Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland (United Kingdom, gọi tắt là Vương quốc Anh) là một quốc gia nằm ở phía tây bắc châu Âu, bao gồm 4 phần chính là Anh (England), Scotland, Wales và Bắc Ireland. Ngoài ra Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland còn bao gồm một số hòn đảo và quần đảo khác tại nhiều nơi trên thế giới.

Cung điện Wesminter và tháp Big Ben

Vương quốc Anh theo chế độ quân chủ lập hiến, quyền hành pháp do thủ tướng và các bộ trưởng nội các đứng đầu các bộ đảm nhận nhân danh hoàng gia. Nội các, gồm thủ tướng và các bộ trưởng tạo thành chính phủ của nữ hoàng. Tuy người đứng đầu hoàng gia vẫn là nguyên thủ quốc gia và trên lý thuyết nắm mọi quyền hành pháp, nhưng chính thủ tướng là lãnh đạo chính phủ.

Là một cường quốc công nghiệp và hàng hải trong thế kỷ 19, Vương quốc Anh thường được gắn liền với danh hiệu quốc gia góp phần “hình thành lên thế giới hiện đại”, khi đóng vai trò quan trọng hàng đầu trong việc phát triển các tư tưởng về sở hữu, chủ nghĩa tư bản và dân chủ nghị viện phương Tây cũng như có những đóng góp to lớn trong văn học, nghệ thuật, khoa học và công nghệ. Hiện nay, ở Vương quốc này tồn tại rất nhiều di sản thế giới được xếp hạng, thu hút du khách khắp nơi trên thế giới hàng năm, trong đó phải kể đến tháp đồng hồ Big Ben, vòng đá Stonehenge, tháp London…

Cung điện Westminster, cũng gọi là Tòa nhà quốc hội, ở London, là nơi Quốc hội hai viện (Viện Nguyên lão và Viện Thứ dân) nhóm họp. Lâu đài nằm ở bờ Bắc sông Thames , gần các tòa nhà chính phủ ở Whitehall . Phần cổ nhất của tòa cung điện là Westminster Hall, vẫn còn tồn tại, có niên đại từ 1097. Cung điện ban đầu là nơi ở của vua nhưng không có vị vua nào ở đó từ thế kỷ 16. Phần lớn cấu trúc của cung điện này được xây từ thế kỷ 19 khi nó được xây lại sau một trận hỏa hoạn thiêu rụi hầu như hoàn toàn năm 1834. Kiến trúc sư chịu trách nhiệm xây lại cung điện là Sir Charles Barry và Augustus Welby Pugin. Phần nhà Hạ viện được xây lại vào thập niên 1940 vì đã bị đánh bom trong Đệ nhị thế chiến. Tòa nhà là một ví dụ của phong cách kiến trúc Gothic revival, gồm 1.100 phòng, cũng là nơi cử hành các đại lễ quốc gia.

Một trong những nét nổi bật của cung điện Westminster là tháp chuông đồng hồ Big Ben. Big Ben thực ra chính là tên của cái chuông đặt bên trong tháp. Tháp này được đưa là một phần của thiết kế của Charles Barry cho một tòa lâu đài mới, sau khi Cung điện Westminster bị hỏa hoạn phá hủy năm 1834. Tháp được thiết kế theo phong cách Victorian Gothic và cao 96,3 m. Mặt chiếc đồng hồ to lớn đủ để tháp Big Ben từng nổi tiếng với cái tên “Chiếc đồng hồ bốn mặt lớn nhất thế giới”. Nhưng đó đã là quá khứ. Kỷ lục của chiếc đồng hồ lừng danh này đã bị một chiếc đồng hồ khác vượt qua, đó là chiếc tháp đồng hồ Allen-Bradley ở Milwaukee, Wisconsin . Thế nhưng chiếc đồng hồ Allen-Bradley cuối cùng lại không được người xây dựng lắp cho quả chuông nào, vì vậy, tới hiện tại, Big Ben vẫn được gọi là “chiếc đồng hồ bốn mặt có chuông lớn nhất thế giới” (chiếc chuông chính nặng 13 tấn). Chiếc đồng hồ và cấu trúc mặt số của nó được Augustus Pugin thiết kế. Mỗi mặt của chiếc đồng hồ được đặt vào trong một khối đá hình vuông có cạnh là 7 m, cùng với tổng cộng 576 miếng kính trong suốt, gần giống như kiểu các ô cửa sổ bằng kính có khắc những bức tranh ở nhà thờ Anh thời đó. Xung quanh mặt đồng hồ được khắc những đường viền tạo thành một chiếc khung. Cạnh dưới của khung ở mỗi mặt đồng hồ có khắc dòng chữ Latinh: “Domine salvam fac reginam Nostram Victoriam primam” có nghĩa là: “Xin Chúa hãy bảo vệ cho nữ hoàng Victoria của chúng con”. Chiếc đồng hồ bắt đầu được mở cửa cho khách tham quan lần đầu tiên từ ngày 7/9/1859 . Trong suốt cuộc chiến tranh thế giới thứ 2, cung điện Westminster đã bị trúng bom do người Đức oanh tạc, phá hủy nhà khách của cung điện và gây hư hại tới mặt phía Tây của chiếc đồng hồ.

Di tích lịch sử nổi tiếng 1.000 năm tuổi ở vương quốc này là Tháp London, nằm ở trung tâm thủ đô, trên bờ Bắc của sông Thames. Chức năng chính của tháp là một pháo đài, cung điện hoàng gia, và nhà tù (dành cho các tù nhân hoàng gia có địa vị cao, chẳng hạn Nữ hoàng Elizabeth I từng bị giam tại đây). Nơi đây còn có một khu vực để hành hình và tra tấn, một kho vũ khí, một kho bạc, một vườn thú, Royal Mint - xưởng đúc tiền của hoàng gia Anh, một đài quan sát, và từ năm 1303 là nơi lưu giữ các vương miện của Vương quốc Anh. Năm 1988, UNESCO đã công nhận tháp London là di sản thế giới.

Một di sản nổi tiếng khác là vòng đá Stonehenge . Đây là một công trình tượng đài cự thạch thời kỳ đồ đá mới và thời kỳ đồ đồng gần Amesbury ở Anh, thuộc hạt Wiltshire, 13 km về phía bắc Salisbury. Công trình này bao gồm các công sự bằng đất bao quanh một vòng đá, là một trong những địa điểm tiền sử nổi tiếng thế giới. Các nhà khảo cổ cho rằng các cột đá này được dựng lên từ khoảng 2500-2000 trước Công nguyên dù các vòng đất xung quanh được xây dựng sớm hơn, khoảng 3100 năm trước Công nguyên. Khu vực này và khu vực xung quanh đã được UNESCO công nhận là Di sản thế giới năm 1986.         

N.KHÁNH (tổng hợp)