* GS Havard đề xuất biện pháp ngăn AI vượt tầm kiểm soát

Hội đồng điều hành của Liên minh châu Phi (AU) đã phê duyệt Chiến lược Trí tuệ Nhân tạo (AI) mang tính bước ngoặt và Hiệp ước kỹ thuật số châu Phi nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của châu lục thông qua việc giải phóng tiềm năng của các công nghệ kỹ thuật số mới.

Ngày 19/7, phát biểu với các phóng viên bên lề Phiên họp thường kỳ lần thứ 45 của Hội đồng điều hành AU, tại Thủ đô Accra của Ghana, Ủy viên Cơ sở hạ tầng, Năng lượng và Số hóa AU Amani Abou-Zeid cho biết Hội đồng đã phê duyệt chiến lược của AU về AI và chiến lược sử dụng công nghệ kỹ thuật số, mở đường cho việc sử dụng công nghệ kỹ thuật số của châu Phi để phát triển.

Bà Abou-Zeid cho biết những chiến lược này sẽ đưa ra định hướng sử dụng công nghệ để tìm ra giải pháp cho những thách thức của châu Phi, giúp đẩy nhanh nhiều dự án và chương trình cũng như các phương thức bảo vệ cần thiết nhằm ngăn chặn việc sử dụng công nghệ một cách vô đạo đức.

Ủy viên AU nhấn mạnh: “Công nghệ phải giúp chúng ta bảo tồn bản sắc, bảo tồn ngôn ngữ và văn hóa của chúng ta, đồng thời mang lại lợi ích thay vì gây hại cho chúng ta”.

Theo Ủy viên AU, các chiến lược này sẽ tạo ra một môi trường thuận lợi cho việc phát triển và sử dụng công nghệ kỹ thuật số.

Chính sách của AU sẽ hướng dẫn chính phủ của các thành viên khác nhau phát triển các khung chính sách và quy định cần thiết cho lĩnh vực này.

Các chiến lược này sẽ giúp châu Phi tạo ra một thị trường kỹ thuật số duy nhất và hướng dẫn tất cả các quốc gia có chủ quyền về cách sử dụng công nghệ kỹ thuật số để thúc đẩy quá trình phát triển của mình.

Bà Abou-Zeid khẳng định: “Phải có các quy tắc và quy định để trừng phạt việc sử dụng tiêu cực AI và công nghệ kỹ thuật số nhằm ngăn chặn hành vi lạm dụng tiếp theo” đồng thời cũng cho biết bảy quốc gia châu Phi hiện có chính sách AI, nhưng AU này muốn thấy tất cả các thành viên phát triển chính sách của họ.

Phiên họp thường kỳ lần thứ 45 của Hội đồng điều hành AU mở đầu cho Cuộc họp điều phối giữa năm lần thứ sáu của tổ chức khu vực này.

* Công nghệ AI ngày càng có khả năng và tự chủ hơn, có thể gây nguy hiểm và không dự đoán được, do đó có thể dẫn đến những kết quả ngoài dự kiến của người tạo nên chúng. Chính vì vậy, việc đặt ra những quy định kiểm soát AI trở nên cấp bách hơn. Đây là nhận định của GS Jonathan Zittrain thuộc Khoa khoa học máy tính và chính sách công tại Đại học Havard.

Trong bài viết đăng trên tạp chí The Atlantic, GS Zittrain cho biết AI hiện có 3 đặc tính: có thể được giao những nhiệm vụ cấp cao, thậm chí mơ hồ mà vẫn độc lập xử lý được; có thể tương tác với thế giới nói chung, sử dụng các công cụ phần mềm khác nhau một cách tùy ý; và có thể hoạt động vô thời hạn nếu người vận hành không dừng chúng lại.

Do các mô hình ngôn ngữ lớn giờ đây có thể giúp biến các mục tiêu ngôn ngữ đơn thuần thành những hướng dẫn cụ thể mà máy tính có thể hiểu và thực hiện được, công nghệ AI giờ đây có thể tiếp thu thông tin từ thế giới bên ngoài và có tác động ngược trở lại vào thế giới.

Kết quả là khó có thể biết AI sẽ ra sao môi trường thay đổi do công nghệ này giờ có thể vượt ra khỏi các kỹ năng ban đầu.

Ngoài ra khó có thể nhận diện AI, người thiết lập, cách thức và thẩm quyền yêu cầu AI dừng hoạt động, không loại trừ trường hợp công nghệ AI có thể kết thúc giống như rác vũ trụ, các vệ tinh phóng lên quĩ đạo và sau đó bị bỏ quên.

GS Zittrain cảnh báo công nghệ AI được cài đặt để thực hiện các mục tiêu không rõ ràng cũng có thể chọn phương tiện sai để thực hiện. Nguy cơ tiềm tàng khác là thông tin giả trên mạng.

GS Zittrain đề xuất rằng cần sàng lọc các tiêu chuẩn Internet hiện nay. Một giải pháp tiềm năng là áp dụng dán nhãn cho sản phẩm dữ liệu do AI tạo ra, cho phép các nhà thiết kế phần mềm và người dùng được lựa chọn có sử dụng những dữ liệu đó hay không.

GS Zittrain cho rằng cần có các biện pháp chuẩn hóa đối với AI để dừng hoạt động chúng khi cần thiết. Đối với những sản phẩm AI được thiết kế hoạt động mãi mãi, cần có quy trình kiểm tra, chỉnh sửa thường xuyên hơn, thậm chí yêu cầu đăng ký hoạt động.

T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)