Với quan niệm dùng “võ” làm chất dẫn nhập để truyền “đạo” vào môn sinh, hơn 40 năm qua, võ sư Châu Minh Hay (63 tuổi, phường 8, TP Tuy Hòa) vẫn miệt mài truyền Vovinam đến các thế hệ học trò. Mặc dù đã chuyển vào định cư tại TP Hồ Chí Minh, nhưng ông vẫn một lòng hướng về sự phát triển của Vovinam Phú Yên.
Võ sư Châu Minh Hay (phải) tại Giải vô địch Vovinam sinh viên học sinh năm 2012 tại TP Hồ Chí Minh - Ảnh: C.T.V
DUYÊN CƠ VỚI VOVINAM
Từ nhỏ, Châu Minh Hay đã yêu thích võ thuật. Những năm theo học tại Trường THPT Nguyễn Huệ, ông từng theo tập môn Taekwondo (hệ phái WTF) do quân đội Đại Hàn dạy. Tuy nhiên, vì rào cản ngôn ngữ, nên ông chỉ theo học võ thuật thuần túy, không có cơ hội tìm hiểu sâu về võ đạo. Năm 1971, ông được chọn tham gia khóa đào tạo huấn luyên viên (HLV) Vovinam tại TX Buôn Ma Thuộc (Đắk Lắk). Đây là lớp đầu tiên đào tạo HLV để chuẩn bị cho phong trào mở dạy Vovinam đại trà trong cả nước. Thời điểm đó, môn võ này còn lạ lẫm với mọi người. Chương trình Vovinam phổ thông 4 năm được võ sư Trần Bảo rút ngắn, chỉ truyền dạy môn sinh trong 18 tháng, vì vậy, mỗi ngày ông Hay phải tập luyện hơn 7 giờ. Sau khi tốt nghiệp khóa học, ông trở thành HLV Vovinam của CLB Đắk Bla (TX Kon Tum). “Tôi học được từ cố võ sư Chưởng môn Lê Sáng và võ sư Nguyễn Văn Sen khá nhiều triết lý của đạo sống và cảm nhận sâu sắc nghĩa tình sư môn của người học Vovinam… Môn võ này luôn định hướng cho môn sinh sống có ích cho xã hội, biết sẻ chia và đồng cảm. Nếu Vovinam phát triển mạnh về mặt cộng đồng, sẽ mang lại tư duy sống tốt cho thế hệ trẻ đang có xu hướng sống ngày càng tiêu cực”, ông Hay bộc bạch.
Năm 1975, ông Hay về lại Tuy Hòa. Thời điểm đó, phong trào tập luyện Vovinam trong nước chững lại. Cuối năm 1988, ông cùng võ sư Trương Sỹ Anh mở một lớp võ Vovinam tại điểm Trường phường 5 (nay là Trường THCS Hùng Vương). Sau đó, ông tập hợp thêm một số huynh đệ khác như: Trương Văn Tho, Lê Kim Tía, Bùi Hữu Phước, Nguyễn Quý… cùng tập luyện nâng cao dưới sự hướng dẫn của các võ sư cao đẳng của Tổ đường và các võ sư đến từ Nha Trang. Ông Hay tâm sự: “Sự lớn mạnh của Vovinam Phú Yên trong những năm cuối thập niên 80 ví như nước lũ tràn về. Theo đó, dòng chảy của Vovinam cứ nhanh chóng lan dần ra các xã vùng ven, thế là phát sinh nhu cầu cần HLV. Tôi và võ sư Trương Sỹ Anh “di cư” về các địa phương mở lớp. Chúng tôi đảm nhận cùng lúc 2-3 lớp ở các huyện. Sau khi hỗ trợ, đào tạo cho các HLV tại các lớp này vững vàng, đủ sức đảm đương, chúng tôi giao họ phụ trách lớp hẳn và tiếp tục mở các điểm tập mới”.
