* Singapore đề xuất khung hoạt động an toàn tàu ngầm ở biển Đông

Ngày 21/5, Mỹ tuyên bố sẽ tiếp tục các chuyến tuần tra trên biển và trên không tại các vùng biển quốc tế sau khi Hải quân Trung Quốc liên tục đưa ra cảnh báo yêu cầu một máy bay do thám Mỹ phải rời khỏi không phận phía trên các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đang xây dựng ở biển Đông có tranh chấp.

Phát biểu tại cuộc họp báo, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách khu vực Đông Á-Thái Bình Dương Daniel Russel tuyên bố chuyến bay do thám của Mỹ là “hoàn toàn phù hợp” và các lực lượng Hải quân Mỹ cùng máy bay quân sự nước này sẽ “tiếp tục thực hiện đầy đủ” quyền hoạt động ở các vùng biển và không phận quốc tế. Ông Russel cho biết thêm Mỹ sẽ hành động nhiều hơn nữa nhằm đảm bảo tất cả các quốc gia đều được hưởng quyền này.

Cùng ngày 21/5, theo AFP, Lầu Năm Góc cho biết các máy bay do thám và tàu chiến Mỹ vẫn chưa thử thách những tuyên bố về chủ quyền của Trung Quốc xung quanh những hòn đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây dựng ở biển Đông song cảnh báo rằng đó có thể là “bước đi tiếp theo”. Phát biểu với các phóng viên, người phát ngôn Lầu Năm Góc, đại tá Steven Warren tuyên bố: “Đó sẽ là bước đi tiếp theo". Khi được hỏi liệu quân đội Mỹ sẽ có động thái trong vùng nhạy cảm này hay không, ông Warren nêu rõ: “Chúng tôi không có bất kỳ thông báo nào nhằm thực hiện những bước đi tiếp theo. Chúng tôi sẽ tiếp tục những chuyến bay như thường lệ”.

Các quan chức Mỹ từng tuyên bố họ đang cân nhắc việc đưa tàu chiến và máy bay do thám đi vào vùng biển trong phạm vi 12 hải lý xung quanh các bãi đá nhân tạo (mà Trung Quốc đang tiến hành bồi đắp thuộc quần đảo Trường Sa) trên biển Đông để thách thức những tuyên bố chủ quyền gây tranh cãi của Bắc Kinh. Trước đó, kênh truyền hình CNN đưa tin Hải quân Trung Quốc trong ngày 20/5 đã 8 lần cảnh báo máy bay do thám P8-A Poseidon, một trong những máy bay hiện đại nhất của quân đội Mỹ, khi nó đang bay phía trên một đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi đắp ở biển Đông. Khi phi công Mỹ thông báo máy bay đang bay trên không phận quốc tế, phía Trung Quốc đã dùng sóng radio đáp lại rằng: “Đây là Hải quân Trung Quốc... Bạn phải rời đi”.

Trong diễn biến khác, theo phóng viên TTXVN tại Singapore, Hải quân Singapore đã đề xuất một khuôn khổ khu vực về hoạt động an toàn của tàu ngầm, trong bối cảnh ngày càng nhiều tàu ngầm và tàu nổi đi qua vùng biển nông trên biển Đông, đồng nghĩa với việc gia tăng nguy cơ xảy ra sự cố. Phát biểu tại cuộc thảo luận nhóm trong khuôn khổ Hội nghị An ninh biển quốc tế 2015 (IMSC), Tư lệnh Hải quân Singapore, Chuẩn Đô đốc Lai Chung Han ước tính hải quân các nước châu Á-Thái Bình Dương có thể sở hữu tới hơn 130 tàu ngầm chạy diesel-điện vào năm 2020.  Do vấn đề hoạt động tàu ngầm là nhạy cảm đối với nhiều quốc gia trong khu vực, Singapore đã đề xuất chia sẻ thông tin để xây dựng lòng tin giữa các bên. 

Ngày 19/5 vừa qua, Hải quân Singapore và Hải quân Mỹ đã ký một bản ghi nhớ về thủ tục hoạt động chuẩn chung cho việc hỗ trợ cứu nạn tàu ngầm của nhau. Tuy nhiên, Singapore muốn củng cố nỗ lực này và thiết lập một khuôn khổ mang tầm khu vực cho hoạt động tàu ngầm an toàn.  IFC được thành lập vào năm 2009 để chia sẻ thông tin về an ninh biển và vận chuyển vũ khí. Đây là một mạng lưới liên lạc giữa hải quân 13 nước và 51 công ty vận tải biển trên toàn thế giới. Dù hầu hết các tư lệnh hải quân khác dự IMSC đều bày tỏ ủng hộ đối với đề xuất của Singapore, song họ cũng nêu bật sự cần thiết phải cân bằng giữa hoạt động an toàn của tàu ngầm với an ninh thông tin quốc phòng.

H.N (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)