Những câu hát, điệu hò mộc mạc gói ghém bao tâm tư, tình cảm của người dân hai sương một nắng, những bài dân ca độc đáo của người Ê Đê, Cadoong, những tiết mục hát lễ, độc tấu nhạc cụ dân tộc… khiến khán giả say mê thưởng thức. Do Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại Phú Yên tổ chức, đêm công diễn Liên hoan Dân ca Việt Nam năm 2015 - khu vực Nam Trung Bộ vừa diễn ra tại nhà hát Sao Mai (TP Tuy Hòa).
Từ 7 tỉnh, thành phố trong khu vực, hơn 70 nghệ nhân đến với liên hoan, mang theo những sắc màu văn hóa khác nhau, thể hiện qua các làn điệu dân ca, dân vũ, dân nhạc nguyên thể. Từ thành phố phát triển năng động nhất miền Trung, các nghệ nhân Đà Nẵng đưa đến liên hoan tiết mục Hò chèo thuyền - Lý vọng phu và Hò đò dọc, đò ngang - Lý vãi chài (dân ca Nam Trung Bộ) ngọt ngào, mang đậm hơi thở cuộc sống của người dân trên sông nước. Các nghệ nhân Quảng Ngãi hát Mừng ngày đổi thay (dân ca, dân nhạc Cadoong) mộc mạc, chất phác như chính tâm hồn người Cadoong và hát ru con theo điệu hát ru Lý Sơn. Đoàn Bình Định hát Hò khoan (dân ca Nam Trung Bộ); Đoàn Phú Yên có tiết mục Hát hội bài chòi và hát dân ca Ê Đê Đinh Tút; đoàn Khánh Hòa biểu diễn tiết mục Hát chầu văn - hầu đồng - hát bóng trích giá Ông Mười Hoàng. Phần biểu diễn của các nghệ nhân đến từ xứ trầm hương mang đậm tín ngưỡng thờ mẫu, là kết quả của giao thoa và tiếp biến văn hóa Việt - Chăm.
Đến từ vùng đất chang chang nắng gió, nơi có lễ hội Katê độc đáo của người Chăm, các nghệ nhân Raglay và Chăm góp mặt trong liên hoan năm nay với tiết mục Hát lễ đón và rước y trang vua thần Po Klong Girai. Tiết mục này là một trích đoạn trong lễ hội Katê, xuất phát từ tập quán tín ngưỡng của đồng bào nơi đây: Trước khi diễn ra lễ hội Katê, trang phục vua chúa thờ ở các đền, tháp Chăm đều do người Raglay trân trọng cất giữ. Đến khi tổ chức lễ hội, người Chăm làm lễ đón người Raglay rước trang phục về lại các đền, tháp, còn người Raglay tổ chức lễ xin các vị thần linh, tổ tiên chứng giám, cho phép đưa trang phục xuống núi giao cho người Chăm. Vì vậy, tiết mục Hát lễ đón và rước y trang vua thần Po Klong Girai mang sắc màu tâm linh kỳ bí.
Từ vùng đất cực Nam Trung Bộ, đa dạng sắc thái văn hóa của các dân tộc anh em, đoàn Bình Thuận tham gia liên hoan với hai tiết mục: Độc tấu khèn bầu và hát dân ca Chăm Tần tảo nuôi con đi học, có sự tham gia của các nghệ nhân đệm nhạc cụ Mã la.
Đến với Liên hoan Dân ca Việt Nam năm 2015 - khu vực Nam Trung Bộ là những người yêu thích các câu hò điệu lý nồng nàn hơi thở cuộc sống. Lần đầu tiên tham gia liên hoan, nghệ nhân Thổ Đồng (đoàn Bình Thuận) nói một cách giản dị: “Tới đây, tôi cảm thấy rất vui. Đi cho biết đó biết đây, biết bạn bè hát dân ca như thế nào”. Bà Nguyễn Thị Đức (đoàn Bình Định) tâm sự: “Tôi tham gia liên hoan với tinh thần giao lưu, học hỏi là chính. Và mong sao liên hoan được duy trì theo định kỳ để các nghệ nhân trong khu vực Nam Trung Bộ có dịp gặp nhau, chia sẻ với nhau niềm đam mê dân ca”. Còn khán giả nhỏ tuổi Trần Thị Mỹ Tiên ở TP Tuy Hòa - người từng tham gia Liên hoan Dân ca bài chòi do VTV Phú Yên tổ chức - thổ lộ: “Em rất thích dân ca vì dòng nhạc này thể hiện đầy đủ tâm tư, tình cảm của con người”.
11 tiết mục công diễn tại nhà hát Sao Mai trong đêm 11/4 đã mang đến cho những người yêu dân ca nhiều cung bậc cảm xúc. Hội đồng nghệ thuật chọn những tiết mục xuất sắc để tham gia vòng chung kết Liên hoan Dân ca Việt Nam năm 2015 do Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức, diễn ra tại TP Vinh (tỉnh Nghệ An) vào tháng 5 tới. Khép lại liên hoan, các nghệ nhân trở về với công việc đồng áng, nương rẫy, biển giã… Bộn bề lo toan, họ vẫn nuôi dưỡng niềm đam mê những điệu lý câu hò.
YÊN LAN
