Bài cuối: Đề án phát triển bóng đá trẻ gặp khó

Bóng đá Phú Yên đang thực hiện đề án Xây dựng hệ thống đào tạo bóng đá trẻ tỉnh Phú Yên đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Vậy tại sao đội tuyển U19 Phú Yên phải mượn quân với số lượng lớn từ nhà tài trợ để thi đấu tại vòng loại và Vòng chung kết U19 quốc gia?

Lặp lại cách làm cũ

Bóng đá Phú Yên đã từng xuất hiện trên bản đồ bóng đá Việt Nam khi thăng hạng Nhất quốc gia (V-League 2) vào năm 2015 và trụ được 2 mùa bóng trước khi chia tay giải đấu vào năm 2017 vì thiếu kinh phí. Thời điểm đó, nhiều người hâm mộ bóng đá Phú Yên cảm thấy không “sướng” khi xem CLB Phú Yên thi đấu, vì trong đội hình của đội chủ sân Tuy Hòa khi ấy gần như không có cầu thủ người Phú Yên.

Ở mùa bóng năm 2016, HLV Đinh Hồng Vinh sử dụng nguyên đội hình trẻ của CLB Hoàng Anh Gia Lai gắn tên CLB Phú Yên. Mùa bóng 2017, HLV Nguyễn Đình Hưng sử dụng các cầu thủ ở nhiều tỉnh khác nhau và gần như không có cầu thủ người Phú Yên nào thi đấu trên sân Tuy Hòa. Điều này làm phát sinh nhiều vấn đề bất cập trong cách vận hành đội bóng. Trong đó nổi bật nhất là việc quản lý tư tưởng của cầu thủ. Bởi ai biết được các cầu thủ có thi đấu hết mình cho đội bóng mà họ chỉ gắn bó vì tiền lương, thưởng trong mỗi trận đấu hay không?

Đề án Xây dựng hệ thống đào tạo bóng đá trẻ tỉnh Phú Yên đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 ra đời và ghi rõ sự cần thiết của việc thực hiện đề án: “… yêu cầu quan trọng và cấp bách đối với bóng đá Phú Yên đang đặt ra vấn đề phải có một hệ thống đào tạo bóng đá trẻ bài bản, có nhiều tuyến để luôn có tính liên tục và kế thừa, vừa phát triển tiềm lực con người Phú Yên có tố chất, tư duy bóng đá tốt, vừa ổn định lực lượng cầu thủ là người địa phương có điều kiện phát triển tài năng lâu dài và bền vững là nguồn nhân lực bổ sung lực lượng cho đội tuyển bóng đá chuyên nghiệp thi đấu đỉnh cao ở giải chuyên nghiệp V-League1, V-League2, cống hiến vì màu cờ sắc áo cho tỉnh nhà và cung cấp cho đội tuyển quốc gia”.

Thế nhưng, đội hình U19 Phú Yên tại giải U19 quốc gia 2019 cho thấy những người làm bóng đá Phú Yên đang lặp lại cách làm cũ khi sử dụng đến 10 cầu thủ và 2 HLV của nhà tài trợ là Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Hương Lợi. Và đây là điểm mấu chốt khiến U19 Phú Yên trở thành đề tài “nóng” của làng bóng đá Việt Nam sau màn trình diễn thiếu tích cực tại trận ra quân gặp U19 Hà Nội tại Vòng chung kết U19 quốc gia năm 2019.

Ông Phan Ngọc Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể thao Phú Yên cho biết sở dĩ cần phải có sự tăng cường như vậy vì cầu thủ U19 Phú Yên còn trẻ (thực tế là U17-U18) và không có đủ năng lực để đá ở sân chơi quốc gia. Trong khi đó, HLV Phạm Minh Tuấn cho rằng, xét về thực lực, cầu thủ của U19 Phú Yên khá ngang ngửa với số cầu thủ được tăng cường từ nhà tài trợ. Vậy tại sao phải đi mượn cầu thủ từ nơi khác đến? Về điều này, ông Phan Ngọc Anh thừa nhận là để làm hài lòng nhà tài trợ, cũng như tạo mối quan hệ bền vững để doanh nghiệp này hỗ trợ cho bóng đá Phú Yên trong thời gian tới.

Khi thi đấu ở giải hạng Nhất quốc gia, bóng đá Phú Yên đã có những bài học “xương máu” về tình trạng cầu thủ không phải là người tại địa phương. Nhưng tại Vòng chung kết U19 quốc gia mới đây, tình trạng này tiếp tục tái diễn và để lại tai tiếng cho bóng đá Phú Yên tại giải đấu quốc gia.

Các cầu thủ trẻ Phú Yên tập luyện tại sân Tuy Hòa - Ảnh: NHẬT HUY

Khó khăn về kinh phí

Ông Cao Tấn Quang, Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể thao Phú Yên cho biết, kể từ khi thực hiện đề án phát triển bóng đá trẻ Phú Yên, Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Hương Lợi là đơn vị đầu tiên hỗ trợ kinh phí theo hướng xã hội hóa. “Được doanh nghiệp tài trợ kinh phí là điều đáng mừng, nhưng thực tế lại xảy ra sự việc đáng tiếc khiến chúng tôi cũng thấy không vui”, ông Quang nói.

