Thực hiện Nghị quyết của Tỉnh ủy Phú Yên, Huyện ủy Tuy Hòa chủ trương diệt ác phá kèm, đưa khí thế cách mạng của quần chúng phát triển lên một bước mới, chuẩn bị tiến tới đồng khởi Hòa Thịnh. Huyện ủy chỉ đạo và giao nhiệm vụ cấp ủy xã Hòa Mỹ lên phương án diệt tên ác ôn khét tiếng Nguyễn Y Chi - tên cảnh sát quận, trước là cảnh sát xã Hòa Mỹ.
Huyện ủy phân công đồng chí Nguyễn Anh (Bốn Già) và đồng chí Dương Dụ (Mười Đẹt) trực tiếp bám địa bàn làm công tác chuẩn bị, điều tra tội ác tên Nguyễn Y Chi, mức độ căm thù của nhân dân đối với tên ác ôn này và lập bản cáo trạng chi tiết, cụ thể. Đồng thời, hai đồng chí Nguyễn Anh và đồng chí Dương Dụ còn điều tra, nắm tình hình, quy luật hoạt động của tên ác ôn Nguyễn Y Chi, để lên phương án tiêu diệt.
Sau hơn một tháng chuẩn bị, đồng chí Nguyễn Duy Luân (Chín Cao) thay mặt Huyện ủy về làm việc với cấp ủy xã Hòa Mỹ, kiểm tra (lần cuối) các mặt công tác đã được chuẩn bị và đề ra quyết tâm diệt tên ác ôn Nguyễn Y Chi để phát động phong trào đồng khởi trong toàn huyện.
Huyện ủy Tuy Hòa quyết định thành lập Ban chỉ đạo diệt ác của huyện gồm các đồng chí: Lê Xuân Mai - tức Sáu Lục (Bí thư Huyện ủy); Nguyễn Duy Luân - tức Chín Cao (Thường vụ Huyện ủy); Nguyễn Anh - tức Bốn Già (Bí thư chi bộ xã Hòa Mỹ); Nguyễn Tài Soạn (Trung đội trưởng lực lượng vũ trang huyện Tuy Hòa); Dương Dụ - tức Mười Đẹt (Trung đội phó lực lượng vũ trang huyện Tuy Hòa); Lê Thạnh - tức Hai Nóc. Đồng chí Lê Xuân Mai - tức Sáu Lục (Bí thư Huyện ủy) trực tiếp chỉ đạo diệt ác.
Tháng 10/1960, Hội nghị Đại biểu Đảng bộ huyện Tuy Hòa lần thứ nhất được triệu tập ở căn cứ thôn Mỹ Điền, xã Hòa Thịnh, nhằm quán triệt tinh thần Nghị quyết 15 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng được cụ thể hóa trong Nghị quyết của Đảng bộ tỉnh Phú Yên. Hội nghị đã đề ra những nhiệm vụ chính: Ra sức xây dựng lực lượng vũ trang để hỗ trợ cho phong trào đấu tranh chính trị của quần chúng, phát triển các đội công tác; xây dựng căn cứ địa miền núi làm bàn đạp tấn công giải phóng đồng bằng; chuẩn bị mọi mặt để phát động phong trào đồng khởi trong toàn huyện.
Được sự phối hợp chặt chẽ của chi bộ đảng xã Hòa Mỹ và cơ sở quần chúng trung kiên do chi bộ đảng xã đã dày công xây dựng, trong đó có công lao to lớn của đồng chí Nguyễn Cần và gia đình. Tối 11/11/1960, lực lượng diệt ác của huyện về Hòa Mỹ tổ chức thành 3 mũi thực hiện nhiệm vụ diệt tên Nguyễn Y Chi. Mũi chủ yếu gồm các đồng chí Nguyễn Tài Soạn, Lê Thạnh, Nguyễn Mã (tức Đạo), Dương Dụ, Nguyễn Sanh do đồng chí Dương Dụ dẫn đường, đột nhập nhà tên Nguyễn Y Chi. 2 mũi còn lại làm nhiệm vụ rải truyền đơn phát loa vạch trần tội ác của tên Chi, cảnh cáo những tên ác ôn khác.
