Xí nghiệp chế biến song mây xuất khẩu (gọi tắt là RAPEXCO thuộc Công ty ASTOR FORUM LTD – Hong Kong) đã được UBND tỉnh Phú Yên chấp thuận đầu tư tại Khu công nghiệp Hòa Hiệp giai đoạn 2. Xí nghiệp này đi vào hoạt động hơn một năm nay, nhưng việc đánh giá tác động môi trường theo quy định thì chưa thấy trình cho ngành chức năng. Trong khi đó, ngành Tài nguyên - Môi trường xác nhận: Xí nghiệp này gây ô nhiễm như phản ánh của người dân là có thật.

BÁO ĐỘNG Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG

Ngày 21-4-2005, UBND tỉnh Phú Yên ra quyết định 643/QĐ-UB phê duyệt chấp thuận nội dung đầu tư xây dựng mới của Xí nghiệp RAPEXCO trên diện tích 61,3 ha tại khu công nghiệp Hoà Hiệp giai đoạn 2 với tổng mức đầu tư hơn 245 tỷ đồng và hoàn thành trong quí 2/2005.

Khói và lò luộc song mây của RAPEXCO được cho là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường

Tuy nhiên, từ lúc bắt đầu sản xuất cũng là lúc Xí nghiệp RAPEXCO gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng đời sống của người dân xã Hoà Hiệp Nam. Hiện nay tại phân xưởng luộc gỗ và song mây của Xí nghiệp RAPEXCO có 5 chảo luộc nguyên liệu, khí thải và dung dịch thải từ phân xưởng này đã gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Dung dịch luộc gỗ và song mây chứa hàm lượng dầu diezen khá lớn và các chất tiết ra từ gỗ, song mây mà theo kết luận của Sở Tài nguyên - Môi trường Phú Yên thì trong đó có Ligin là một chất  hữu cơ khó phân huỷ sinh học. Mặc dù dung dịch thải ra được thu gom vào các bể chứa để tái sử dụng, nhưng do kích thước các bể quá nhỏ nên đã tràn ra ngoài. Công văn của Sở TNMT nhấn mạnh: Dung dịch nước thải này thấm xuống lòng đất sẽ là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước trong khu vực. Còn khí thải từ các lò đốt sử dụng nhiên liệu củi, gỗ và song mây phế liệu đã được phát thải qua ống khói bay vào nhà dân sống xung quanh và Phân trường tiểu  học Thọ Lâm với 341 học sinh trong năm học 2005-2006. Ông Nguyễn Thái Sơn, Hiệu trưởng trường tiểu học Hoà Hiệp Nam cho biết: “Khói  bốc mù mịt làm giáo viên và học sinh chịu không nổi. Chúng tôi buộc phải đóng toàn bộ cửa sổ hướng về phía nhà máy nhưng cũng chỉ giảm bớt mùi hôi thôi”.  Chị Văn Thị Bích Trâm, giáo viên lớp 5, cho biết:  “Chúng tôi dạy gần chỗ khu luộc mây nên mùi dầu bay vào các phòng học rất khó chịu, trong khi mùa này trưa lại nóng hừng hực. Hậu quả giáo viên chúng tôi thường đau đầu, học sinh mệt không  muốn học”.

Không chỉ ảnh hưởng Phân trường tiểu học Thọ Lâm, hàng trăm hộ dân sống xung quanh Xí nghiệp RAPEXCO hứng chịu từng làn khói từ các lò sấy bay vào nhà. Hầu hết những cây trồng trong vườn của người dân không những không ra hoa mà còn bị khô héo dần. Ông Ngô Mười ở thôn Thọ Lâm cho biết: “Nhà tôi cạnh nhà máy  nên khi khí thải ra có mùi hôi, khét. Mấy năm trước vườn điều ra trái nhưng năm nay hầu như không ra hoa và bị úa lá; nếu ra hoa thì hoa cũng bị khô héo liền. Những hộ khác xung quanh nhà máy cũng tương tự như vậy”.

CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG KIẾN NGHỊ

Những cây điều một số hộ dân sống gần RAPEXCO bị khô quằn lá, không đậu trái

Chúng tôi được biết, cuối năm 2005, Sở Tài nguyên- Môi trường tỉnh Phú Yên đã thành lập đoàn kiểm tra và xác định việc người dân Hoà Hiệp Nam phản ảnh Xí nghiệp RAPEXCO gây ô nhiễm là đúng sự thật. Đồng thời đề nghị Ban quản lý các khu công nghiệp Phú Yên có trách  nhiệm hướng dẫn Xí nghiệp RAPEXCO lập đầy đủ thủ tục hồ sơ theo qui định pháp luật, trong đó phải có đánh giá tác động môi trường. Tuy nhiên từ đó đến nay Xí nghiệp RAPEXCO vẫn tiếp tục vừa sản xuất vừa mở rộng cơ sở, nhưng báo cáo đánh giá tác động môi trường theo qui định thì chưa thấy xí nghiệp trình cho ngành chức năng.

Vì thế, trước mắt, các ngành chức năng cần cương quyết xử lý tình trạng gây ô nhiễm môi trường của xí nghiệp này.

THẾ LẬP – ĐỨC THÔNG