* Phản ứng của một loạt nước phương Tây về vụ sát hại nhà báo Khashoggi

Ngày 22/10, người phát ngôn của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan, ông Ibrahim Kalin khẳng định nước này sẽ làm mọi cách để làm sáng tỏ “vụ giết hại dã man” nhà báo người Ả-rập Xê-út Jamal Khashoggi.

Phát biểu sau một phiên họp nội các Thổ Nhĩ Kỳ, ông Kalin khẳng định mọi vấn đề liên quan đến cuộc điều tra vụ sát hại nhà báo Khashoggi đều sẽ được làm rõ. Theo ông Kalin, giới chức Ả-rập Xê-út có trách nhiệm làm rõ sự thật về vụ việc này.

Cùng ngày 22/10, đài NTV của Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin nhà chức trách nước này không được phép khám xét một chiếc xe gắn biển số ngoại giao của Ả-rập Xê-út tại Istanbul, do không được Lãnh sự quán Ả-rập Xê-út cho phép. Chiếc xe thuộc về Lãnh sự quán Ả-rập Xê-út tại Istanbul và được phát hiện trong một bãi đỗ xe ở quận Sultangazi.

Trong khi đó, theo Reuters, người phát ngôn Đảng Công lý và Phát triển (AK) cầm quyền của Thổ Nhĩ Kỳ Omer Celik ngày 22/10 cho rằng cái chết gây tranh cãi của nhà báo Ả-rập Xê-út Jamal Khashoggi là một vụ giết người phức tạp và đã được "lên kế hoạch một cách tàn ác”. Phát biểu với báo giới tại Ankara, ông Celik nhấn mạnh là "vô đạo đức" khi có cáo buộc rằng Thổ Nhĩ Kỳ và Ả-rập Xê-út tiến hành đàm phán như một phần trong cuộc điều tra về cái chết của ông Khashoggi, đồng thời nói thêm rằng Ankara có trách nhiệm tìm ra chân tướng của vụ việc.

Cùng ngày, một cố vấn của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã bác bỏ lời khẳng định của Riyadh rằng nhà báo Khashoggi đã chết trong một cuộc ẩu đả, cho rằng lời giải thích này "coi thường" dư luận thế giới, trong bối cảnh sự hoài nghi của phương Tây ngày càng sâu sắc về những lời giải thích khác nhau của Ả-rập Xê-út liên quan tới cái chết của nhà báo Khashoggi.

Cũng trong ngày 22/10, kênh tin tức Haber thân Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã đăng tải một đoạn video trích xuất từ máy quay giám sát, trong đó có cảnh 3 người đàn ông đang đốt các tài liệu ở sân sau của Lãnh sự quán Ả-rập Xê-út tại Istanbul. Đoạn video được ghi ngày 3/10, một ngày sau khi nhà báo Khashoggi bị sát hại bên trong khuôn viên tòa lãnh sự.

Trong diễn biến liên quan, một loạt nước phương Tây đã đồng loạt đưa ra phản ứng về vụ nhà báo người Ả-rập Xê-út Jamal Khashoggi bị sát hại tại Lãnh sự quán Ả-rập Xê-út. 

Tại London, Thủ tướng Anh Theresa May đã kêu gọi tìm ra “sự thật” liên quan đến vụ sát hại nhà báo Khashoggi. Phát biểu trước quốc hội Anh, bà May nhấn mạnh: “Tôi tin chắc rằng toàn thể quốc hội sẽ cùng tôi lên án vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi bằng những ngôn từ mạnh mẽ nhất. Chúng ta phải tìm ra sự thật về những gì đã xảy ra”. Trong khi đó, Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt cho rằng việc giới chức Ả-rập Xê-út khẳng định nhà báo Khashoggi thiệt mạng sau một vụ ẩu đả là "không đáng tin cậy”.

