Sống tốt là lựa chọn đầu tiên của người dân trong việc định cư và lập nghiệp. Xây dựng Tuy Hòa sống tốt dựa trên nhiều tiêu chí về điều kiện tự nhiên mang lại và môi trường xã hội do con người tạo nên, trong đó bao hàm cả kinh tế, dịch vụ, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, văn hóa và bản sắc đô thị.
Điều kiện tự nhiên
Môi trường không khí trong lành là tiêu chí hàng đầu của các thành phố sống tốt hiện nay, khi mà dân số đô thị ngày một phát triển, mật độ cư trú ngày càng cao, các khu sản xuất công nghiệp thải khói bụi, chất thải rắn… ngày càng nhiều làm cho môi trường không khí bị ô nhiễm.
Đô thị Tuy Hòa nằm hai bên bờ cửa sông Đà Rằng, một con sông lớn ở khu vực Nam Trung Bộ, phía Đông là biển rộng bao la, phía Tây giáp cánh đồng lúa Tuy Hòa bát ngát. Núi Chóp Chài và núi Nhạn như hai hòn non bộ khổng lồ, là công viên núi rừng ngay trong lòng thành phố. Đây là những điều kiện tự nhiên mang lại không khí trong lành cho đô thị.
Đô thị này lại được quy hoạch giao thông theo dạng ô bàn cờ, các trục giao thông chính như Trần Hưng Đạo, Lê Lợi theo hướng đông - tây; Nguyễn Huệ, Trần Phú, Nguyễn Hữu Thọ... đều hướng biển. Đường phố không chỉ giải quyết về giao thông mà còn là hành lang đưa nắng và gió biển vào sâu trong lòng thành phố, tạo môi trường thông thoáng cho khu vực nội thành.
Nước sạch cũng là tiêu chí quan trọng của thành phố sống tốt. Sông Ba và hệ thống thủy nông Đồng Cam tạo cho cả cánh đồng lúa Tuy Hòa rộng lớn có nguồn nước ngọt trong lòng đất. Nhà máy nước TP Tuy Hòa khai thác nguồn nước ngầm kết hợp với nước mặt sông Đà Rằng, một nguồn nước sạch vô tận, một tài nguyên quý giá cung cấp cho thành phố hôm nay và mai sau.
Đô thị Tuy Hòa còn khá nhiều quỹ đất phát triển đô thị. Đó là khu đô thị bờ nam sông Đà Rằng, quỹ đất hai bên dòng sông Đà Rằng đang được khai thác và khu đô thị An Phú (Long Thủy) là điều kiện để đô thị phát triển mở rộng.
Tuy Hòa được mệnh danh là thành phố của nắng và gió. Với hệ thống hồ đập trên thượng lưu sông Ba, cửa sông Đà Diễn đã được chỉnh trị, xây kè chống bồi lấp nên gần như không còn lũ lụt. Môi trường thiên - địa - nhân thuận lợi cho đô thị phát triển bền vững.
Môi trường xã hội
Tuy Hòa là đô thị có hệ thống giao thông đối ngoại thuận lợi, với đường sắt Bắc - Nam cùng ga hành khách và ga hàng hóa, mà ít đô thị nào có. Về đường bộ có quốc lộ 29 và quốc lộ 25 đi Tây Nguyên; có quốc lộ 1 và cao tốc Bắc - Nam; đặc biệt có sân bay Tuy Hòa khá hiện đại, cách trung tâm thành phố khoảng 4km nên thuận lợi lưu thông đến các đô thị khác.
Có thể nói, đô thị Tuy Hòa còn là trung tâm đào tạo, giáo dục của khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên với các trường thuộc trung ương như Trường đại học Xây dựng Miền Trung, Trường cao đẳng Công Thương miền Trung, Học viện Ngân hàng - Phân viện Phú Yên. Cùng với đó là các trường của địa phương như Trường đại học Phú Yên, Trường cao đẳng Nghề Phú Yên, Trường cao đẳng Y tế Phú Yên và hệ thống giáo dục phổ thông…
Chính quyền thành phố đang quyết tâm cùng với người dân xây dựng một thành phố xanh - sạch - đẹp. Trong đó, xanh là tiêu chí hàng đầu của các đô thị hiện nay. Kiến trúc xanh là bộ phận quan trọng không thể thiếu góp phần cho thành phố thêm xanh. Kiến trúc xanh không đơn thuần là trồng nhiều cây xanh, mật độ xây dựng thấp mà kiến trúc xanh còn được hiểu rộng hơn bao gồm nhiều nhân tố có quan hệ đến xã hội và được tổ chức thế giới đánh giá là chỉ số đáng sống của đô thị.
Công trình kiến trúc xanh phải tiên tiến, có bản sắc, kế thừa giá trị truyền thống, tạo lập bản sắc kiến trúc riêng, phù hợp với điều kiện vi khí hậu và địa hình tự nhiên, phải luôn hướng tới tạo lập một xã hội nhân văn hơn, nhất là môi trường vệ sinh và an ninh đô thị.
Một thành phố sống tốt phải có các hoạt động thể thao, văn hóa hỗ trợ. Đó là phong trào marathon, đua xe đạp, phong trào tắm biển mỗi buổi sáng, phong trào tập thể dục nhịp điệu tại các công viên, phong trào đi xe đạp, đi bộ, đi chợ đêm; phong trào ca múa hát, giới thiệu sách tại các công viên, hỗ trợ phát triển du lịch... Những năm qua, TP Tuy Hòa duy trì, phát triển các hoạt động này khá tốt.
Thành phố sống tốt còn chú trọng mạng lưới phục vụ y tế, chăm sóc sức khỏe người già, trẻ thơ; mạng lưới thương mại từ chợ trung tâm đến các chợ phường, chợ xã, từ các siêu thị lớn đến các cửa hàng bán lẻ trong các khu dân cư để phục vụ cho mọi người, mọi nhà, hạn chế việc đi lại không cần thiết trong đô thị.
Tóm lại, một thành phố sống tốt cần đạt được 6 yếu tố cốt lõi đó là: Chính quyền thông minh; kinh tế thông minh; giao thông thông minh; môi trường thông minh; các tòa nhà, khu ở thông minh và cư dân đô thị thông minh.
Hướng đến mục tiêu xây dựng TP Tuy Hòa sống tốt, chúng ta chỉ cần bắt đầu giải quyết từ những việc tưởng chừng đơn giản như phong trào toàn dân bảo vệ chăm sóc cây xanh, phong trào thể dục thể thao, tắm biển, tổ chức mạng lưới các cửa hàng bán lẻ… cũng là điều kiện cần thiết cho sự thành công và thịnh vượng của TP Tuy Hòa sống tốt hôm nay và mai sau, hướng đến đô thị văn minh - hiện đại.
KTS HOÀNG XUÂN THƯỞNG
