Bệnh tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế. Đáng chú ý, ngày càng có nhiều người trẻ mắc bệnh này.

BSCKII Nguyễn Văn Hoàng khám một bệnh nhân tim mạch đang điều trị tại Khoa Nội tim mạch - Lão học, Bệnh viện Đa khoa Phú Yên. Ảnh: YÊN LAN

Mới đây, tại lễ mít tinh hưởng ứng ngày Tim mạch thế giới (29/9) năm 2023 do Hội Tim mạch học Việt Nam, Quỹ Vì sức khỏe tim mạch Việt Nam và Sở Y tế Thái Bình phối hợp tổ chức, PGS.TS Phạm Mạnh Hùng, Viện trưởng Viện Tim mạch quốc gia, Giám đốc Quỹ Vì sức khỏe tim mạch Việt Nam đã cảnh báo sự tăng mạnh của các bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là bệnh tim mạch - nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế. Tỉ lệ tử vong do bệnh tim mạch gia tăng ở các nước có thu nhập thấp và trung bình thấp, chiếm tới 75%.

Nguyên nhân gây tử vong hàng đầu

Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh tim mạch hình thành do các rối loạn của tim và mạch máu. Thống kê của Bộ Y tế cho thấy mỗi năm Việt Nam có khoảng 200.000 người tử vong vì bệnh tim mạch, chiếm 33% ca tử vong. Trong năm 2021, đại dịch COVID-19 hoành hành nhưng COVID-19 là nguyên nhân gây tử vong xếp thứ 3, còn nguyên nhân gây tử vong hàng đầu vẫn là bệnh tim mạch!

Các bệnh tim mạch phổ biến gồm bệnh mạch vành (biến chứng nguy hiểm là nhồi máu cơ tim), tăng huyết áp, đột quỵ... Theo Viện Tim mạch quốc gia, tăng huyết áp làm tăng nguy cơ tử vong do đột quỵ lên gấp 4 lần và tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch lên gấp 3 lần so với người không mắc bệnh.

Tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên, từ ngày 1/1-11/6/2023, bệnh viện đã khám và điều trị hơn 6.900 lượt bệnh nhân tăng huyết áp, 23 lượt bệnh nhân nhồi máu cơ tim...

BSCKII Nguyễn Văn Hoàng, Trưởng khoa Nội tim mạch - Lão học, Bệnh viện Đa khoa Phú Yên, cho biết: Theo xu hướng chung, bệnh nhân tim mạch ngày càng trẻ hóa. Trước đây, bệnh nhân ở độ tuổi trên 50, bây giờ 40 tuổi, thậm chí 30 tuổi đã mắc bệnh tim mạch nặng rồi. Đó là vấn đề cần phải lưu tâm”. Theo bác sĩ Hoàng, khi kinh tế - xã hội phát triển, tỉ lệ người mắc bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là bệnh tim mạch, gia tăng. Chính lối sống tĩnh tại, lười vận động cùng những thói quen có hại (hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia...), chế độ ăn uống không lành mạnh, căng thẳng lo âu... đã ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch nói riêng, sức khỏe cơ thể nói chung.

Tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên, Khoa Nội tim mạch - Lão học thường xuyên quá tải. Chỉ tiêu giường bệnh là 145 nhưng số lượng bệnh nhân điều trị tại khoa khoảng 190, có lúc lên đến 230 người, phần lớn là bệnh nhân tim mạch.

Loại bỏ những yếu tố nguy cơ có thể thay đổi

Theo các chuyên gia, có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh tim mạch. Bên cạnh các yếu tố nguy cơ không thể thay đổi được (giới tính, di truyền, tuổi tác) còn có những yếu tố nguy cơ có thể thay đổi: béo phì, thừa cân; nghiện thuốc lá; thiếu vận động thể chất; căng thẳng; tăng huyết áp, cholesterol trong máu cao, đái tháo đường... Để phòng ngừa bệnh tim mạch, cần loại bỏ những yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được.

Bác sĩ Hoàng nói: “Béo phì là tình trạng chung tại các đô thị, đặc biệt là những đô thị lớn. Trước đây, tỉ lệ béo phì thấp, nay đã tăng ở người lớn lẫn trẻ em. Dự phòng yếu tố nguy cơ này, có lẽ người dân đã biết, vấn đề là có thực hiện được hay không”.

Theo bác sĩ Hoàng, để cải thiện chức năng tim mạch cần vận động thể chất đều đặn, thường xuyên. Phải vận động mỗi ngày ít nhất 30 phút (đi bộ, tập thể dục, chơi thể thao...), đồng thời có chế độ ăn uống lành mạnh (ăn các loại thực phẩm tốt cho tim mạch như rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc, cá…; giảm chất béo, muối); hạn chế, giải tỏa căng thẳng.

Bác sĩ Hoàng lưu ý: Khói thuốc lá rất độc, mang đến rất nhiều nguy cơ không chỉ đối với tim mạch mà còn gây hại nhiều cơ quan trong cơ thể. Đây là yếu tố làm cho bệnh tim mạch phát triển nhanh. Vì vậy, để bảo vệ tim mạch nói riêng, sức khỏe nói chung, cần bỏ thuốc lá cũng như tránh hít phải khói thuốc (hút thuốc thụ động). Điều quan trọng nữa là kiểm soát tốt những bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường... Người dân cần đi khám sức khỏe định kỳ để có thể phát hiện sớm, điều trị và kiểm soát tốt các bệnh trên. “Mấu chốt là loại trừ các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được và điều trị, kiểm soát tốt bệnh nền”, bác sĩ Hoàng cho hay.

YÊN LAN