New York là thành phố nằm ở phía đông nam tiểu bang New York, đồng thời là thành phố lớn nhất Hoa Kỳ. New York là một trung tâm kinh tế, tài chính, văn hóa lớn của thế giới. Đây còn là nơi đặt trụ sở của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.

Một góc đường phố của quận Manhattan ở New York

New York có 5 quận: The Bronx, Brooklyn , Manhattan , Queens và Staten Island . Vùng đô thị New York với dân số xấp xỉ 22 triệu người, là vùng đô thị lớn nhất thế giới. Henry Hudson, một người Anh làm việc cho Dutch East India Company, đã khám phá ra Manhattan vào 11/9/1609 và từ thời điểm đó, khu vực này mới được vẽ bản đồ. Henry Hudson tiếp tục đi ngược dòng sông bây giờ mang tên ông, sông Hudson , cho đến khi ông đến địa điểm mà bây giờ là thủ phủ của tiểu bang New York tọa lạc.

Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, New York vượt lên là thành phố dẫn đầu thế giới về kinh tế, trong đó Wall Street được coi là sức mạnh kinh tế chủ đạo của thế giới. Tổng hành dinh của Liên Hiệp Quốc (xây vào năm 1952) nhấn mạnh ảnh hưởng chính trị của New York, và sự lớn mạnh của chủ nghĩa Trừu tượng biểu hiện (Abstract Expressionism) khiến thành phố này trở thành trung tâm nghệ thuật của thế giới, thay thế Paris. New York nổi tiếng nhất với tượng Nữ thần Tự do (Statue of Liberty), các tòa cao ốc như Chrysler, Empire State, Tòa tháp đôi (World Trade Center, đã bị sụp đổ ngày 11/9/2001) và Thư viện công cộng New York, quảng trường Thời đại (Times Square), Công viên trung tâm (Central Park), Phố Wall (Wall Street). Thành phố còn đang xây dựng tòa tháp Tự do (Freedom Tower), ngay trên nền đất của tòa tháp đôi, vào năm 2007, hoàn tất trong năm nay và đưa vào hoạt động trong năm 2010. Đây sẽ là tòa nhà cao nhất thế giới với 541m tính từ chân đến đỉnh ăng-ten.

New York có ba khu vực nhà cao chọc trời tách biệt nhau: Midtown Manhattan, Downtown Manhattan và Downtown Brooklyn. Khu vực lớn nhất của các tòa nhà cao chọc trời này là ở Midtown Manhattan, trung tâm kinh doanh lớn nhất thế giới, cũng là nơi của các tòa nhà đáng để ý như Empire State, Chrysler, trung tâm Rockerfeller. Khu nhà chọc trời tại Downtown Manhattan bao gồm khu thương mại trung tâm lớn thứ ba trên nước Mỹ (sau Midtown Manhattan và Chicago’s Loop). Náo nhiệt, năng động, hấp dẫn đầy lôi kéo, New York được mệnh danh là “thành phố không bao giờ ngủ”. Khi màn đêm buông xuống, những tòa nhà chọc trời mở ra hàng nghìn điểm sáng phản chiếu trong những làn nước. Thành phố được hợp tụ bởi ba cù lao nơi cửa sông. Một cù lao nhỏ làm thành quận Manhattan sầm uất và sôi động bậc nhất thế giới. Cù lao nhỏ khác là quận Staten Island. Còn cù lao lớn thì gói bọc các quận Brooklyn, Queens, Nassan, Suffolk. Quận Bronx thì lại là đầu mỏm của Westchester đấu vào.

Ngày cũng như đêm, các con phố của Manhattan luôn luôn náo nhiệt, ồn ào. Quảng trường Thời đại tập trung rất nhiều các cửa hàng, cửa hiệu với biển quảng cáo, áp phích khổng lồ. New York ồn ào, đông nghẹt hơi người tứ phương nhưng không chỉ có những tòa cao chọc trời mà còn có những “cánh rừng” như lá phổi xanh của thành phố. Ở Manhattan có công viên trung tâm (Central Park), nơi riêng tư để người dân thành phố thư giãn và hít thở không khí trong lành, nơi để bọn trẻ trượt patin, đá bóng và chơi rất nhiều các trò chơi khác để quên đi cái ồn ào, náo nhiệt của thành phố.

New York là một trung tâm chính của kinh doanh thương mại quốc tế và là một trong ba “trung tâm điều khiển” kinh tế thế giới (cùng với Tokyo và London ). Thành phố là trung tâm chính về tài chính, bảo hiểm, địa ốc, truyền thông và nghệ thuật ở Mỹ. Các ngành quan trọng khác bao gồm truyền hình và phim ảnh, lớn thứ hai toàn quốc sau Hollywood; nghiên cứu y khoa và kỹ thuật; các đại học và học viện không vụ lợi và thời trang. Khu vực đô thị New York có tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào khoảng 901,3 tỉ USD, nhiều hơn GDP của Ấn Độ và chỉ thấp hơn của Canada một ít. Kinh tế của thành phố chiếm phần lớn các hoạt động kinh tế của các tiểu bang New Jersey và New York . Thị trường chứng khoán của thành phố là một trong những thị trường chứng khoán quan trọng nhất trên thế giới. Thị trường chứng khoán New York là thị trường lớn nhất tính theo số lượng đô la lưu chuyển, trong khi NASDAQ là lớn nhất trên thế giới về số lượng các công ty liệt kê ở đó. Nhiều tập đoàn công nghiệp lớn có trụ sở chính đặt tại New York , bao gồm nhiều công ty Fortune 500 hơn các thành phố khác. New York là  nơi tập trung nhiều công ty nước ngoài nhất so với những thành phố khác của Mỹ.

Các ngành công nghiệp sáng tạo như truyền thông, quảng cáo, thiết kế và kiến trúc chiếm một số lượng càng đông dần trong tổng số công việc. Các ngành công nghiệp kỹ thuật cao như phát triển phần mềm, thiết kế trò chơi và dịch vụ Internet cũng rất phát triển. Vì vị trí của thành phố là trạm cuối của đường cáp quang xuyên đại dương, New York cũng là một cổng Internet lớn nhất trên toàn nước Mỹ.

H.NGUYỄN (tổng hợp)