Sinh ra trong gia đình nghệ thuật, con của vua hề chèo Mạnh Tuấn, nghệ sĩ ưu tú (NSƯT) Minh Thu yêu chèo, sống chết với chèo và là một trong những người hát chèo hay nhất hiện nay. Chúng tôi đã trò chuyện về chuyện đời, chuyện nghề với chị.
Nghệ sĩ ưu tú Minh Thu
* Chị nghĩ sao về vị trí của chèo trong lòng khán giả hiện nay?
- Giờ đây chẳng còn mấy người say sưa nghe hát chèo. Cánh diễn viên trẻ của nhà hát giờ đây bị chi phối bởi nhiều chuyện, nhất là chuyện liên quan đến cơm áo gạo tiền hằng ngày. Thành ra chẳng ai toàn tâm toàn ý cho chèo, cho những vai diễn. Thường thì diễn viên của Nhà hát Chèo Việt
* Chị đến với nghệ thuật chèo như thế nào?
- Có thể nói, tôi mê chèo từ khi còn trong bụng mẹ. Song thân của tôi là con của quê hương quan họ Bắc Ninh. Tôi đi hát chèo từ năm 14 tuổi và kết duyên với chèo, sống chết với chèo. Tôi hát cả lúc đi chơi, đi tắm, lúc nấu cơm quét nhà. Tôi bắt chước rất giỏi những người thầy nổi tiếng như NSND Minh Lý, NSND Bùi Trọng Đang, GS-NSND Trần Bảng... Chính các thầy giỏi đã dạy tôi phải yêu, phải say khi diễn chèo.
* Chị có một người cha tuyệt vời, nâng những bước chân đầu tiên trên con đường nghệ thuật?
- Tôi cảm ơn bố đã cho tôi dòng máu nghệ thuật, chắp cánh cho tôi tình yêu chèo để có được thành công như hôm nay. Hành trang vào nghề của tôi thực sự vững, tôi tự hào về điều đó. Bố tôi - NSND Mạnh Tuấn là một trong những nghệ nhân kỳ cựu trong làng chèo, cùng thế hệ với cụ Bùi Trọng Đang và cụ Chu Văn Thức. Ông là một trong những nghệ nhân đã đào tạo những học trò nổi tiếng như Xuân Hinh, Quốc Trượng… Tuổi thơ của ông đã trải qua những năm tháng cơ cực, đầy nước mắt. Vì thế tôi luôn tự nhủ rằng phải giúp đỡ bố mẹ nuôi các em và dành tâm huyết cho nghệ thuật.
* Theo chị, cái khó của chèo là gì?
- Hát chèo là phải tròn vành rõ chữ, phải “nảy hạt”, và có hơi hạt. Nhiều người có năng khiếu nhưng hát chẳng “nảy” được hạt. Tôi kết duyên với chèo và nhận thấy chèo là loại hình nghệ thuật cao cấp, được đệm bởi 8 loại đàn, cùng lúc quyện vào nhau. Chèo lại hội tụ đủ bốn yếu tố: ca, vũ, nhạc, kịch. Chèo là phải xem, phải nghe mới mê, nhất là nghe những bài thảm sầu. Ca từ tác động vào sâu thẳm tâm hồn người, khiến người nghe có thể khóc, lại có thể cười ngặt nghẽo.
* Một thời, Minh Thu - Quốc Anh là cặp diễn viên nổi tiếng và ăn ý ở Nhà hát Chèo Việt Nam. Chị và anh ấy đã đến với nhau như thế nào?
- Cả hai vì đóng vai cùng vở mà yêu rồi thành đôi. Tôi và Quốc Anh có một vai diễn, dường như là định mệnh. Đó là vở chèo Quên lời thề xưa. Ở vở này, Quốc Anh đóng vai chàng Quốc Phong nghèo khó, tôi thủ vai cô gái tên Thơm mộc mạc nơi thôn dã. Thơm tần tảo làm lụng nuôi chàng Quốc Phong ăn học. Ngày Thơm tiễn Quốc Phong lên kinh ứng thí, chàng đã thề non hẹn biển nếu đỗ đạt, được làm quan sẽ về quê đón Thơm. Quốc Phong đỗ Trạng nguyên, liền quên ngay lời thề và quyết định lấy công chúa để hưởng vinh hoa phú quý. Trạng nguyên được cử đi đánh giặc, bị thất bại, bị mù mắt và chịu phạt rồi bị đuổi về quê. Khi về quê, chàng đã thành tàn phế, cũng chỉ có cô gái quê nghèo tên Thơm ở bên cạnh chàng.
* Nhiều người nói trong tình duyên, chị rất lận đận?
- Trong đời thực, tôi là người thiệt thòi, vất vả. Không hợp với Quốc Anh nữa thì chia tay. Tôi nuôi con, sống thanh thản trong tình yêu với chèo, với những vai diễn và các học trò yêu quý. Bây giờ, cô con gái duy nhất của tôi làm việc ở TP Hồ Chí Minh, tôi một mình một bóng. Tôi đi diễn ít hơn vì đã có tuổi. Bây giờ tôi thường vào vai người mẹ, thái hậu hoặc hoàng hậu, chứ chẳng còn sắm những vai công chúa như xưa. Tôi dành nhiều thời gian chăm sóc người mẹ già và dạy học trò bằng tất cả nhiệt huyết của mình.
* Xin cảm ơn chị!
NGUYỄN VĂN HỌC (thực hiện)
