Giải thưởng Sách hay lần 2 năm 2012 với chủ đề “Sách và khai minh”, do Viện Nghiên cứu phát triển giáo dục IRED và dự án Sách hay đồng tổ chức vừa được trao tại TP Hồ Chí Minh. Đây là giải thưởng “dân lập” đầu tiên về sách Việt Nam với quy mô rộng, do học giả và độc giả bình chọn với 8 hạng mục giải thưởng chính.
Trao giải cho một số tác giả, dịch giả có tác phẩm đạt giải Sách hay 2012.
Ban Tổ chức giải Sách hay 2012 cho biết, sau 5 tháng làm việc nghiêm túc, với uy tín và sự công bằng, Hội đồng Xét tuyển và Hội đồng Trao giải đã chọn ra những cuốn sách xứng đáng ở 7 hạng mục, ở mỗi hạng mục có 2 tác phẩm được trao giải gồm tác phẩm viết bằng tiếng Việt và tác phẩm dịch. Ngoài 7 hạng mục này, hội đồng còn trao giải Dấu ấn mới dành cho những tác phẩm ra đời chưa lâu, mang tính mới mẻ, đột phá... Có nhiều tác giả đoạt giải là nhà văn, dịch giả, nhà nghiên cứu đã qua đời.
Ở thể loại sách thiếu nhi, nhà văn quá cố Phùng Quán đã được trao giải thưởng Sách hay với tác phẩm Tuổi thơ dữ dội do Nhà xuất bản Thuận Hóa phát hành. Ở thể loại sách văn học, giải thưởng được trao cho nhà văn quá cố Nguyễn Mộng Giác với tác phẩm Sông Côn mùa lũ. Đây là bộ trường thiên tiểu thuyết bốn tập với 2.000 trang, trong đó nhân vật trung tâm là người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ. Sông Côn mùa lũ được Hội đồng Tuyển chọn Sách hay đánh giá là một tác phẩm có giá trị nhân bản. Riêng mảng sách văn học dịch, tác phẩm Trăm năm cô đơn của García Márquez do dịch giả Nguyễn Trung Đức chuyển ngữ đã đoạt giải thưởng Sách hay. Hội đồng Tuyển chọn viện dẫn những đánh giá của nhà thơ Thanh Thảo để nói về cố dịch giả Nguyễn Trung Đức: “Không thể kể hết những gì Nguyễn Trung Đức đã làm được cho văn học khi mở được những hải cảng cho văn học hiện đại Mỹ Latin, văn học tiếng Tây Ban Nha cập bến Việt Nam ngay từ những năm khó khăn nhất của thời bao cấp”.
Giải Dấu ấn mới được trao cho tác giả Hồ Trung Tố với Có 500 năm như thế, do Phương Nam Book và Nhà xuất bản Thời Đại ấn hành năm 2011. Tác phẩm viết về bản sắc Quảng Nam nhìn từ góc độ phân kỳ lịch sử, được Hội đồng Tuyển chọn đánh giá là mạnh dạn trong cách tiếp cận, có cách nhìn mới mẻ, độc đáo và lý giải vấn đề một cách sâu sắc, sáng tạo.
Ở thể loại sách nghiên cứu, tác phẩm viết Việt Nam Phật giáo sử luận của tác giả Nguyễn Lang do Nhà xuất bản Văn Học phát hành năm 2000 đã đoạt giải. Đây là cuốn sách gồm những tư liệu và cái nhìn bao quát về lịch sử Phật giáo Việt Nam từ khởi thủy đến hiện đại. Cùng với Việt Nam Phật giáo sử luận, tác phẩm dịch Bàn về tự do của John Stuart Mill do Nguyễn Văn Trọng dịch, Nhà xuất bản Tri Thức phát hành năm 2006, đã đoạt giải. Hội đồng Tuyển chọn giải thưởng Sách hay cho rằng cuốn sách này đã tác động đến sự phát triển của xã hội Nhật Bản. Thời Minh Trị, cuốn sách từng được phát hành 2 triệu bản trong khi dân số nước Nhật lúc đó hơn 30 triệu người. Tác phẩm này đến với độc giả Việt Nam được coi là một sự kiện trong đời sống dịch thuật của Việt Nam và được tái bản 3 lần.
Ở thể loại sách tra cứu, giải thưởng được trao cho tác phẩm Từ điển tiếng Việt do cố Giáo sư Hoàng Phê chủ biên, Viện Ngôn ngữ học và Nhà xuất bản Khoa học xã hội ấn hành năm 1998 và cuốn Từ điển yêu thích bầu trời và các vì sao của tác giả Trịnh Xuân Thuận do Phạm Văn Thiều, Ngô Vũ dịch, do Nhà xuất bản Tri Thức ấn hành năm 2011.
Sách giáo dục: Giải thưởng được trao cho hai tác phẩm Đại học Humboldt 200 năm (1810-2011): kinh nghiệm thế giới và Việt Nam của các tác giả Ngô Bảo Châu, Pierre Darriulat, Cao Huy Thuần, Hoàng Tụy, Nguyễn Xuân Xanh, Phạm Xuân Yêm, do Nhà xuất bản Tri Thức phát hành năm 2011 và tác phẩm dịch: Émile hay là về giáo dục của tác giả Jean-Jacques Rousseau, dịch giả: Lê Hồng Sâm, Trần Quốc Dương, do Nhà xuất bản Tri Thức ấn hành năm 2008…
Giải thưởng Sách hay 2012 đã thu hút hơn 600 nhân sĩ, trí thức, nhà giáo dục, nhà nghiên cứu, nhà văn, nhà thơ, chuyên gia, bạn đọc tham gia.
TRẦN THU (tổng hợp)
