Trong điều kiện giá thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), phân bón ngày một tăng cao như hiện nay, người nông dân cần phải áp dụng đồng loạt các biện pháp nhằm giảm chi phí sản xuất nhưng tăng năng suất, chất lượng sản phẩm. Để sản xuất trong nông nghiệp được ổn định, tồn tại và phát triển, giải pháp tốt nhất cho nông dân là áp dụng triệt để nguyên tắc 4 đúng trong sử dụng phân và thuốc BVTV.
Nông dân xã Xuân Quang 3 (Đồng Xuân) phun thuốc trừ sâu gây hại lúa hè thu năm 2010 - Ảnh: H.NAM
Nguyên tắc thứ nhất, đúng loại: Để sử dụng đúng phân bón cho cây trồng, người nông dân cần quan tâm thời điểm sử dụng, mục đích bón để làm gì, tạo và nuôi củ, thúc đọt và nuôi lá, xử lý ra hoa hay nuôi trái… Mỗi giai đoạn có một loại phân thích ứng, như phân đạm có tác dụng thúc đẩy tăng trưởng, phân lân kích thích rễ, thúc đẩy hình thành mầm hoa, phân kali có vai trò ổn định, cải thiện chất lượng… Đối với thuốc BVTV, để sử dụng đúng thuốc cần phải biết đối tượng gây hại cây trồng thuộc nhóm nào, cách gây hại của chúng, từ đó chọn đúng thuốc để phòng, trị. Cần lưu ý chọn phân, thuốc ít ảnh hưởng đến môi trường và thiên địch.
Nguyên tắc thứ hai, đúng liều: Hầu hết trên nhãn bao bì đều có hướng dẫn, nhưng biên độ quá lớn, như sử dụng từ 10-20ml cho bình 8 lít. Vậy khi nào thì dùng 10ml và khi nào thì dùng 20ml. Xét về giá trị kinh tế nếu dùng 10ml thì giá chừng ấy, còn dùng 20ml thì giá tăng gấp đôi. Tuy nhiên để dùng 10ml hay 20ml, trước hết cần xác định là ngừa hay trị. Đối với phân bón, phải phân tích nhu cầu cây trồng cần để sử dụng đúng liều lượng phân bón. Tuy nhiên trong canh tác, tùy theo sức sinh trưởng, sức đậu và nuôi trái của cây trồng mà gia giảm lượng phân cho tương ứng, bên cạnh đó cũng cần lưu ý điều kiện thổ nhưỡng và pH của môi trường đất.
Nguyên tắc thứ ba, đúng lúc: Phải xác định lúc nào thì bón phân hay phun thuốc để mang lại hiệu quả cao nhất. Đối với việc bón phân, nên bón vào đầu giai đoạn hay đầu mỗi thời kỳ. Bên cạnh đó cũng cần quan tâm đến điều kiện thời tiết, khí hậu là những yếu tố có tác động rất lớn đến quá trình hoạt động của lá, rễ. Nếu lá, rễ hoạt động kém thì khả năng sử dụng phân bón cũng kém. Do đó, bón phân trong điều kiện này cũng không phải là đúng lúc. Việc phun thuốc lúc nào để phòng ngừa, trị được sâu bệnh, người nông dân phải dự báo, chọn đúng thời điểm thích hợp để xử lý.
Nguyên tắc thứ tư, đúng cách: Một khi đã xác định được đúng phân, thuốc, pha đúng liều lượng và chọn đúng thời điểm để xử lý mà cách dùng không đúng thì sẽ làm giảm tối đa hiệu quả sử dụng. Trong sử dụng phân bón, các nhà khoa học luôn luôn khuyến cáo khi bón phân hãy đào rãnh và bón vòng theo hình chiếu của tán cây. Cây nhận được phân qua hệ thống lông hút của rễ, phân khi bón vào đất phải có quá trình hòa tan, phân ly tạo các ion và bám vào keo đất. Do đó bón phân theo hình chiếu của tán cây để phân có thời gian hòa tan, rễ có thời gian tìm đến để hấp thu.
Nếu sử dụng đúng 4 nguyên tắc trên sẽ giảm tối đa chi phí đầu vào cho việc sản xuất hàng nông sản, tạo được một sản phẩm an toàn, sạch bệnh và không gây ảnh hưởng đến môi trường. Tuy nhiên, người nông dân phải có đủ kiến thức về quy luật phát sinh, phát triển của đối tượng gây hại, quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng, cũng như tác dụng của từng loại thuốc BVTV, phân bón…
(Trung tâm KN-KN Phú Yên)
