Trung tâm Khuyến nông Quốc gia tổ chức diễn đàn Khuyến nông @ Công nghệ “Bệnh tai xanh ở heo và biện pháp phòng chống”. Về câu hỏi bệnh liên cầu khuẩn với bệnh tai xanh ở heo khác nhau điểm gì, TS Tô Long Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán Thú y Trung ương cho biết, đây là hai bệnh hoàn toàn khác nhau. Bệnh tai xanh là do virus, còn bệnh liên cầu khuẩn là do vi khuẩn gây nên. Không ai khẳng định rằng heo bị bệnh tai xanh sẽ mắc bệnh liên cầu khuẩn. Tuy nhiên, ở một số mẫu heo bị bệnh tai xanh thì có phát hiện rất nhiều loại vi khuẩn bội nhiễm. Khi heo bị bệnh tai xanh thì cũng có thể dễ dàng mắc nhiều bệnh kế phát vì sức đề kháng của heo yếu đi. Do vậy, việc chăn nuôi đảm bảo an toàn sinh học là điều tối quan trọng. Phải tiêm phòng đầy đủ các loại thông thường cho đàn heo như: dịch tả, phó thương hàn, đóng dấu, tụ huyết trùng.

Nuôi heo tại TP Tuy Hòa – Ảnh: H.NAM

 

BỆNH HEO TAI XANH KHÔNG LÂY SANG NGƯỜI

Tại diễn đàn, thạc sĩ Nguyễn Văn Long (Cục Thú y) có bài trình bày khá chi tiết về một số đặc điểm dịch tễ học của Hội chứng rối loạn sinh sản và hô hấp ở heo (PRRS, còn gọi là bệnh tai xanh). Nguyên nhân của PRRS là do virus thuộc họ Arteriviridae gây ra. Hiện nay, dựa trên phân tích cấu trúc gen, người ta đã xác định được hai nhóm virus là: virus thuộc dòng Châu Âu và virus thuộc dòng Bắc Mỹ. Những nghiên cứu gần đây ở Trung Quốc cho thấy, virus PRRS tồn tại dưới hai dạng: cổ điển độc lực thấp và biến thể độc lực cao. Tại Việt Nam, hai đợt dịch vừa qua cho thấy chủng virus mới xuất hiện đã làm ốm và chết nhiều, chết nhanh heo nhiễm bệnh, đặc biệt là heo nái và heo con theo mẹ. Thông thường virus PRRS chỉ gây bệnh cho heo, không gây bệnh cho người và các động vật khác.

Heo bị bệnh tai xanh thường có đặc trưng như: heo nái có chửa thường bị sẩy thai vào giai đoạn cuối hoặc thai chết lưu; heo ốm sốt cao trên 40- 420C, các phần da mỏng thường bị đỏ lên. Heo nhiễm bệnh có lúc bị táo bón, lúc lại tiêu chảy. Heo bị viêm phổi nặng, đặc biệt là ở heo con cai sữa do đó những biểu hiện về đường hô hấp thường rõ nét. Bệnh tích điển hình nhất thường xuất hiện ở phổi như phổi viêm, tụ huyết, xuất huyết. Hạch Amidan thường sưng, xung huyết hoặc xuất huyết. Thận của tất cả các loại heo thường có những nốt xuất huyết to hơn đầu đinh ghim do đó thường dễ bị nhầm với bệnh dịch tả heo...Virus PRRS có trong dịch mũi, nước bọt, phân, nước tiểu của heo ốm hoặc mang trùng và phát tán ra môi trường. Đặc biệt, tinh dịch của heo đực giống cũng được xác định là nguồn phát tán mầm bệnh, virus ở tinh dịch có thể lây nhiễm sang cho bào thai. Ở heo mẹ mang trùng, virus có thể lây nhiễm cho bào thai từ giai đoạn giữa thai kỳ trở đi và virus cũng được bài thải qua nước bọt và sữa. Heo trưởng thành có thể bài thải virus trong vòng 14 ngày trong khi heo con và heo mang trùng thì thời gian bài thải virus lên tới 157 ngày. Virus có thể phát tán, lây lan thông qua hình thức trực tiếp như tiếp xúc với heo ốm, heo mang trùng, theo gió (có thể đi xa 3 km), phân, nước tiểu, bụi, bọt nước, thụ tinh nhân tạo, thậm chí một số loàn chim hoang dã; hình thức gián tiếp như qua dụng cụ chăn nuôi và dụng cụ bảo hộ lao động nhiễm trùng.

CHƯA XÁC ĐỊNH ĐƯỢC DÒNG VIRUS PRRS TẠI VIỆT NAM

Thạc sĩ Nguyễn Văn Long cho biết, hiện nay chúng ta chưa trả lời được câu hỏi: Nguồn gốc của virus gây dịch PRRS ở các tỉnh phía Bắc xuất hiện từ đâu? Đây rõ ràng là một khó khăn trong quá trình phòng chống bệnh, đặc biệt là việc tổ chức tiêm phòng vắc xin cho đàn heo. Do chưa xác định được loại vacxin nào phù hợp cho mỗi địa phương nên việc sử dụng vắc xin cần tiếp tục chờ chủ trương của Bộ NN - PTNT. Kinh nghiệm trong công tác phòng chống dịch tại các địa phương vừa qua cho thấy, điều quan trọng nhất là phát hiện sớm, kịp thời báo cáo và xử lý ổ dịch. Khả năng điều trị khỏi hẳn bệnh tai xanh là không thể bởi bệnh do virus gây nên. Về việc điều trị heo bệnh, được thực hiện rất khác nhau tại mỗi địa phương và phụ thuộc vào các yếu tố của bệnh kế phát. Việc tăng cường sức đề kháng bằng các loại vitamin C, khoáng vi lượng và các loại kháng sinh phổ rộng để điều trị nhiễm trùng các bệnh vi trùng kế phát cũng đã được các địa phương sử dụng cho heo ốm trong giai đoạn đầu của bệnh.

Trả lời câu hỏi của rất nhiều chủ trại heo về việc sử dụng vắc xin PRRS phòng bệnh, thạc sĩ Nguyễn Văn Long cho biết, hiện nay chúng ta có ba loại vắc xin đã được Bộ NN - PTNT cấp phép lưu hành tại Việt Nam. Tuy nhiên, Bộ chưa đề xuất chương trình quốc gia tiêm phòng bệnh PRRS, đặc biệt là ở các ổ dịch. Ngoài việc chưa xác định được dòng virus PRRS đang lưu hành tại Việt Nam; thì thực tế hiệu quả sử dụng vắc xin trong phòng chống dịch chưa thực sự rõ nét ở các nước, kể cả Trung Quốc.

HOÀI NAM (tổng hợp)