Đúng như đã tuyên bố, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 25/3 gây chấn động thế giới khi ký sắc lệnh chính thức công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan, với sự có mặt của Thủ tướng Israel. Dư luận ngay lập tức đã có những phản ứng về quyết định “gây tranh cãi” này của chính quyền Mỹ.
Ngay sau khi Tổng thống Mỹ ký sắc lệnh, Ngoại trưởng Syria Walid Al Moualem đã đưa ra phản ứng, khẳng định, Golan mãi là 1 phần lãnh thổ của Syria: “Tổng thống Mỹ sẽ không thể thay đổi được bất cứ điều gì về Golan. Cho dù có là bao nhiêu năm trôi qua đi nữa, quyết định này cũng không thể thay đổi thực tế, rằng Golan là 1 phần lãnh thổ Syria bị chiếm đóng. Không có ai có thể thay đổi sự thật này”.
Ngoại trưởng Syria khẳng định, với quyết định mới, nước Mỹ sẽ ngày càng trở nên cô lập hơn trên trường quốc tế. Còn đài Truyền hình Nhà nước Syria cũng đã phát đi 1 thông điệp, quốc gia Trung Đông này sẽ giải phóng Golan bằng mọi cách: “Syria bác bỏ hoàn toàn quyết định của Mỹ. Lịch sử sẽ không thể thay đổi việc Golan đã, đang và sẽ mãi thuộc về Syria. Syria có quyền để giải phóng Golan bằng mọi cách cho đến khi vùng lãnh thổ này trở về đất mẹ”.
Một loạt hãng truyền thông, các chuyên gia chính trị của Syria cũng đã cáo buộc Tổng thống Mỹ vi phạm luật pháp, thách thức cộng đồng quốc tế khi đưa ra 1 quyết định “thiếu suy nghĩ”. Nhấn mạnh 1 thực tế rõ ràng, là Syria đã và đang trong cuộc chiến chống sự xâm lược ở mọi mặt trận, để giải phóng mọi vùng lãnh thổ, dù nó ở hướng bắc, đông hay tây của Israel.
Còn tại Liên Hợp Quốc, Người phát ngôn Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric cho hay, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres hiểu rõ rằng tình trạng của Cao nguyên Golan không thay đổi. Ông Dujarric nói: "Chính sách của Liên Hợp Quốc về Golan phản ánh trong những nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an và chính sách này không thay đổi". Ông Guterres cũng bày tỏ quan ngại sâu sắc về các diễn biến gần đây tại Israel và Dải Gaza, đồng thời hối thúc các bên kiềm chế tối đa.
Trong khi đó, Tổng Thư ký Liên đoàn Ả-rập cho rằng, quyết định của Mỹ đã sai cả về hình thức và bản chất; đồng thời khẳng định, người Ả-rập sẽ đứng lên bảo vệ quyền của Syria đối với Cao nguyên Golan. Quyết định mới của Tổng thống Mỹ còn đẩy Toàn bộ Tiến trình hòa bình Trung Đông và ước nguyện “có Tổ quốc” của người Palestine ra xa tới mức vô vọng. Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas khẳng định, “không có bất kỳ điều gì là hợp pháp khi nó dẫm đạp lên của các Nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc, hay sáng kiến Ả-rập”. Còn Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu tuyên bố, quyết định của Mỹ là “điều không thể chấp nhận” và nước này sẽ có hành động chống lại quyết định của Mỹ, bao gồm cả việc đưa vấn đề ra Liên Hợp Quốc.
Không chỉ gồm các quốc gia Ả-rập và Trung Đông khác như Ả-rập Xê-út, Qatar, Ai Cập, Libăng… mà nhiều nước vốn là đồng minh của Mỹ tại châu Âu như Anh, Đức, Pháp; Liên minh châu Âu và cả Nga hay các quốc gia châu Mỹ đều lên án, hoặc ngầm chỉ trích quyết định công nhận chủ quyền Golan cho Israel của Mỹ.
Israel chiếm đóng Cao nguyên Golan của Syria trong thời gian xảy ra chiến tranh Trung Đông 1967 và sau đó sáp nhập vào lãnh thổ của mình năm 1981, động thái không được cộng đồng quốc tế công nhận. Một nghị quyết do Hội đồng Bảo an thông qua, với sự nhất trí của cả 15 nước thành viên vào năm 1981 nêu rõ "quyết định của Israel áp đặt luật pháp, quyền tài phán và quyền quản lý tại khu vực Cao nguyên Golan bị chiếm đóng của Syria là vô giá trị và không có hiệu lực pháp lý quốc tế".
L.H (tổng hợp từ VOV, Vietnam+)
