Được hình thành từ hơn 400 năm trước, gắn liền với quá trình mở đất của Phù Nghĩa hầu Lương Văn Chánh, xã Hòa Đồng (huyện Tây Hòa) là một vùng đất trù phú nằm về phía tây nam của đồng bằng Tuy Hòa. Mỗi tấc đất của miền quê hiền hòa này thấm đẫm bao mồ hôi, nước mắt và máu xương của các anh hùng liệt sĩ, gắn liền với sự kiện mẹ Hòa Đồng chặn xe tăng địch.

Đến với vùng quê này vào những ngày đầu xuân mới Giáp Thìn, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng trước sự đổi thay, khởi sắc về nhiều mặt của quê hương mẹ Hòa Đồng. Khu vực trung tâm xã chẳng khác gì một thị trấn. Cánh đồng lúa đang lên xanh, hứa hẹn một mùa bội thu. Những ruộng sen hồng trải rộng ngát hương…

Truyền thống cách mạng vẻ vang

Trước năm 1945, khi phong trào cách mạng ở Tuy Hòa còn trong đêm tối, trên mảnh đất Hòa Đồng đã xuất hiện những hạt giống cách mạng đầu tiên của huyện Tuy Hòa và không ngừng phát triển, đủ sức lãnh đạo người dân địa phương thực hiện thành công tổng khởi nghĩa Tháng Tám, giành chính quyền về tay Nhân dân.

Trong 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945-1954), Hòa Đồng là con đường hành lang phía tây của tỉnh, vừa tổ chức hàng trăm trận đánh ngăn chặn các cuộc tiến công của giặc, vừa là hậu phương chi viện nhiều sức người, sức của cho chiến trường Tây Nguyên và Bắc Khánh Hòa.

Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Đồng là địa bàn chiến lược quan trọng của huyện Tuy Hòa, quân thù liên tục càn quét, là nơi giằng co quyết liệt giữa ta và địch. Trong cuộc đấu tranh quyết liệt ấy, bên cạnh công tác đấu tranh vũ trang và binh vận, phong trào đấu tranh chính trị của người dân Hòa Đồng đã phát triển mạnh mẽ, là một trong những đỉnh cao ở miền Trung, với sự xuất hiện của những bà mẹ Hòa Đồng hiên ngang trên đồng lúa cản xe tăng của giặc đang càn quét, giày xéo quê hương, giữ vững phong trào và vùng căn cứ lõm của xã.

Đến thời kỳ cuối của cuộc chiến, quân và dân Hòa Đồng đã góp phần to lớn vào trận tập kích quân địch rút chạy từ Tây Nguyên xuống đồng bằng Tuy Hòa, góp phần làm nên chiến thắng Đường 5 lịch sử.

Qua hai cuộc kháng chiến, hơn 500 thanh niên ưu tú của Hòa Đồng đã lên đường tòng quân và anh dũng hy sinh. Nhiều gia đình đã hy sinh đến người thân cuối cùng. Nhiều bà mẹ đã hy sinh đến người con cuối cùng và cả người con duy nhất cho cuộc chiến.

Sau ngày quê hương, đất nước được giải phóng, hát khúc khải hoàn, Đảng bộ và Nhân dân Hòa Đồng đồng tâm nhất trí xây dựng quê hương, tạo ra những đổi thay lớn lao trên mọi lĩnh vực.

Nông thôn mới Hòa Đồng hôm nay. Ảnh: PHẠM THÙY

Những đổi thay tích cực

Về Hòa Đồng vào những ngày này, bên những con đường rộng mở về các xóm thôn là cánh đồng lúa đang lên xanh, những ruộng sen hồng ngát hương. Hệ thống kênh mương thủy lợi trải dài đã được kiên cố hóa… Khung cảnh ấy phần nào minh chứng cho bức tranh kinh tế - xã hội của một vùng quê đang trên đà khởi sắc.

Theo ông Nguyễn Quốc Thắng, Bí thư Đảng ủy xã Hòa Đồng, truyền thống cách mạng là tài sản vô giá, là nguồn cổ vũ, động viên tinh thần to lớn và cũng đặt ra yêu cầu cho Đảng bộ, chính quyền và người dân địa phương phải tìm cách phát huy truyền thống ấy trong phát triển kinh tế, văn hóa, thực hiện công tác đền ơn đáp nghĩa sao cho xứng đáng.

