối với sức khỏe tổng thể.

Để chúng ta có thể thưởng thức niềm vui của mùa lễ hội mà không lo lắng về tác động tiêu cực đối với sức khỏe thì hãy kiểm soát khẩu phần, chọn lựa thức ăn thông minh và duy trì hoạt động thể chất đều đặn.

TS LƯU KIM LỆ HẰNG

(Trường cao đẳng Y tế Phú Yên)