Từng được nghe rất nhiều lần bài hát Cô gái vót chông, biết đến nhiều ca sĩ trình bày ca khúc cũng như nhạc sĩ phổ nhạc, nhưng thật may mắn cho tôi khi được gặp người viết lời của bài hát này, một người con trên mảnh đất Sông Hinh - tác giả Mô Lô Y Choi.

Tác giả lời bài hát Cô gái vót chông Mô Lô Y Choi - Ảnh: A.ĐÀO

Ông Mô Lô Y Choi hay còn gọi là Ma Luê (SN 1930), quê ở buôn Thinh, xã Ea Trol (huyện Sông Hinh). Bài thơ Cô gái vót chông được ông viết vào năm 1965 và nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc thành bài hát cùng tên. Đã 50 năm trôi qua, bài hát vẫn mang trong mình một sức sống mãnh liệt đến không ngờ, được rất nhiều người yêu thích và thể hiện. Vậy, từ đâu mà Ma Luê lại có ý tưởng viết nên bài thơ này để rồi được nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc và trở thành ca khúc vượt thời gian như vậy? Chia sẻ về hoàn cảnh ra đời của bài Cô gái vót chông, Ma Luê tâm sự: “Hồi đó, phong trào kháng chiến chống Mỹ ở miền Nam rất sôi sục, người dân trong các buôn làng ai nấy đều căm thù giặc. Các trai, gái, già làng góp phần chống Mỹ bằng cách vót chông. Tôi nghĩ nhất định mình phải làm gì đó để đóng góp, nên tôi đã sáng tác bài thơ Cô gái vót chông”.

Ma Luê còn cho biết, ông rất vui và phấn khởi khi được cả nước biết đến bài hát này và không quên gửi lời cảm ơn đến nhạc sĩ Hoàng Hiệp cũng như những ca sĩ đã hát bài Cô gái vót chông. Đặc biệt, nghệ sĩ Tường Vy, người đã thể hiện ca khúc này rất thành công cũng là người mà ông ấn tượng và yêu thích nhất.

Nói về giá trị nghệ thuật của bài hát đã làm lay động hàng triệu con tim trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước, NSƯT - nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Quang, Chủ tịch Hội VH-NT Phú Yên, cho biết: “Mặc dù đã rất lâu rồi nhưng bài hát Cô gái vót chông vẫn thường xuyên xuất hiện trong các liên hoan, hội diễn chuyên và không chuyên trên phạm vi toàn quốc. Điều đó chứng tỏ rằng, bài này vẫn còn giá trị về mặt nghệ thuật, được các thế hệ nghệ sĩ yêu thích và bài hát này vẫn sống mãi với thời gian”.

Tuy tuổi đã cao, sức không còn khỏe như trước nhưng Ma Luê vẫn rất nhiệt tình tham gia và là thành viên hoạt động tích cực trong Hội VH-NT huyện Sông Hinh. Ma Luê chia sẻ rằng, mấy năm trở lại đây, ông không còn sáng tác nữa vì tuổi đã cao, thường hay đau ốm. Cuộc sống gia đình ông chủ yếu phụ thuộc vào đồng lương hưu và chăn nuôi thêm. Hiện tại, ông sống cùng vợ, 6 người con của ông đã lập gia đình. Ai nấy đều noi gương cha, một lòng hướng về Đảng, Bác Hồ kính yêu.

Khi nhắc tới Ma Luê, nhạc sĩ Ngọc Quang bộc bạch, ông không những biết đến Ma Luê từ sau những ngày giải phóng mà còn có thời gian công tác chung. Ông cảm nhận ở Ma Luê là một văn nghệ sĩ hết sức gần gũi, giản dị, đặc biệt rất yêu quý các anh chị em đồng nghiệp của mình. Nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Quang nói thêm: “Mô Lô Y Choi là một nghệ sĩ đúng nghĩa, anh có khả năng sáng tạo. Rất tiếc một điều là do kinh tế gia đình khó khăn nên anh không có điều kiện tiếp tục giao lưu, đi thực tế sáng tác và tiếp xúc các văn nghệ sĩ trên phạm vi cả nước. Nếu có điều kiện, tôi nghĩ Mô Lô Y Choi sẽ có nhiều tác phẩm hay”.

Như bao cô gái ở trên non/ Cô gái sông Ba đầu búi tóc thon/ Tay vót chông miệng hát không nghỉ/ Như bao cô gái ở trên non, như bao cô gái ở Tây Nguyên/ Ai nhanh tay vót bằng tay em?/ Chim hót không hay bằng tiếng hát em/ Mỗi mũi chông nhọn hoắt căm thù/Xiên thây quân cướp nào vô đây… Từ trong lời thơ đã có giàu nhịp điệu, khi được phổ nhạc, bài hát càng trở nên rộn rã, khẩn trương, trong trẻo mà sâu sắc. Ai về Sông Hinh hòa cùng các lễ hội âm nhạc sẽ không khó gì bắt gặp những đêm vui ca mà thiếu nữ Ê Đê khoe giọng ca khỏe khoắn, hát vang ca khúc Cô gái vót chông.

ANH ĐÀO