Quá trình phát triển của sán lá phổi.

Khi mắc bệnh sán lá phổi thường có những triệu chứng gì?

Triệu chứng phát hiện đầu tiên của bệnh sán lá phổi là bệnh nhân ho có khạc nhổ đờm lẫn với máu. Sau đó cơn ho trở thành mạn tính và người bệnh thường ho nhiều vào buổi sáng sớm. Đờm khạc ra thường có màu rỉ sắt giống như viêm phổi, thỉnh thoảng bệnh nhân bị ho ra máu. Bệnh cảnh lâm sàng rất giống như bệnh lao phổi. Chụp phim phổi cũng thường thấy hình ảnh như những trường hợp bị lao hạch. Những bệnh nhân có sán trưởng thành ký sinh ở những phủ tạng khác thì triệu chứng lâm sàng diễn biến khá phức tạp, nếu sán ký sinh ở não thường gây nên những cơn động kinh, nếu sán ký sinh ở gan thường gây nên áp-xe gan.

Xác định bệnh sán lá phổi thường căn cứ vào các triệu chứng lâm sàng giống bệnh lao phổi nhưng xét nghiệm đờm không phát hiện được vi khuẩn lao. Bệnh nhân không bị gầy sút nhanh chóng và không có những cơn sốt xảy ra vào buổi chiều như bệnh lao phổi. Tuy vậy, bệnh sán lá phổi có thể kết hợp với bệnh lao phổi và trong những trường hợp này rất khó xác định bệnh dựa vào các trịệu chứng trên lâm sàng. Muốn chẩn đoán chính xác bệnh sán lá phổi thì cần phải dựa vào kết quả xét nghiệm. Nếu xét nghiệm đờm phát hiện được trứng sán lá phổi là có thể khẳng định một cách chắc chắn, trong đờm có thể thấy những tinh thể Charcot Leyden. Đối với trẻ em, đờm xuất ra không khạc ra ngoài mà trẻ thường nuốt đờm vào thực quản và ống tiêu hóa nên xét nghiệm phân có thể tìm thấy trứng sán lá phổi ở trong phân. Ngoài ra còn có thể dùng các biện pháp hỗ trợ khác để chẩn đoán xác định bệnh như chụp phim phổi, thử phản ứng miễn dịch...

Điều trị và phòng bệnh

Việc điều trị bệnh sán lá phổi bằng praziquantel phải được sự kiểm soát và theo dõi chặt chẽ của thầy thuốc vì thuốc chống chỉ định sử dụng cho một số đối tượng và có thể có những tác dụng không mong muốn. Sau điều trị khoảng 3-4 tuần, kết quả xét nghiệm đờm và phân âm tính thì xem như bệnh nhân đã khỏi bệnh. Cần phải xét nghiệm 3 lần trong 3 ngày liên tiếp để đánh giá một cách chính xác tiêu chuẩn khỏi bệnh.

Phòng bệnh sán lá phổi cần điều trị tích cực người bị bệnh, quản lý chặt chẽ và xử lý tốt đờm, phân do người bệnh thải ra để ngăn chặn mầm bệnh lây lan cho cộng đồng. Tổ chức truyền thông giáo dục sức khỏe, vận động người dân tuyệt đối không ăn tôm, cua nước ngọt còn sống, nướng hoặc chưa được nấu chín.       

BS. Nguyễn Võ Hinh - SK&ĐS