Chỉ còn hai ngày nữa là đến Noel. Khởi đầu là đại lễ của nhưng người Kitô giáo, song cùng với thời gian, lễ Giáng sinh đã vượt ra khỏi khuôn khổ của tôn giáo mà trở thành một sinh hoạt văn hóa của cả cộng đồng.
Trẻ em náo nức đợi ông già Noel mang đến những món quà, người lớn trao nhau những lời chúc an lành, hạnh phúc. Có những điều gắn bó mật thiết với lễ Noel mà không phải ai cũng được.
TRUYỀN THUYẾT VỀ CÂY GIÁNG SINH
Có nhiều truyền thuyết về cây giáng sinh. Một thầy tu người Anh tên là Boniface, trên đường hành hương, tình cờ bắt gặp một nhóm những kẻ ngoại đạo sùng bái đang tập trung quanh một cây sồi lớn, dùng một đứa trẻ để tế thần. Để dừng buổi tế thần và cứu đứa trẻ, Boniface đã hạ gục cây sồi chỉ bằng một quả đấm! Tại nơi đó đã mọc lên một cây thông nhỏ. Ông nói với những kẻ ngoại đạo rằng cây thông nhỏ là cây của sự sống và nó tượng trưng cho cuộc sống vĩnh hằng.
Một câu chuyện khác: Một lần thánh Martin Luther dạo bước qua những cánh rừng vào một đêm Noel khoảng năm 1500. Trời quang và lạnh. Hàng triệu vì sao sáng lấp lánh qua kẽ lá. Ngài thực sự ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của một loài cây nhỏ, trên cành cây tuyết trắng phủ đầy, lung linh dưới ánh trăng. Cảnh vật hôm đó đã làm Luther thực sự rung động. Vì thế, khi trở về ngài đã đặt một cây thông nhỏ trong nhà và kể lại câu chuyện này với lũ trẻ. Để tái tạo ánh sáng lấp lánh của muôn ngàn ánh sao, ngài đã treo nến lên cành cây thông và thắp sáng những ngọn nến ấy.
Một truyền thuyết khác lại kể rằng, vào một đêm Noel đã rất lâu rồi, có một người tiều phu nghèo khổ đang trên đường trở về nhà thì gặp một đứa trẻ bị lạc và lả đi vì đói. Mặc dù nghèo khó nhưng người tiều phu đã dành lại cho đứa trẻ chút thức ăn ít ỏi của mình và che chở cho nó yên giấc qua đêm. Vào buổi sáng khi thức dậy, ông nhìn thấy một cái cây đẹp lộng lẫy ngoài cửa. Hoá ra đứa trẻ đói khát tối hôm trước chính là Chúa cải trang. Chúa đã tạo ra cây để thưởng cho lòng nhân đức của người tiều phu tốt bụng.
Cây Giáng sinh trở nên phổ biến ở Đức vào thế kỷ XVI. Người theo đạo Cơ đốc mang cây xanh vào trong nhà và trang hoàng cho chúng trong dịp lễ Giáng sinh. Ở những vùng vắng bóng cây xanh, mọi người tạo ra các đồ vật hình chóp từ gỗ và trang trí cho nó các cành cây xanh và nến. Chẳng bao lâu sau, cây Giáng sinh đã trở nên phổ biến ở các nước châu Âu.
Năm 1890, nhiều đồ trang trí bắt đầu được nhập từ Đức vào Mỹ và từ đó tục lệ về cây Giáng sinh trở nên phổ biến tại Canada và Mỹ. Có một sự khác biệt lớn giữa cây Giáng sinh của châu Âu và Bắc Mỹ: cây của châu Âu nhỏ, hiếm khi cao hơn một mét rưỡi, chỉ khoảng 4 hoặc 5 feet trong khi cây của Bắc Mỹ cao tới trần nhà.
BÀI HÁT GIÁNG SINH CỔ XƯA NHẤT
The First Noel là bài dân ca mùa Giáng sinh cổ xưa nhất mà ngày nay còn hát. Mặc dầu được in ra lần đầu tiên vào năm 1833, bản nhạc này đã xuất hiện trước đó ít nhất cũng khoảng 300 năm. Nguyên bản phát xuất từ đâu và vào thời điểm nào thì vẫn còn là một nghi vấn, và cả hai nước Anh, Pháp đều dành phần xuất xứ. Chữ “Noel” cho biết có thể bản nhạc đã khởi đầu từ nước Pháp (Noel là tiếng Pháp chỉ ngày lễ Giáng sinh), nhưng một số sự việc lại chứng minh ngược lại, nghĩa là bài ca xuất phát từ nước Anh rồi mới truyền qua nước Pháp.
The First Noel là một trong số ít bản ca giáng sinh thủa ban đầu còn sót lại tới ngày nay được xếp vào loại dân ca. Tại nước Anh, The First Noel được hát lên hàng năm khi những người nông dân bắt đầu đốt khúc củi Yule- một tập tục có từ thời trung cổ và đã được Kitô hóa. Như vậy bài ca trở thành phần mở đầu của mùa Giáng sinh. Đặc biệt là đối với các em nhỏ, bài ca là dấu hiệu bắt đầu những ngày kỳ thú nhất của chúng trong năm. Tuy nhạc và lời không được ghi chép, nhưng bản The First Noel vẫn tiếp tục tồn tại.
Trong cuộc sống 300 năm đầu của bài ca, cũng giống như số phận của nhiều ca khúc khác, bản The First Noel không được dùng trong các nghi lễ tôn giáo. Vì có sự khinh thường của hàng giáo sĩ nên những bài ca đại loại như The First Noel trở thành những khúc ca ngày lễ của dân dã. Những bài hát như vậy trở thành một phần của truyền thống gia đình, và nhiều bài hát mùa lễ ngày nay rất được yêu chuộng có lẽ đã mai một đi nếu không được truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác theo truyền thống đó.
Nhưng điều làm người ta thắc mắc là không hiểu tại sao bài hát này tồn tại trong khi rất nhiều bản nhạc dân ca Giáng sinh khác - trong đó nhiều bài dùng lời ca hay hơn - lại bị rơi vào quên lãng. Có thể điều quan yếu là tác giả đã đặt vào bài ca một tinh thần mừng vui hớn hở hiếm thấy. Tất cả những ai đã hát nhạc bản này đều không nghi ngờ rằng người viết đã không chỉ xác tín mỗi lời viết ra mà còn hứng khởi về câu chuyện kể lại. Vì vậy nhạc bản này tượng trưng sự tinh túy của lễ Giáng sinh. Tuy tập tục đốt khúc củi Yule đã tàn lụi theo với tháng năm nhưng bài ca The First Noel thì mỗi mùa giáng sinh vẫn mãi mãi còn bừng sáng.
YÊN LAN (tổng hợp)
