Trong chiến tranh chống Mỹ, Khe Sanh, Tà Cơn, Làng Vây (thuộc huyện Hướng Hóa, Quảng Trị) từng là những “túi lửa” ác liệt. Giờ đây, với sự phát triển kinh tế, hệ thống di tích chiến tranh này đã trở thành điểm đến hòa bình, thu hút du khách trong và ngoài nước.
Từ TP Đông Hà ngược 60km về phía tây trên đường 9 huyền thoại, du khách sẽ đến với hệ thống di tích chiến tranh Khe Sanh, Làng Vây, Tà Cơn. Nhưng, trước khi đến với những địa danh nổi tiếng này, du khách sẽ được cảm nhận những đổi thay của vùng đất anh hùng qua sắc xanh của cây trái dọc theo đường đi.
Thật vậy, có đi trên đường 9 anh hùng với những rẫy sắn, hồ tiêu, cao su và cà phê trải dài ngút tầm mắt, mới thấy sự hồi sinh mãnh liệt của nơi đây. Từ một vùng “đất chết”, với bàn tay lao động hăng say của con người, mảnh đất Hướng Hóa đã hồi sinh và ngày càng căng tràn nhựa sống. Và đường 9, nơi từng hứng hàng triệu tấn bom đạn của giặc Mỹ cách đây 46 năm, nay đã thay áo mới, trở thành một phần trên tuyến hành lang kinh tế Đông - Tây dài 1.450km, chạy qua 4 nước: Việt Nam, Lào, Thái Lan, Myanmar với lượng giao thương ngày một tấp nập.
Khe Sanh nằm trên một cao nguyên đất đỏ bazan, là huyện lỵ của huyện Hướng Hóa. Nơi đây, được biết đến như một “Điện Biên Phủ” thứ hai. Trong chiến tranh, phát hiện ra vị trí quan trọng của Khe Sanh nằm án ngữ trên con đường chiến lược dẫn sang Lào và dẫn tới đường Trường Sơn nên từ đầu năm 1966, đế quốc Mỹ đã ra sức tăng cường đưa quân và vũ khí lên miền Tây Quảng Trị, xây dựng một sân bay ở Tà Cơn. Chúng còn lập thành một hệ thống căn cứ dày đặc, trong đó, căn cứ Làng Vây được xây dựng với diện tích 1.800m2, có nhiều hầm hào và công sự kiên cố với các điểm hỏa lực rất mạnh. Ngoài mục đích biến Khe Sanh thành bàn đạp cho các cuộc hành quân càn quét, tiêu diệt bộ đội, Mỹ còn muốn đánh phá đường mòn Hồ Chí Minh, cắt đứt chi viện từ miền Bắc cho chiến trường chống Mỹ ở miền Nam.
Sau ngày hòa bình lập lại, Khe Sanh - Hướng Hóa mang trên mình biết bao vết thương. Ngổn ngang bom mìn trong chiến tranh sót lại, 4/5 diện tích đất, rừng bị hư hại hoặc chịu ảnh hưởng do các loại hóa chất mà Mỹ sử dụng trong chiến tranh. Cùng với sự đầu tư phát triển kinh tế, hệ thống di tích chiến tranh trên mảnh đất này đã được Nhà nước quan tâm đầu tư tôn tạo. Hiện nay, tại Làng Vây còn trưng bày chiếc xe tăng, vật chứng hùng hồn cho tinh thần quả cảm của quân và dân ta. Còn tại di tích Sân bay Tà Cơn cũng đang trưng bày rất nhiều hiện vật chiến tranh từ quân trang, khí tài cá nhân của lính Mỹ đến các loại máy bay vận tải quân sự, trực thăng. Dù chưa được phục dựng đầy đủ nhưng 2 nơi này đã trở thành điểm đến hấp dẫn với du khách trong và ngoài nước trên hành trình khám phá những địa chỉ truyền thống.
Ngoài ra, đến nơi đây, du khách sẽ dễ dàng bắt gặp và tiếp chuyện với những người dân tộc Vân Kiều, Pa Cô con cháu Bác Hồ đã từng chở che bộ đội, phục vụ dân công, góp phần làm nên chiến thắng Khe Sanh.
Chia tay Khe Sanh, tạm biệt Tà Cơn, Làng Vây lịch sử, du khách sẽ không ngừng nghĩ đến ngày trở lại mảnh đất đang trở thành một vùng sáng ở Tây Trường Sơn này.
KHÁNH HÀ
