* Mỹ bị cô lập tại cuộc họp khẩn của Hội đồng Bảo an về Jerusalem

Ngày 8/12, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson tuyên bố rằng tình trạng cuối cùng của TP Jerusalem sẽ được quyết định bởi các nhà đàm phán Israel và Palestine, dù cho Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công nhận thành phố này là thủ đô của Israel. 

Phát biểu tại một cuộc họp báo chung với người đồng cấp Pháp Jean-Yves Le Drian ở Paris, Ngoại trưởng Tillerson nêu rõ: "Tổng thống Trump không chỉ ra bất cứ tình trạng cuối cùng nào của Jerusalem. Tôi nghĩ rằng ông ấy rất rõ ràng về tình trạng này, trong đó có biên giới, điều sẽ do các bên đàm phán và quyết định”.

Ngoại trưởng Tillerson cũng cho biết việc di chuyển Đại sứ quán Mỹ tại Israel từ Tel Aviv đến Jerusalem sẽ không diễn ra trong ít nhất 2 năm tới. Ngoại trưởng Tillerson khẳng định kế hoạch di dời trên "sẽ không xảy ra trong năm nay hay năm tới", song nhấn mạnh rằng mong muốn di dời Đại sứ quán Mỹ tại Israel của Tổng thống Donald Trump là "rất cụ thể và không thể xoay chuyển”.

Cùng ngày 8/12, trả lời phỏng vấn của kênh truyền hình Al Jazeera, Tổng Thư ký Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO), Trưởng đoàn đàm phán của Palestine Saeb Erekat khẳng định nước này sẽ không đàm phán với Mỹ cho đến khi nào Tổng thống Donald Trump đảo ngược quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Kênh truyền hình Al Jazeera cho biết, ông Erekat cũng nêu rõ giới lãnh đạo Palestine đang xem xét tất cả các lựa chọn để phản ứng lại tuyên bố của ông Trump, song không đưa ra thông tin chi tiết. 

Trong diễn biến liên quan, tại phiên họp khẩn của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngày 8/12, Mỹ đã rơi vào thế bị cô lập khi lần lượt các quốc gia chỉ trích quyết định của Nhà Trắng công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Cuộc họp được triệu tập theo yêu cầu của tám quốc gia thành viên Hội đồng Bảo an và chủ yếu mang tính hình thức vì không có kế hoạch bỏ phiếu bất kỳ nghị quyết nào. Thay vào đó, đây là dịp để các quốc gia thành viên Hội đồng Bảo an cùng bày tỏ sự phản đối đối với quyết định của Tổng thống Donald Trump về việc di chuyển Đại sứ quán Mỹ ở Israel từ Tel Aviv tới Jerusalem. 

Phát biểu tại cuộc họp, Điều phối viên của Liên Hợp Quốc về tiến trình hòa bình Trung Đông, ông Nikolay Mladenov cảnh báo quyết định của Mỹ có thể dẫn đến vòng xoáy bạo lực giữa người Palestine và những người phẫn nộ trước hành động của ông Trump. 

Trong khi đó, đại sứ Anh tại Liên Hợp Quốc ông Matthew Rycroft thẳng thừng nói rằng Anh không đồng ý với quyết định của ông Trump, đồng thời hối thúc Tổng thống Mỹ đưa ra được những đề xuất chi tiết về một hiệp ước hòa bình Israel - Palestine. Còn đại sứ Ai Cập tại Liên Hợp Quốc cho rằng quyết định của Mỹ sẽ "gây tác động tiêu cực" đối với tiến trình hòa bình. 

Về phía Mỹ, tại cuộc họp, đại sứ Nikki Haley đã bào chữa cho quyết định của ông Trump là vẫn duy trì cam kết đối với tiến trình hòa bình và giải pháp hai nhà nước nếu như người Israel và người Palestine lựa chọn điều này. Bà Haley cho rằng với việc đảo ngược chính sách đối ngoại của Mỹ, ông Trump chỉ đơn giản là công nhận thực tế vì chính phủ và Quốc hội của Israel được đặt tại Jerusalem. Cũng theo bà Haley, Washington vẫn có sự tín nhiệm với cả Israel và Palestine trong vai trò là một nhà trung gian hòa giải. 

Cuộc họp không đưa ra tuyên bố chung. Tuy nhiên, các đại sứ của năm quốc gia châu Âu là Anh, Pháp, Đức, Ý và Thụy Điển đã đưa ra tuyên bố chung chỉ trích quyết định của Tổng thống Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, đồng thời khẳng định đây là động thái "không phù hợp" với các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và "không giúp ích gì cho triển vọng hòa bình tại khu vực”. Tuyên bố nêu rõ: "Chúng tôi sẵn sàng đóng góp vào mọi nỗ lực đáng tin cậy nhằm tái khởi động tiến trình hòa bình, trên cơ sở những thông số đã được quốc tế nhất trí. Chúng tôi khuyến khích chính quyền Mỹ đưa ra được những đề xuất chi tiết cho một giải pháp cho cuộc xung đột Israel - Palestine.

Trong diễn biến khác, Đài phát thanh Cộng hòa Czech ngày 8/12 đưa tin, Tổng thống nước này Milos Zeman đã ủng hộ quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và chuyển Đại sứ quán Mỹ tại Israel từ Tel Aviv tới Jerusalem. Tổng thống Milos Zeman nói rằng các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) nên theo gương Mỹ. 

Lập trường của Tổng thống Zeman không nhận được sự đồng thuận ở Séc. Đảng Dân chủ Công dân (ODS) theo tư tưởng trung hữu và phong trào Tự do và Dân chủ trực tiếp (SPD) theo tư tưởng cực hữu đã hoan nghênh quyết định của ông Trump. Trong khi Đảng TOP 09 và Đảng Cộng sản Czech và Morava (KSCM) chỉ trích mạnh mẽ động thái của chính quyền Trump. 

Bộ Ngoại giao Czech đã ra thông cáo nêu rõ Czech coi Jerusalem là thủ đô tương lai của cả Israel và Palestine, phù hợp với chính sách của EU. Theo Bộ Ngoại giao Czech, Praha sẽ không chuyển Đại sứ quán Czech tới Jerusalem mà không thảo luận vấn đề này với các đối tác ở EU.

Trong khi đó, theo THX và AFP, ngày 8/12, người phát ngôn Bộ Y tế Gaza Ashraf al-Qedra cho biết đã có 2 người Palestine thiệt mạng và 270 người bị thương trong các cuộc đụng độ với binh lính Israel. Người dân Palestine đã biểu tình trên toàn lãnh thổ nước này, nhằm đáp lại lời kêu gọi bởi một loạt phe phái và thế lực chính trị Palestine, trong đó có phong trào Hồi giáo Hamas và đảng Fatah của Tổng thống nước này Mahmoud Abbas. Quân đội Israel xác nhận đã bắn vào 2 người dọc theo biên giới, đồng thời cáo buộc những người này là "những kẻ chủ mưu chính" của "các vụ nổi loạn bạo lực”.

Cùng ngày, Israel đã triển khai hàng trăm sĩ quan cảnh sát tới khu vực Thành cổ Jerusalem, trong bối cảnh người dân Palestine kêu gọi tổ chức biểu tình sau lễ cầu nguyện hàng tuần của người Hồi giáo nhằm phản đối việc Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.

H.T (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)