Buổi họp mặt tưởng nhớ đồng đội đã ngã xuống vì biển đảo của Tổ quốc càng thêm xúc động với những câu hát được cất lên từ sâu thẳm trái tim. Người hát rưng rưng nước mắt và người nghe cũng rưng rưng. Họ cùng hướng trái tim mình về phần máu thịt thiêng liêng của Tổ quốc giữa biển Đông đầy bão tố “Không xa đâu Trường Sa ơi/ Không xa đâu Trường Sa ơi/ Vẫn gần bên em vì Trường Sa luôn bên anh. Vẫn gần bên anh vì Trường Sa luôn bên em”...

Trước hàng trăm khán giả là những người lính trở về từ Trường Sa cách đây hơn 20 năm, nghệ sĩ Anh Đào cất giọng “Mỗi cánh thư về từ đảo xa/ Anh thường nói rằng Trường Sa lắm xa xôi/ Nơi anh đóng quân là một vùng đảo nhỏ, bên đồng đội yêu thương/ Chỉ có loài chim biển, sóng vỗ điệp trùng quanh đảo trúc san hô…”.

Những người lính Trường Sa ngày nào ngồi lặng đi trong mênh mang ký ức về bao đảo nổi đảo chìm nơi mình từng làm nhiệm vụ, về những mùa nắng thiếu nước ngọt, mùa mưa sóng đập ầm ầm. Họ xốn xang nhớ về những năm tháng đẹp vô cùng của thời tuổi trẻ.

“Trường Sa ơi, biển đảo quê hương/ Đôi mắt biên cương, vẫn sáng long lanh giữa sóng cuồng, bão giật/ Đảo quê hương/ Anh vẫn đêm ngày giữ biển khơi/ Thương nhớ sao vơi người chiến sĩ Trường Sa ơi…”.

Nghệ sĩ Anh Đào hát “Gần lắm Trường Sa” trong buổi gặp mặt tưởng nhớ đồng đội đã hy sinh, do Ban Liên lạc Cựu chiến binh Trường Sa tại Phú Yên tổ chức - Ảnh: Y.LAN

Hoàng hôn rơi trên làng biển Đông Hòa. Buổi họp mặt tưởng nhớ đồng đội đã ngã xuống vì biển đảo của Tổ quốc càng thêm xúc động với những câu hát được cất lên từ sâu thẳm trái tim. Người hát rưng rưng nước mắt và người nghe cũng rưng rưng. Họ cùng hướng trái tim mình về phần máu thịt thiêng liêng của Tổ quốc giữa biển Đông đầy bão tố “Không xa đâu Trường Sa ơi/ Không xa đâu Trường Sa ơi/ Vẫn gần bên em vì Trường Sa luôn bên anh. Vẫn gần bên anh vì Trường Sa luôn bên em”.

Nghệ sĩ Anh Đào thổ lộ: “Mỗi lần hát ca khúc Gần lắm Trường Sa, lòng tôi lại trào dâng niềm xúc động. Nhiều lần ra đảo, tôi đã cảm nhận được bao khó khăn, gian khổ mà những người lính Trường Sa trải qua. Hôm nay, được hát Gần lắm Trường Sa trước những người lính Trường Sa ngày ấy, tôi có cảm giác như mình đang đứng giữa đảo. Trường Sa luôn trong trái tim tôi”.

Nghệ sĩ Anh Đào là người đầu tiên thể hiện ca khúc này, khi chị mới 20 tuổi, là ca sĩ ở Đoàn Ca múa nhạc Hải Đăng (Khánh Hòa). Kể từ đó, ca khúc Gần lắm Trường Sa gắn liền với tên tuổi chị, và Anh Đào được những người lính hải quân gọi một cách trìu mến là “ca sĩ của Trường Sa”. Dù sau này, Gần lắm Trường Sa được ca sĩ Thanh Thúy thể hiện với giọng ca ngọt ngào trong vắt, được ca sĩ Trọng Tấn hát bằng giọng ca ấm và đẹp, thì người yêu nhạc vẫn luôn nhớ đến Anh Đào - người đã hát Gần lắm Trường Sa mộc mạc trong tràn đầy cảm xúc.

Có một điều khá lạ là khi sáng tác ca khúc Gần lắm Trường Sa, nhạc sĩ Hình Phước Long chưa từng đặt chân đến quần đảo này. Năm 1980, ông đến bán đảo Cam Ranh - hậu cứ của Trường Sa - và có nhiều trải nghiệm đáng nhớ khi sống giữa những người lính hải quân, cảm nhận được nghị lực của họ và lắng nghe họ tâm sự. Nhạc sĩ người Khánh Hòa tự nhủ mình mắc nợ Trường Sa, mắc nợ những người lính hải quân một món nợ ân tình. Ấp ủ đến 2 năm sau, ông mới trả được món nợ đó. Ca khúc Gần lắm Trường Sa ra đời trong thời gian nhạc sĩ Hình Phước Long tham gia trại sáng tác. Ông lang thang bên bờ biển, chợt nhìn thấy một thiếu nữ trong tà áo dài đang trầm ngâm trước biển. Và cái tứ bật ra “Vẫn gần bên em vì Trường Sa luôn bên anh/ Vẫn gần bên anh vì Trường Sa luôn bên em”.

Được sáng tác trên nền nhạc rumba trữ tình, thấm đẫm chất dân ca khu V, Gần lắm Trường Sa không chỉ là tình yêu thủy chung của người con gái nơi đất liền với người lính hải quân đang ngày đêm canh giữ đảo, mà còn là bài ca thiết tha tình yêu quê hương đất nước. Nghệ sĩ Anh Đào kể rằng, trong những năm đầu thập niên 80, Gần lắm Trường Sa là bài hát không thể thiếu trong các chương trình biểu diễn nghệ thuật của Đoàn Ca múa nhạc Hải Đăng. Và lần nào hát Gần lắm Trường Sa, chị cũng rưng rưng xúc động.

Sau Gần lắm Trường Sa, nhiều ca khúc về biển đảo nối nhau ra đời, đặc biệt là trong những thời điểm biển Đông cồn cào sóng dữ. Được sáng tác bằng rung cảm sâu sắc nhất của trái tim Việt, tâm hồn Việt, một số ca khúc đã lay động trái tim hàng triệu người nghe, như Tổ quốc nhìn từ biển (thơ: Nguyễn Việt Chiến, nhạc: Quỳnh Hợp), Tổ quốc gọi tên mình (thơ: Nguyễn Phan Quế Mai, nhạc: Đinh Trung Cẩn), Khúc tráng ca biển (Thơ: Trịnh Công Lộc, nhạc: Vũ Thiết)… Song Gần lắm Trường Sa của nhạc sĩ Hình Phước Long vẫn có chỗ đứng vững chắc trong lòng người yêu nhạc, dù ca khúc này ra đời cách đây đã 32 năm.

Sau Gần lắm Trường Sa, nhạc sĩ Hình Phước Long còn sáng tác thêm nhiều ca khúc về Trường Sa, như Gặp anh trên đảo Sinh Tồn, Tiếng hát đảo Sơn Ca, Đêm trên đảo Thuyền Chài, Tâm tình người lính Trường Sa… Những ca khúc có giai điệu mượt mà, lời ca giàu hình ảnh. Song nhắc đến tên ông là người yêu nhạc nghĩ ngay đến Gần lắm Trường Sa, có lẽ vì ấn tượng về ca khúc này quá sâu đậm.

YÊN LAN