Nhân dịp kỷ niệm 39 năm (19/3/1975 -19/3/2014) giải phóng xã Hòa Mỹ (nay là xã Hòa Mỹ Đông và Hòa Mỹ Tây), (Tây Hòa), Đảng ủy xã Hòa Mỹ Đông và Đảng ủy xã Hòa Mỹ Tây long trọng tổ chức lễ ra mắt tập sách Lịch sử xã Hòa Mỹ giai đoạn 1930-2010 (khổ 16x24cm, dày 480 trang).
Địa danh Hòa Mỹ xuất hiện khá sớm trong tiến trình lịch sử. Vùng đất này được khai phá và hình thành làng mạc hơn 400 năm, nơi gắn liền với bước chân người Việt thời mở đất lập làng và dựng xây vùng đất này nhiều thế kỷ.
Trước Cách mạng Tháng Tám 1945, trên mảnh đất Hòa Mỹ xuất hiện những hạt giống đỏ cách mạng và phong trào công dân, nông dân phát triển khá mạnh dưới sự lãnh đạo của những đảng viên Cộng sản. Nhân dân Hòa Mỹ theo Đảng tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa trong Cách mạng Tháng Tám 1945.
Trong kháng chiến chống Pháp, Hòa Mỹ là bàn đạp của tỉnh nối thông với Dốc Mõ (Hòa Thịnh) và Bắc Khánh Hòa. Hòa Mỹ là hậu phương trực tiếp chi viện sức người, sức của cho chiến trường Tây Nguyên và Bắc Khánh Hòa, là nơi đứng chân của nhiều đơn vị quân dân, chính Đảng của Trung ương, Khu 5, tỉnh huyện và các tỉnh bạn. Hòa Mỹ đã bẻ gãy mũi tiến công của địch trong chiến dịch At - Lăng.
Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Mỹ là địa bàn chiến lược quan trọng của huyện Tuy Hòa (cũ), cách mạng tồn tại vững chắc trong lòng tin trong những giai đoạn khốc liệt nhất của chiến tranh. Hòa Mỹ được giải phóng khá sớm (1964) và sau đó là địa bàn tranh chấp khốc liệt giữa ta và địch.
Trong cuộc Tổng tấn công mùa xuân 1975, Đảng bộ và quân dân Hòa Mỹ đóng góp xuất sắc vào trận tập kích địch ở Cầu Cháy, góp phần đập tan tàn quân địch từ Tây Nguyên xuống, làm nên chiến công hiển hách Đường 5 lịch sử.
Sau ngày giải phóng, Hòa Mỹ nhanh chóng hàn gắn vết thương chiến tranh tạo nhiều thành tích trong sự nghiệp xây dựng nông thôn mới. Hòa Mỹ được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Ban An ninh xã cũng có vinh dự nhận được danh hiệu đặc biệt cao quý này.
Trong lời giới thiệu tập sách, đồng chí Nguyễn Hữu Thọ, Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Tây Hòa đánh giá: “Đây là 1 công trình khoa học lịch sử có giá trị, được biên soạn công phu, phản ảnh trung thực, khách quan, toàn diện những chặng đường lịch sử vẻ vang của Đảng bộ và nhân dân Hòa Mỹ”. Đồng chí Dương Dụ - nguyên Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy Tuy Hòa trong kháng chiến chống Mỹ và đồng chí Nguyễn Thành Quang - nguyên Bí thư Tỉnh ủy Phú Yên là những người con ưu tú của quê hương Hòa Mỹ bày tỏ niềm xúc động trong “Lời tựa” tập sách.
“Mục tiêu của tập Lịch sử xã Hòa Mỹ nhằm tôn vinh tầm cao, bề dày và chiều sâu truyền thống anh hùng của xã Hòa Mỹ trong 2 cuộc kháng chiến và thành tích lao động xây dựng hòa bình, bảo vệ Tổ quốc từ ngày giải phóng đến năm 2010… Thành kính tri ân tổ tiên mở đất lập làng… Kính dâng nén hương lòng thành kính tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ, đồng bào, đồng chí đã ngã xuống vì độc lập tự do của Tổ quốc”.
MINH KÝ