Bóng đá Phú Yên khó khăn về kinh phí nhưng không đồng nghĩa với việc doanh nghiệp tài trợ muốn làm gì thì làm. Cụ thể hơn là Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Hương Lợi đã tăng số lượng lên 10 cầu thủ bổ sung cho U19 Phú Yên, để rồi sự việc đáng tiếc đã xảy ra với U19 Phú Yên.

Ở khía cạnh nội lực, trong hai năm 2017-2018, mỗi năm, UBND tỉnh đã cấp 3,4 tỉ đồng để duy trì các đội bóng U11, U13 (bán tập trung) và U15, U17 Phú Yên. Theo ông Cao Tấn Quang, số tiền này là không đủ đáp ứng nhu cầu tập luyện và thi đấu của các cầu thủ. Khi phóng viên hỏi tại sao không kêu gọi các doanh nghiệp hỗ trợ kinh phí theo hướng xã hội hóa, ông Quang thừa nhận rất khó thực hiện điều này.

Sự khó khăn về kinh phí đã khiến cách làm bóng đá trẻ ở Phú Yên lạc lõng so với các địa phương khác. Đề án Xây dựng hệ thống đào tạo bóng đá trẻ tỉnh Phú Yên đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 chỉ là cái tên để nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác đào tạo bóng đá trẻ tại Phú Yên. Thực tế, các đội tuyển U11, U13, U15, U17 Phú Yên vận hành như các đội tuyển thể thao khác tại Trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể thao Phú Yên. Mọi hoạt động của các đội bóng trẻ đều thông qua Phòng Huấn luyện và người quản lý chung; quyết định cuối cùng là ông Cao Tấn Quang.

Tuy nhiên bất cập ở chỗ, những người đứng đầu Phòng Huấn luyện thường không có chuyên môn sâu về bóng đá. “Trước đây, tôi có giao cho anh Đặng Thiên Văn, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể thao Phú Yên theo dõi, đánh giá các hoạt động của các đội bóng đá trẻ Phú Yên. Khi anh Văn không còn đảm nhiệm công việc này, tôi là người quản lý chung”, ông Quang cho biết.

Khi được hỏi tại sao không có ban điều hành riêng cho đề án nói trên, ông Quang nói rằng không có kinh phí và con người để thực hiện điều này.

Thay đổi trong thời gian tới

Sau thành công của các đội tuyển Việt Nam trong năm 2018 và đầu 2019, các giải bóng đá trẻ luôn nhận được sự quan tâm của giới chuyên môn. Vòng chung kết U19 quốc gia năm 2019 được xem là một trong những giải đấu quan trọng để tìm kiếm tài năng cho bóng đá Việt Nam trong tương lai. Việc U19 Phú Yên có mặt ở vòng chung kết một trong những giải đấu trẻ uy tín nhất cả nước là một bất ngờ, nhưng khi những hình ảnh không đẹp của đội bóng đất Phú xuất hiện trên các phương tiện truyền thông trên cả nước, đó cũng là lúc những bất hợp lý của bóng đá trẻ Phú Yên được nhìn nhận rõ hơn.

Bóng đá là môn thể thao nhận được rất nhiều sự quan tâm của người hâm mộ. Nhưng ai cũng biết đây cũng là môn thể thao tốn kém nhất trong số những môn thể thao thành tích cao. Những người làm thể thao Phú Yên đã từng chấp nhận rời bỏ giải hạng Nhất quốc gia năm 2017 vì lý do kinh phí, điều này cho thấy việc nuôi bóng đá khó khăn như thế nào.

Như vậy, với 3,4 tỉ đồng/năm và cách làm bóng đá trẻ theo kiểu “cố gắng” như hiện nay của Trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể thao Phú Yên, liệu các cầu thủ trẻ Phú Yên có trưởng thành theo đúng lộ trình của đề án và thăng hạng Nhì mùa bóng 2021-2022? Và nếu có mặt ở giải hạng Nhì theo đúng kế hoạch, thì kinh phí ở đâu để nuôi đội bóng này, khi vào thời điểm hiện tại Trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể thao Phú Yên vẫn phụ thuộc vào ngân sách của tỉnh và khó khăn trong việc kêu gọi nguồn lực xã hội hóa.

Ông Phạm Văn Bảy, Phó Giám đốc phụ trách Sở VH-TT-DL Phú Yên cho biết: Đề án Xây dựng hệ thống đào tạo bóng đá trẻ tỉnh Phú Yên đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 là một trong những hoạt động trọng tâm của thể thao thành tích cao Phú Yên. Tuy nhiên, tôi mới tiếp nhận công việc từ anh Nguyễn Đình Thu (nguyên Phó Giám đốc Sở VH-TT-DL) nên chưa có nhiều thông tin sâu về các hoạt động của đề án. Sắp tới, chúng tôi sẽ đánh giá lại cách vận hành, con người, kinh phí thực hiện… Sau đó, chúng tôi sẽ có những quyết định liên quan đến đề án bóng đá trẻ Phú Yên.

NHẬT HUY