Từ 6/1991-5/1993, ông Hay vừa là HLV Vovinam tại điểm tập Núi Nhạn, vừa hỗ trợ cho các CLB Vovinam ở Hòa Quang, Hòa An, Hòa Kiến. Đến tháng 9/1993, ông chuyển lớp võ ở điểm tập Núi Nhạn về Trường THCS Phường 2 (giờ là Trường THCS Lý Tự Trọng) và tiếp tục hỗ trợ cho các CLB huyện Sông Cầu, CLB xã Sơn Long (Sơn Hòa). Trong 10 năm, ông đã đào tạo 70 môn sinh cấp Trung đẳng và gần 1.000 môn sinh Sơ đẳng.
Bên cạnh đó, nhiều năm liền, ông là HLV phó phụ trách huấn luyện đội tuyển tỉnh tham gia Giải Vô địch Vovinam toàn quốc từ 1992-1998, mang về nhiều huy chương danh giá cho tỉnh nhà. Võ sư Nguyễn Thanh Liêm, phụ trách CLB Vovinam TX Sông Cầu cho biết: “Sự thành công của CLB Vovinam TX Sông Cầu hôm nay, công lớn nhất thuộc về thầy Hay. Thầy là người đầu tiên đưa phong trào tập luyện Vovinam đến với người dân xứ dừa và nhiều nơi khác trong tỉnh. Thầy truyền ngọn lửa Vovinam đến các thế hệ môn đệ, môn sinh”.
CHUYÊN TÂM VỚI MÔN PHÁI
Khi nhắc đến võ sư Châu Minh Hay, nhiều thế hệ môn đệ, môn sinh đã quen với hình ảnh người đàn ông rắn rỏi, thanh mảnh chạy chiếc xe Honda 79 vượt hàng trăm cây số đi gieo phong trào tập luyện Vovinam khắp các địa phương trong tỉnh. Với ông Hay, niềm tự hào nhất trong đời là đã đào tạo được nhiều môn sinh Trung đẳng Vovinam ưu tú có khả năng đứng lớp huấn luyện vững vàng tại các CLB ở các địa phương. Một số môn sinh khác sau khi thi đậu vào đại học cũng tham gia đứng lớp tại các điểm tập ở TP Hồ Chí Minh và Đà Lạt, góp phần đưa Vovinam phát triển. Theo ông Hay, trong công tác huấn luyện, ông không chú trọng đến việc đào tạo VĐV, mà tập trung nhiều vào việc đào đạo HLV, bởi ông quan niệm muốn xây dựng nền tảng lâu dài cho sự phát triển cần có đội ngũ HLV giỏi.
Sau năm 1998, tuy không trực tiếp giảng dạy Vovinam, nhưng ông Hay vẫn một lòng chuyên tâm với môn phái. Ông dành nhiều thời gian cho việc tập luyện, viết về những tác động tích cực của môn phái với đời sống thường ngày, sưu tầm các bài kỹ thuật và tư liệu võ đạo để làm tư liệu cho thế hệ sau tham khảo.
Đầu năm 2009, khi chuyển vào TP Hồ Chí Minh định cư, ông Hay đã gặp các môn sinh cũ, huynh đệ đồng hương có nguyện vọng cùng tập luyện Vovinam để rèn luyện sức khỏe. Vậy là, ông đứng ra mở một lớp võ Vovinam quy tụ gần 20 môn sinh cũ ở tuổi trung niên, tập lên chương trình Trung đẳng. Ngoài ra, ông còn tham gia công tác quản lý các CLB Vovinam hệ sinh viên của 11 trường đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp trên địa bàn quận Thủ Đức.
Tuy không còn trực tiếp dẫn dắt Vovinam Phú Yên, nhưng ông Hay luôn kịp thời nắm bắt các thông tin về môn võ này ở tỉnh nhà. Trăn trở lớn nhất của ông hiện nay là vấn đề chủ nghĩa thực dụng đã chi phối quá nhiều trong công tác phát triển phong trào võ thuật. Ông bộc bạch: “Nếu phát triển đúng, Vovinam và cả võ thuật sẽ mang đến cho người tập những giá trị đích thực, đúng với tinh thần thượng võ của Vovinam”.
HÀ MY
