Khu vườn “nguyên sinh” bao quanh nhà tôi rộng chừng nửa mẫu, chen chúc um tùm các loại cây cối, tre pheo, ít người lai vãng. Thế nên, vườn là “thánh địa” của các loài chim. Nói “thánh địa” thì… hơi sang, chính xác hơn, nó giống như cái ốc đảo còn sót, đứng chơ vơ giữa cơn lốc phố hóa đang ầm ầm tăng tốc, tàn nhẫn vặt trụi dần từng mảng thôn quê một thời yên ả màu xanh. Và cái ốc đảo hiếm hoi kia luôn quyến rũ, gọi mời các cư dân biết bay mỏi cánh muốn dừng chân - hoặc chốc lát, hoặc vài tuần, vài tháng - trước khi tiếp tục lên đường tìm một chốn bình yên. Tìm được hay không, ấy thuộc chuyện của thì tương lai, khó mà nói trước. Thế nhưng, cuộc sống bao giờ chẳng là cuộc hành trình mải miết, là nỗ lực miệt mài không mỏi đi tìm chốn bình yên? Khoản này thì mọi sinh linh đang tồn tại trên thế giới này đều giống nhau - chim cũng như người...

Sông quê – Ảnh: HIẾU NGỌC

 

Trong đám cư dân muôn vẻ muôn màu tạm trú nơi ốc đảo mà tôi có chút quyền hành kia,  kỳ lạ chưa, có cả bóng một đôi chim thuộc hàng (gần như) quý hiếm, ít thấy từ lâu: bìm bịp!

To như con bồ câu…cỡ nhỏ, thân đen tuyền, nhưng bìm bịp lại rất dễ nhận ra, dễ phân biệt với các loài quạ, sáo, chèo bẻo… nhờ nơi đôi cánh “đặc chủng” màu gạch non nâu đỏ. Và còn nhờ cả chất giọng; một kiểu “giọng thổ” đùng đục nhưng khỏe khoắn, trầm hùng, âm vang hàng tràng “bịp, bịp, bịp, bịp…” thi đua mà đối đáp, mà hòa thanh, mà át tiếng ríu rít của lũ chào mào, se sẻ, tiếng chão choẹt của con chích chòe hay cả tiếng cúc cù cu của con chim gáy kiêu kì đậu tít đọt tre, ưỡn ngực mà phô phang chiếc cổ đeo xanh biếc vòng cườm…

Đừng tưởng dễ phát hiện bìm bịp. Loài chim ấy khá nhút nhát.”Văn kì thanh” chúng thì dễ, nhưng “kiến kì hình” thì hơi khó, bởi chúng chỉ ưa bụi rậm. Không bao giờ bìm bịp đậu nơi trống trải như mái nhà, đọt dừa, đọt cau hay… trụ điện. Hơn thế, ngay trong những lùm cây rậm rạp, chúng vẫn thoăn thoắt chuyền, leo, nhanh nhẹn như máy. Quen mắt, quen tai mới có khả năng lần theo dấu vết bìm bịp. mà cũng chỉ nhìn được loáng thoáng, bởi cứ vừa đậu chưa nóng chỗ là chúng lại vụt bay! Tập tính ấy, vô tình, đã cứu họ nhà bìm bịp thoát khỏi khá nhiều “bàn thua trông thấy”từ những mũi súng săn. Ơn trời! Nếu bìm bịp mà dễ bắn như… bồ câu, chắc rằng cái tên bìm bịp đã từ lâu trở thành… cổ tích mất rồi!

Bìm bịp chuyên ăn sâu bọ và các loài bò sát nhỏ.  “Thực đơn” của chúng bao gồm luôn một món độc nhất vô nhị mà hình như hiếm có loài chim nào dám đụng: rắn! Và cũng không từ các loài rắn độc. Có điều, rắn chỉ có thể thành mồi ngon cho bìm bịp khi còn nhỏ. Rắn lớn thì chúng chịu! Thói quen ăn rắn ấy khiến người ta tin rằng: thịt xương con bìm bịp chính là nguồn dược liệu quí (!?). Vậy là rình rập, là săn, là bắt mang bán cho các hiệu thuốc bắc. Đôi khi, họ tự mình chế biến, đem ngâm rượu. Món rượu bìm bịp được các “tửu đồ” nhỏ to truyền tụng nhau về đủ thứ công dụng. Người ta tin nó “tác dụng”, và cái sự tin kia gây nên kiếp nạn cho họ nhà bìm bịp.

Đôi bìm bịp đang nhởn nhơ trong vườn nhà tôi, chúng có đoán biết mối nguy đang rình rập chúng không? Chắc là không, bởi tôi nghe chúng gân cổ mà đối đáp oang oang từng tràng bịp, bịp… tự do quá thể. Mới nghe thì vui tai, nhưng nghe riết rồi tôi lại… đâm hoảng. Vẻ bình yên của cái ốc-đảo-mong-manh-tôi đang lừa dối chúng. Đuổi đi không nỡ. Mà để thì không yên bụng, cứ phải phập phồng, mắt dơi mắt chuột nhìn ngược nhìn xuôi  xem có mũi súng săn nào lấp ló hay chưa…

Y NGUYÊN