Thủ tướng Đức, một đồng minh châu Âu của Anh, cũng đã gọi vụ sát hại nhà báo Khashoggi là “hành động tàn ác” đồng thời khẳng định Berlin sẽ dừng bán vũ khí cho Riyadh cho đến khi vụ việc được làm rõ. Phát biểu trong một buổi vận động tranh cử tại thị trấn Ortenberg, Thủ tướng Angela Merkel nhấn mạnh: “Mọi thứ phải được làm rõ. Nếu mọi thứ chưa rõ ràng, Đức sẽ không xuất khẩu vũ khí tới Ả-rập Xê-út. Tôi xin đảm bảo điều đó với mọi người”.

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông không hài lòng với những lời giải thích phía Riyadh liên quan đến vụ sát hại nhà báo Khashoggi. Tuy nhiên, ông Trump khẳng định Washington cũng không muốn mất đi những sự đầu tư từ quốc gia Trung Đông này. Bên cạnh đó, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton khẳng định nước này muốn biết mọi chi tiết về vụ sát hại nhà báo Khashoggi và hiện Washington vẫn đang liên lạc với phía Riyadh. 

Đài Ekho Moskvy của Nga dẫn lời ông Bolton nhấn mạnh: “Chúng tôi muốn biết rõ sự thật chứ không phải những lời nói đơn thuần. Đầu tiên, chúng tôi muốn biết lý do dẫn đến cái chết của ông Khashoggi. Ai đã giết ông ta? Chúng tôi muốn toàn bộ thông tin chi tiết về quá trình diễn ra vụ việc.”

Trong khi đó, cũng trong ngày 22/10, Cố vấn cấp cao Nhà Trắng Jared Kushner khẳng định Mỹ vẫn đang trong quá trình “tìm hiểu sự thật” về vụ sát hại nhà báo Khashoggi. Trả lời phỏng vấn hãng tin CNN, ông Kushner cho biết Mỹ đang tiếp nhận thông tin từ nhiều nơi liên quan đến cuộc điều tra của Ả-rập Xê-út về vụ sát hại nhà báo Khashoggi. 

Ông Kushner đã đề nghị Thái tử Ả-rập Xê-út Mohammed bin Salman coi đây là một vụ việc nghiêm trọng và tiến hành điều tra một cách minh bạch. Theo ông Kushner, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Ngoại trưởng Mike Pompeo sẽ đưa ra quyết định về những hành động tiếp theo sau khi vụ sát hại ông Khashoggi được làm rõ.

Tại Canada, Thủ tướng nước này đã triệu tập một phiên họp khẩn cấp với các bộ trưởng trong nội các và nhiều quan chức cấp cao trong chính phủ, nhằm thảo luận về “vụ giết người man rợ” xảy ra đối với nhà báo Khashoggi. Theo văn phòng Thủ tướng Canada, những lời giải thích từ phía Ả-rập Xê-út liên quan đến vụ việc đều “thiếu nhất quán và không đáng tin cậy”.

Ngày 22/10, Bộ Ngoại giao Thụy Sĩ đã lên tiếng yêu cầu một cuộc điều tra kỹ lưỡng, nghiêm ngặt và minh bạch về cái chết của nhà báo Ả Khashoggi. Nhà chức trách Thụy Sĩ đã triệu Đại biện Ả-rập Xê-út để bày tỏ quan ngại sâu sắc trước vụ sát hại nhà báo Khashoggi tại lãnh sự quán Ả-rập Xê-út tại Istanbul.

Trả lời phỏng vấn Đài Phát thanh và Truyền hình Thụy Sĩ, Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao nước này, bà Pascale Baeriswyl khẳng định chính quyền Bern bị sốc trước cái chết của nhà báo Khashoggi. Bà Baeriswyl cũng bày tỏ quan ngại về quyền tự do ngôn luận và tự do báo chí tại nhiều nước trên thế giới trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, theo bà Baeriswyl, mặc dù Đức đã tuyên bố đình chỉ xuất khẩu vũ khí sang Ả-rập Xê-út, nhưng Thụy Sĩ sẽ không đưa ra quyết định tương tự vào lúc này.

Cùng ngày, Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian cho rằng vụ sát hại nhà báo Khashoggi là một tội ác nghiêm trọng và cần phải được điều tra thấu đáo.

H.T (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)