* Đảo nhân tạo của Trung Quốc tàn phá rạn san hô ở biển Đông

Theo Kyodo, ngày 17/9, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Mỹ (PACOM), đô đốc Harry Harris bày tỏ quan ngại về việc Trung Quốc xây dựng trái phép ít nhất 3 đường băng trên các đảo mà nước này đang cải tạo ở khu vực tranh chấp trên biển Đông.

Hoạt động xây dựng đảo nhân tạo trái phép của Trung Quốc tại bãi ngầm Mischief (Đá Vành Khăn) thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam - Nguồn: CSIS

Phát biểu trong một phiên họp của Quốc hội Mỹ, đô đốc Harris cho biết việc Trung Quốc xây dựng 3 đường băng dài khoảng 3.000m ở đảo Đá Chữ ​Thập thuộc Trường Sa và 2 địa điểm khác "khiến tôi đặc biệt quan ngại về mặt quân sự". Các hình ảnh vệ tinh cũng cho thấy Trung Quốc đang xây dựng một đường băng dài trên các ​bãi Đá Subi, Đá Vành Khăn.

Trước Ủy ban Quân lực của thượng viện, đô đốc Harris cảnh báo về khả năng Trung Quốc triển khai các hệ thống vũ khí tối tân, trong đó có các bãi phóng tên lửa và các máy bay chiến đấu mới đang sử dụng những đường băng này. Ông cũng lưu ý Trung Quốc đang xây dựng các cơ sở cảng biển để phục vụ các tàu chiến. Ông Harris nhấn mạnh: "Trung Quốc đang thiết lập một cơ chế để có thể kiểm soát hiệu quả biển Đông trong bất kỳ kịch bản chiến tranh nào". Các hoạt động của Trung Quốc đặt ra "mối đe dọa đối với tất cả các nước trong khu vực".

Trong khi đó, đài RFI đưa tin, theo nhật báo Anh The Guadian ngày 17/9, những hình ảnh chụp từ vệ tinh đối với 4 đảo nhân tạo Trung Quốc xây dựng ở biển Đông do Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược (CSIS) cung cấp cho thấy rõ mức độ tàn phá san hô do hoạt động xây dựng các đảo này. Bốn đảo chụp được từ vệ tinh là Đá Chữ Chập (Fiery Cross Reef), Đá Subi (Subi Reef), Đá Vành Khăn (Mischief Reef) và đá Gạc Ma (Johnson’s Reef), mà Trung Quốc đang ráo riết bồi đắp và quân sự hóa. Các hình ảnh vệ tinh cho thấy các đảo nhân tạo này đang tàn phá các rạn san hô với tốc độ đáng báo động, mà đây lại là những rạn san hô có tính đa dạng sinh thái nhiều nhất trên thế giới.

Sau khi phân tích các hình ảnh vệ tinh của CSIS, giáo sư John McManus - một chuyên gia hàng đầu thế giới về sinh thái biển thuộc Đại học Miami (Mỹ) nhận xét rằng việc mất đi một diện tích san hô rộng lớn ở biển Đông chỉ trong thời gian ngắn do hoạt động xây dựng đảo nhân tạo là sự mất mát nhanh nhất trong lịch sử nhân loại.

Hiện Trung Quốc vẫn đang tiếp tục đẩy mạnh việc xây dựng các đảo nhân tạo trên. Trong tuần này, các hình ảnh vệ tinh mới cho thấy là Bắc Kinh đang xây một đường băng thứ ba trên một đảo được bồi đắp và sẽ mở rộng tầm hoạt động của không quân Trung Quốc trong vùng biển Đông. Theo báo Anh, trong cuộc chạy đua nhằm khẳng định chủ quyền, các nước tranh chấp ở biển Đông đã nạo vét, bồi đắp các đảo để xây trên đó các đường băng, đồn bốt và cả những thị trấn nhỏ, gây nguy hại cho các hệ sinh thái biển vốn mang tính thiết yếu trong việc duy trì trữ lượng thủy sản và tính đa dạng sinh học.

Giáo sư Terry Hughes - một chuyên gia về san hô, cảnh báo rằng hơn 20 đảo đá ở Trường Sa có dấu hiệu tổn hại sinh thái nghiêm trọng. Tình trạng này, theo ông, sẽ gây tác hại cho ngành ngư nghiệp ở khu vực các đảo đó, cũng như toàn bộ biển Đông nói chung. Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc, biển Đông chiếm 10% trữ lượng cá của toàn cầu. Các rạn san hô là nơi trú ẩn của các loại cá có giá trị kinh tế cao trong chu kỳ sinh sản của chúng và như vậy là có vai trò quan trọng trong việc duy trì nguồn lợi thủy sản.

Việt Nam đã nhiều lần lên tiếng phản đối một loạt hành động của Trung Quốc ở biển Đông, đặc biệt các hành động vi phạm chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa, Trường Sa. Các tuyên bố của ​người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam​ đều khẳng định Việt Nam có đầy đủ căn cứ pháp lý và chứng cứ lịch sử khẳng định chủ quyền của mình đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. 

Những hành động trái phép của Trung Quốc trên biển Đông là vi phạm chủ quyền của Việt Nam cũng như vi phạm tuyên bố về ứng xử của các bên ở bBiển Đông năm 2002 ký giữa ASEAN và Trung Quốc. Trên cơ sở đó, Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay các hoạt động xây dựng tại hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, nghiêm túc tuân thủ và thực thi luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 cũng như Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông và không có những hành động làm phức tạp thêm tình hình ở biển Đông.

H.N (tổng hợp từ Vietnam+)