Tuần qua, người dân vùng Vịnh Mexico tại Mỹ hồi tưởng lại trận bão Katrina, đã ập tới vào ngày 29-8-2006 . Trận bão đã tàn phá nhiều nơi trong các bang Louisiana, Missisipi và Alabama do nước lụt và gió lớn. Hơn 1.300 người Mỹ đã thiệt mạng và 200 tỷ USD đã mất vì trận bão này. Sau một năm, những vấn đề hậu Katrina vẫn đang là “cơn bão” trong lòng nước Mỹ.

Cách đây một năm, cuộc khủng hoảng do bão Katrina gây ra đã làm bộc lộ nhiều mặt yếu của nước Mỹ: sự rủi ro của nước Mỹ trước một trận thiên tai lớn, các biện pháp phòng chống kém hiệu quả, khả năng cứu trợ khẩn cấp yếu. Nhiều quan chức Mỹ đã chịu mất ghế vì trận bão này, trong đó điển hình là Giám đốc Cơ quan cứu trợ Liên bang (FEMA) người phải chịu trách nhiệm chính về những thảm họa sau trận bão.

Tổng thống Mỹ Bush và các nạn nhân bão Katrina.

Thế nhưng sau một năm, các mặt yếu của nước Mỹ được bộc lộ bởi trận bão kinh hoàng này dường như vẫn chưa được khắc phục. Một nửa các khu vực bị bão tàn phá vẫn chưa được khôi phục. Đặc biệt là thành phố New Orleans , nơi 80% diện tích bị hủy hoại do bão Katrina, đến nay vẫn còn 1/3 dân cư chưa được trở về nhà. Các khoản tiền ít ỏi được giải ngân cho việc tái thiết thành phố này thì lại được đầu tư vào việc khôi phục các sòng bài hạng sang với lý do là các sòng bài sẽ giúp thu hút khách du lịch trở lại. Hoặc như thị trấn Waveland ở Missisipi cũng bị tàn phá toàn bộ được Chính quyền Liên bang đồng ý cấp 175 triệu USD để tái thiết với điều kiện địa phương phải đóng góp 10%. Viên Thị trưởng Waveland Tommy Longo cho rằng khó có thể quyên góp được một nửa chỗ đó. 29.000 việc làm bị mất do bão vẫn chưa được phục hồi. Trong khi đó tình trạng môi trường bị ô nhiễm tại các thành phố như New Orleans, Houston… chưa được giải quyết khiến cho nhiều người dân ở các thành phố này, nhất là những người vẫn đang sống trong các khu nhà tạm, bị dịch viêm đường hô hấp mà người ta gọi là “dịch ho Katrina”.

Việc giải ngân các khoản tiền cứu trợ bão Katrina và Rita hiện đang là một vấn đề lớn của nước Mỹ. Chính quyền Liên bang cam kết dành 110 tỷ USD cho việc tái thiết và cứu trợ sau bão Katrina và Rita, nhưng cho đến nay chưa đầy 1/5 số tiền cam kết được đưa vào các quĩ cứu trợ và cũng chỉ chưa đầy một nửa số tiền này được giải ngân. Trong khi đó, vụ tham nhũng tiền cứu trợ tại Cơ quan Cứu trợ Liên bang đã gây là một cú sốc trong dư luận Mỹ. Thanh tra Quốc hội Mỹ phát hiện ra rằng có tới 1,4 tỷ USD cứu trợ đã bị các quan chức của Cơ quan Cứu trợ Liên bang chi sai mục đích, làm lợi cho cá nhân. Từ các khoản tiền ngân sách của Chính phủ và tiền quyên góp, các nạn nhân của hai cơn bão Katrina và Rita được nhận cứu trợ dưới hình thức một thẻ tín dụng. Cơ quan kiểm toán đã phát hiện 16% tổng số người được nhận thẻ tín dụng là không đúng đối tượng, trong đó có nhiều thẻ đã được dùng để trả cho việc mua vé xem đá bóng, nghỉ mát và cả mua những đĩa phim có nội dung đồi trụy. Quá trình điều tra còn đưa ra ánh sáng hàng trăm địa chỉ yêu cầu cứu trợ “khống” và các chứng từ ảo. Việc Cơ quan Cứu trợ Liên bang không làm tròn trách nhiệm của mình khiến người dân đang phải chịu thêm nhiều tổn thất mà đáng ra họ có thể tránh được.

Tuy nhiên không chỉ có việc cứu trợ là đáng nói, nhiều chuyên gia còn đặt vấn đề nước Mỹ cần phải xây dựng hệ thống đê điều như thế nào để đối phó với những cơn bão mạnh như Katrina và còn mạnh hơn. Ông D.Powell, Giám đốc Cơ quan Cứu trợ Liên bang cho rằng, các hệ thống đê điều ở Louisiana, Missisipi… đã được khôi phục “như trước khi xảy ra bão Katrina”. Nhưng có nhiều lời kêu gọi phải xây dựng đê điều kiên cố hơn trước. Nghị sĩ bang Louisiana, bà Mary Landrieu cho rằng, nước Mỹ được dự báo sẽ thường xuyên phải gánh chịu những cơn bão mạnh như Katrina, do đó việc củng cố lại như cũ thôi chưa đủ mà phải gia cố đê vững chắc hơn mới có khả năng chống chọi với bão mạnh.

Ngày 29-8, Tổng thống Mỹ Bush đã đến New Orleans để cùng kỷ niệm với người dân thành phố này. Báo chí Mỹ cho biết đây là dịp để ông Bush nhắc lại những cam kết của chính phủ với việc cứu trợ và tái thiết. Song người dân New Orleans cho rằng họ đã chán nghe những lời cam kết, mà họ muốn thấy việc làm thực tế.        

H.K (Theo VOV)