Mũi chủ yếu sau khi đột nhập vào nhà tên Chi, xác định tên Chi đang ngủ trên giường với con trai của y. Để tránh thương vong cho đứa bé vô tội, đồng chí Nguyễn Mã rọi đèn pin xác định tên Chi, đồng chí Lê Thạnh và Nguyễn Tài Soạn dùng tiểu liên bắn chết tên Chi ngay trên giường ngủ. Ánh đèn pin lóa vào mặt, tên Chi bừng tỉnh, rút súng chống cự nhưng đã muộn. Y phải đền tội ác trước cách mạng và nhân dân. Diệt tên Chi xong, các đồng chí trong đội diệt ác đặt bản cáo trạng lên người y, thu vũ khí rồi rút lui an toàn.
Tên ác ôn Nguyễn Y Chi bị trừng trị đã góp phần quan trọng nâng cao khí thế cách mạng của quần chúng, hạ uy thế của địch. Để phát huy kết quả này, ngay trong đêm 11/11/1960, đội diệt ác rải truyền đơn, phát loa vũ trang tuyên truyền (do đồng chí Bốn Già thảo) treo cờ đỏ sao vàng, cáo trạng diệt tên Chi và căng khẩu hiệu “Cách mạng miền Nam nhất định thắng, Mỹ - Diệm nhất định thua”.
Sáng hôm sau, Hòa Mỹ phối hợp với Hòa Thịnh thả những bè chuối tuyên truyền trôi xuống hạ lưu sông Bàn Thạch. Bà con vùng phía đông huyện Tuy Hòa kéo đến cầu Bàn Thạch (Hòa Xuân) xem những bè chuối của cách mạng và hả dạ về chiến công đồng khởi Hòa Thịnh, về việc tên ác ôn Nguyễn Y Chi bị tiêu diệt, cách mạng đã hùng mạnh và đang tiến về đồng bằng.
Đây là vụ diệt ác đầu tiên ở đồng bằng Tuy Hòa, lại tổ chức diệt trúng tên ác ôn ngoan cố nằm sâu trong vùng địch kiểm soát nên có tác dụng rất to lớn. Bọn ngụy quân, ngụy quyền rúng động, hoảng hốt, tối không dám ngủ ở nhà, phải trốn xuống Phú Thứ, Phú Lâm.
Nhân dân xôn xao truyền tụng chính sách nhân đạo của cách mạng. Ai có tội thì diệt người đó. Tên Chi bị tiêu diệt mà đứa con nhỏ của hắn nằm bên cạnh không việc gì. Điều này có tác dụng to lớn đối với bọn lưng chừng, nhiều tên đã gửi thư xin cách mạng tha tội chết, hứa không làm việc cho địch nữa.
Bọn tề ngụy địch tại Hòa Mỹ rúng động, choáng váng trước cái chết của tên Chi, tư tưởng bất an, nơm nớp lo sợ cách mạng trừng trị, giảm đáng kể các hành động hung hăng chống phá cách mạng. Diệt tên ác ôn Nguyễn Y Chi không chỉ tác động sâu sắc đến bọn tề ngụy cơ sở tại Hòa Mỹ mà ảnh hưởng sâu rộng đến cả huyện Tuy Hòa và tỉnh Phú Yên. Sau sự kiện diệt tên ác ôn Nguyễn Y Chi tại Hòa Mỹ và một số tên ác ôn khét tiếng như ấp trưởng Nguyễn Ân ở Hòa Mỹ, Huyện ủy Tuy Hòa chủ trương tiến hành đồng khởi Hòa Thịnh, chào mừng Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam ra đời, mở phong trào, đứng chân ở đồng bằng các xã phía tây huyện Tuy Hòa, mở đầu cho phong trào đồng khởi toàn huyện.
THÀNH NAM
