Hỏi: Tôi có cháu nhỏ bị chó cắn (chó nhà không bị bệnh và vết cắn nhẹ) dù đã được tư vấn không cần tiêm phòng, nhưng vẫn thấy lo. Muốn đi tiêm phòng cho cháu, nhưng lại ngại những phản ứng nguy hiểm sau khi tiêm như báo chí đã đưa tin gần đây. Xin bác sỹ có thể tư vấn thêm về việc tiêm phòng dại.

Trả lời: Hiện tại không có phương pháp xét nghiệm nào để biết là có bị dại hay không sau khi bị chó, mèo... cắn, do đó chỉ định tiêm phòng dại phụ thuộc chủ yếu tình trạng con vật cắn và vết cắn. Phải đi tiêm phòng dại ngay trong các trường hợp sau:

- Con vật lên cơn dại hoặc nghi dại.

- Vết cắn gần thần kinh trung ương như cắn ở vùng đầu, mặt, cổ, nửa thân trên, đầu chi, bộ phận sinh dục

- Bị cắn nhiều vết, vết cắn sâu.

- Không theo dõi được con vật.

Trường hợp con vật nghi bệnh phải tiêm đồng thời cả vắc xin và huyết thanh phòng dại. Trong quá trình tiêm phòng vắc xin dại, vẫn tiếp tục theo dõi con vật trong vòng 15 ngày, nếu con vật vẫn bình thường không có biểu hiện bệnh lý gì, thì có thể không cần tiêm đủ số mũi vắc xin theo chỉ định (thường là 6 mũi).

Nếu chỉ bị liếm, vết cắn không làm trầy xước da, vết cắn xuyên qua quần áo gây trầy xước nhẹ và xa thần kinh trung ương hoặc tại thời điểm cắn người, con vật vẫn sống bình thường, hoàn toàn không có biểu hiện nghi ngờ dại thì không cần tiêm phòng. Tuy nhiên, phải theo dõi con vật khoảng 7 ngày, nếu thấy con vật có biểu hiện không bình thường như: ốm, bỏ ăn, chết, mất tích,... thì phải đi tiêm phòng dại ngay. Sau 7 ngày mới đi tiêm phòng sẽ không còn hiệu quả phòng bệnh.

Trong mọi trường hợp, cần rửa vết thương với nhiều nước xà phòng, sau đó sát trùng bằng cồn i-ốt. Xử trí như vậy sẽ hạn chế được rất nhiều sự xâm nhập của vi rút dại vào cơ thể.

Việc tiêm phòng cần phải thực hiện càng sớm càng tốt, hiệu qủa nhất là trong vòng 24-48 giờ đầu, để càng lâu hiệu qủa càng giảm.

Vacxin phòng dại có thể gây một số phản ứng nhẹ tại chỗ tiêm như ngứa, tấy đỏ, đau... nhưng vài ngày sau sẽ hết. Những người có cơ địa dị ứng, bệnh mãn tính hay nghiện rượu có thể bị sốt nhẹ, nhức đầu, buồn nôn, chóng mặt (thường xảy ra sau mũi tiêm thứ 3 trở đi). Có tỷ lệ  nhỏ (khoảng vài phần vạn) phản ứng phụ nặng nguy hại cho sức khoẻ (bệnh thần kinh do vắc xin) xảy ra khi tiêm văc xin dại Fluenzalida, loại vắc xin đang sử dụng phổ biến hiện nay ở nước ta.       

BS ĐOÀN VĂN HẢI