Thuốc bổ thường là các sinh tố, chất khoáng, axit amin, hợp chất đơn giản do chuyển hóa chất đạm tạo thành, có tác dụng trẻ hóa tế bào, tăng cường khả năng biến đổi thức ăn thành dưỡng chất nuôi cơ thể, bồi bổ xương. Thuốc bổ rất cần thiết cho con người, nhất là với người già và trẻ em. Tuy nhiên, thuốc bổ cũng như con dao hai lưỡi, nếu bị lạm dụng.

THUỐC BỔ THÌ KHÔNG CÓ...…HẠI” (!?)

Thuốc tăng lực cho trẻ là cần thiết, nhưng không phải là thứ uống thường xuyên – Ảnh: T.THẢO

Anh N.V.T (xã Hòa Hiệp Nam, huyện Đông Hòa) lo vợ mang bầu ăn uống không đủ chất nên không tiếc tiền mua nhiều loại thuốc bổ cho “phu nhân” uống. Sau khi vợ sinh, anh tiếp tục cho uống “thuốc bổ”. Anh T “lý luận”: Đã là thuốc bổ thì phải uống lâu, nhiều và liên tục mới thấm. Đã gọi là bổ thì sao có hại được (?!)

Hiện nay, nhiều bậc cha mẹ tự ý cho em bé uống rất nhiều loại thuốc bổ với mong muốn con mình sẽ thông minh và bớt biếng ăn(?). Chị N.T.V (phường 2, TP Tuy Hòa) mua sirô bổ, men tiêu hóa cho con gái uống trước khi ăn. Thấy tình trạng biếng ăn của bé được cải thiện đôi chút, cứ mỗi lần ăn cơm, chị lại cho bé uống thuốc bổ…

AI CẦN UỐNG THUỐC BỔ?

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, nếu hàng ngày mỗi người có chế độ dinh dưỡng phù hợp, cân bằng thì không sợ cơ thể thiếu vitamin. Việc dùng thuốc bổ sung vitamin không thể thay thế cho những thức ăn như rau cải, trái cây các loại, thịt cá, trứng… vì đây là những nguồn vitamin tự nhiên rất tốt. Khi đã ăn uống đầy đủ và cân bằng các nhóm thực phẩm mà cơ thể không có tiến triển tốt về sức khoẻ thì nên nhờ bác sĩ tư vấn. Việc bổ sung vitamin như thế nào là theo chỉ dẫn cụ thể của bác sĩ, không nên  tùy tiện dùng theo cảm tính hoặc theo kinh nghiệm dân gian. Những đối tượng có nguy cơ thiếu vitamin cần bổ sung thuốc bổ là người ăn kiêng (người ăn chay trường), người bệnh (nhiễm trùng, bỏng, vừa trải qua phẫu thuật), người cao tuổi, phụ nữ cho con bú, người nghiện rượu, người hút thuốc nhiều… Trẻ em bị suy dinh dưỡng, chậm lớn, những em bé sau giai đoạn bị bệnh (nhiễm trùng, ho hen, tiêu chảy…) thì cần cung cấp vitamin.

Nhiều bậc phụ huynh sợ con em mình ốm yếu, kém thông minh nên ép cho bé ăn nhiều thứ hoặc uống đủ loại thuốc bổ. Đây là một nhận thức hết sức sai lầm. Nếu trẻ ăn uống hợp lý và trạng thái sinh hoạt bình thường, trong quá trình khám sức khoẻ định kỳ không có dấu hiệu suy dinh dưỡng thì không cần cung cấp thêm thuốc bổ. Tuy nhiên, có những lúc rau củ trong chế độ ăn bị héo, trái cây, thịt cá không được tươi… hoặc bảo quản thực phẩm không tốt thì lượng vitamin bị mất đi rất nhiều. Những lúc ấy, rất cần bổ sung vitamin cho cháu sau khi đã tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Bác sĩ Nguyễn Thị Mỹ, Trưởng khoa Chăm sóc sức khỏe phòng chống suy dinh dưỡng thuộc Trung tâm Chăm sóc sức khoẻ sinh sản Phú Yên, cho biết: Thuốc bổ có rất nhiều tác dụng phụ nếu không hợp cơ địa; uống quá nhiều có thể gây “nghiện”, làm đau bụng, nôn, tiêu chảy, chán ăn khi bị lờn thuốc, chóng mặt, mất ngủ, gây ngộ độc, sỏi thận… Những người khỏe mạnh không nên lạm dụng thuốc bổ. Cụ thể, uống quá nhiều vitamin A sẽ gia tăng ung thư phổi, uống nhiều chất kẽm sẽ gây tổn thương hệ miễn dịch, dùng nhiều magiê gây rối loạn thần kinh cơ, uống nhiều vitamin C, sắt làm đau bụng, tiêu chảy… Trong các loại vitamin, vitamin A và D không được dùng thừa, dùng quá liều sẽ tích lũy trong cơ thể và có thể gây ngộ độc.

PHẠM THÙY