Theo đó, Đảng ủy, UBND xã đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành quyết liệt; triển khai thực hiện nghiêm túc, kịp thời các văn bản chỉ đạo của UBND huyện, nghị quyết của Đảng ủy, HĐND xã. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và đồng thuận của các tầng lớp nhân dân, tình hình kinh tế - xã hội của Hòa Đồng tiếp tục phát triển, quốc phòng - an ninh được giữ vững ổn định.

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới được triển khai đồng bộ, mang lại hiệu quả thiết thực. Cán bộ, công chức nêu cao tinh thần trách nhiệm trong thực thi công vụ; thực hiện công tác tham mưu, báo cáo kịp thời. Năm 2023, tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt 42,5 tỉ đồng, vượt 11,84% kế hoạch, tăng 16,21% so năm 2022.

Ông Nguyễn Đính (80 tuổi) ở thôn Phú Diễn Ngoài, nhìn nhận: Hòa Đồng hôm nay đã có những bước phát triển vượt bậc so với trước. Cơ sở hạ tầng như điện, đường, trường, trạm giờ đủ hết. Bây giờ người dân không còn lo chuyện ăn no, mặc ấm nữa mà nghĩ đến việc ăn ngon, mặc đẹp và chuyện làm giàu...

Đặc biệt, xã cũng đã cải tiến lề lối làm việc, thực hiện tốt việc cải cách hành chính, hướng dẫn, tuyên truyền tổ chức, cá nhân nộp hồ sơ thủ tục hành chính trực tuyến qua Cổng dịch vụ công tỉnh tại bộ phận một cửa xã.

Hòa Đồng cũng là địa phương làm tốt công tác dân vận, duy trì thực hiện nhiều mô hình xây dựng nông thôn mới như: Thắp sáng đường quê; trồng hoa dọc các tuyến đường liên thôn, liên xã tạo cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp; xây dựng, nhân rộng các tuyến đường kiểu mẫu, nhà văn hóa kiểu mẫu. 19/19 tiêu chí xã nông thôn mới được giữ vững. Tổng diện tích gieo trồng lên đến 971ha.

Ngành nghề truyền thống của địa phương tiếp tục phát triển ổn định. Trong đó, làng nghề đan đát thôn Vinh Ba duy trì sản xuất các sản phẩm từ nguồn nguyên liệu mây, tre, nhựa và mặt hàng thủ công mỹ nghệ, sản phẩm tiêu thụ trong và ngoài tỉnh, giải quyết việc làm cho trên 200 lao động.

Năm 2023, thu ngân sách đạt hơn 3,1 tỉ đồng, vượt 3,37% dự toán huyện giao và đạt 100% chỉ tiêu phấn đấu của xã, tăng 3,68% so cùng kỳ năm 2022. Hòa Đồng đang tập trung đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết công việc hành chính, từng bước hướng đến chính quyền điện tử, chính quyền số…

“Việc giáo dục truyền thống uống nước nhớ nguồn cho thế hệ trẻ luôn được cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể trong xã quan tâm bằng những việc làm thiết thực như: Thường xuyên phối hợp chăm lo, thăm hỏi, động viên các gia đình thương bệnh binh, gia đình liệt sĩ, Bà mẹ Việt Nam anh hùng.

Trong năm 2023, xã đã lập hồ sơ đề nghị cấp trên hỗ trợ xây dựng, sửa chữa, nghiệm thu đưa vào sử dụng 5 nhà ở cho đối tượng chính sách, đạt 100% chỉ tiêu huyện giao; phối hợp với MTTQ và các tổ chức từ thiện hỗ trợ xây dựng nhà ở cho 5 hộ nghèo, vượt 400% chỉ tiêu huyện giao”, Chủ tịch UBND xã Hòa Đồng Đinh Ngọc Sum cho biết.

Rời Hòa Đồng, dẫu đâu đó trong cuộc sống của người dân vẫn còn khó khăn, nhưng với những gì mắt thấy tai nghe, chúng tôi tin tưởng vào sự chuyển mình và phát triển bền vững của vùng đất này. Với truyền thống cách mạng và tinh thần dám nghĩ, dám làm vì lợi ích của Nhân dân, nơi đây sẽ trở thành vùng đất trù phú và đầy sức sống. 

PHẠM THÙY