Trước khi nổi tiếng với bài thơ Cuộc chia ly màu đỏ, Nguyễn Mỹ đã viết hàng chục thi phẩm, trong đó có một bài thơ về Bác Hồ kính yêu Vui mừng đón Bác hôm nay. Đây là bài thơ có cách khai thác lạ, để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc.
Nhà thơ Nguyễn Mỹ - Ảnh: T.LIỆU
Bài thơ ra đời vào năm 1960, viết theo thể tự do gồm 120 câu, dài nhất trong số các bài thơ của Nguyễn Mỹ.
Mở đầu bài thơ, nhà thơ dùng hình ảnh tiên ông trong sách, trong tưởng tượng để làm nền cho việc mơ gặp Bác của nhân vật trữ tình:
Có một bận
gặp tiên ông trong sách
Tiên ông trắng bạch
bông tóc tuyết râu…
Ngây thơ lòng dễ tin ngay
Đêm mơ thấy được vuốt râu Bác Hồ.
Để chân dung Bác xuất hiện, tác giả viết một đoạn thơ với âm thanh rộn rã làm nền:
Núi đồi ơi!
Núi đồi không có mắt
Mà cũng chen nhau lố nhố nghểnh đầu!
Trời sáng đi!
Kìa trời sáng mau mau
Nghe náo nức ngoài khơi xa biển dậy
Con dế bữa nay kêu cũng vui lắm đấy
con dế kêu con dế biết hay không…
... Có nghe không, gió hôm nay biết nói
Anh gió ơi! anh liên lạc chuyên cần
gió đưa tiếng máy về gần
Bàn tay Bác vẫy vang âm núi đồi
…Sóng cồn ơi! sóng cồn nơi biển cả
Gió lớn ơi ! gió lớn nơi ngàn cây
Chim chóc ơi ! về giúp sức ngay đây
Cùng rập hát, hãy cùng ta rập hát !
Với kiểu vừa hư vừa thực, vừa giản dị vừa phi thường, Nguyễn Mỹ đã thể hiện chân dung Bác bằng tất cả tình cảm. Sau đây là đoạn thơ khá hay trong bài thơ, trong đó Nguyễn Mỹ đưa lời nói của Bác vào thơ rất khéo khiến cho hình ảnh thơ có hồn, giàu sức sống:
Bác đẹp quá ! như tiên ông trong sách
gió nhẹ lùa râu tóc bạc phơ phơ
Cháu lớn rồi, vẫn là đứa cháu thơ
Lòng sao bỗng rưng rưng tình thương mến
Khói một con tàu
Lênh đênh mặt biển
Nổi trôi đất khách quê người
… Một cánh chim
trong bão tuyết chơi vơi
đêm giông tố một vì sao không tắt
Ôi những nếp nhăn vạch đường lên hạnh phúc
trắng chòm râu cho trắng áo ban ngày
…Với cái cười, với cái vẫy tay
- Nghe rõ không các cô các chú
Người cha hiền, bậc thầy lãnh tụ
đang ân cần dạy bảo các con
- Đã tốt rồi còn phải gắng tốt hơn…
Để Bác được sống lâu, vì sự thống nhất của Tổ quốc, vì cơm no áo ấm của đồng bào Nam Bắc, nhà thơ đã không tiếc tuổi xuân, sẵn sàng hy sinh sự sống của mình. Một đoạn thơ chân tình, thắm thiết, thể hiện tấm lòng của tác giả, của dân tộc đối với lãnh tụ kính yêu, được thể hiện bởi tứ thơ khá lạ:
Cần một trái tim ư? để hiến dâng cho Người
đem đổi thuốc trường sinh bất tử
xin cho cháu được nhận phần danh dự
hăm mốt tuổi đầu, chưa vợ chưa con
không tiếc rằng đời đang đẹp như hoa
để triệu muôn người sống mãi một người cha…
Chắc chắn, nếu không có một tình cảm chân thành, cảm xúc mãnh liệt và trên hết là lòng kính yêu Bác vô bờ thì Nguyễn Mỹ khó có thể viết được những dòng thơ trữ tình đầy xúc động như vậy.
Kết thúc bài thơ là hình ảnh tuyệt đẹp của đồng bào miền
Bác khuyên cháu nguyện ghi lời
Nguyện noi gương Bác trọn đời đấu tranh
Cổng chào kết lá dừa xanh
Miền
Ra đời cách đây 48 năm song cho đến nay, những vần thơ viết về Bác của Nguyễn Mỹ vẫn có sức lay động lòng người. Những vần thơ thầm nhắc nhở chúng ta biết ơn Người và sẵn sàng hy sinh bản thân mình vì Tổ quốc.
BÙI VĂN THÀNH