Thời gian gần đây, tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bàn tỉnh diễn biến khá phức tạp. Các địa phương và ngành chức năng đã và đang ra sức khắc phục, nhưng về lâu dài vẫn phải có chính sách đầu tư phù hợp.

Hệ thống sông ngòi ở Phú Yên phân bố tương đối nhiều. Cả tỉnh có hơn 50 con sông, suối lớn nhỏ, với tổng diện tích lưu vực khoảng 16.400km2, tổng lưu lượng dòng chảy khoảng 11,8 tỉ m3/năm.

Nhiều đoạn sông bị sạt lở

Từ năm 2010 đến nay, tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển diễn ra ngày càng phức tạp, hằng năm sạt lở đã làm mất hàng chục đến hàng trăm hecta đất ven sông, ven biển. Mặc dù tỉnh quan tâm đầu tư xây dựng nhiều tuyến kè sông, kè biển nhưng tình trạng sạt lở vẫn tiếp diễn ở nhiều địa phương.

Mới đây, dọc bờ sông Hà Yến thuộc thôn Quảng Đức, xã An Thạch (huyện Tuy An) xảy ra sạt lở, uy hiếp nhiều hộ dân ở khu vực này.

Ông Nguyễn Minh Tuân ở thôn Quảng Đức cho biết: Khoảng cuối tháng 10, đầu tháng 11/2023, do ảnh hưởng mưa lớn nên nước từ thượng nguồn đổ về nhiều, kết hợp với nước sông chảy xiết đã gây sạt lở bờ sông Hà Yến kéo dài đến hàng trăm mét. Nhiều vị trí sạt lở rất nghiêm trọng, nước sông ăn sâu vào đất liền khoảng 2-3m, có vị trí sạt lở gần đến đường liên thôn từ Quảng Đức đi Hà Yến, uy hiếp nhiều hộ dân.

Sông Kỳ Lộ đoạn qua địa bàn huyện Tuy An cũng sạt lở nhiều đoạn. Theo ông Phạm Văn Hiệp ở thôn Quảng Đức, mỗi năm, khi mưa lũ đổ về lại gây sạt lở hai bên bờ sông Kỳ Lộ (đoạn phía hạ lưu cầu Ngân Sơn), nước lũ cuốn trôi nhiều diện tích đất. Gia đình ông phải đổ đất, đá tại các vị trí sạt lở dọc bờ sông trước nhà nhằm hạn chế nước sông ăn sâu vào nhà.

Theo ông Nguyễn Văn Hoàng, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy An, hiện trên địa bàn huyện có nhiều điểm sạt lở bờ sông, bờ biển, nặng nhất là ở các xã An Thạch, An Dân, An Mỹ, An Ninh Đông, An Chấn và thị trấn Chí Thạnh.

Mới đây, dọc bờ sông Hà Yến thuộc thôn Quảng Đức xảy ra tình trạng sạt lở nghiêm trọng, đoạn sông bị sạt lở kéo dài khoảng 200m, trong đó có một đoạn gần 15m bị nước sông ăn sâu vào đất liền khoảng 3m, uy hiếp trực tiếp gần chục nhà dân. UBND xã An Thạch đã giăng dây cảnh báo nguy hiểm tại các khu vực sạt lở, đồng thời huy động lực lượng cùng người dân khắc phục tạm thời.

Người dân đổ đất, đá gia cố các vị trí sạt lở tại khu vực bờ sông Kỳ Lộ đoạn qua xã An Thạch (huyện Tuy An). Ảnh: ANH NGỌC

Kiến nghị xây kè bảo vệ

Hiện trên địa bàn tỉnh có khoảng 45 địa điểm, khu vực bờ sông, bờ biển bị sạt lở với tổng chiều dài gần 90km. Tại các sông lớn như sông Ba, Kỳ Lộ, Bàn Thạch, tình trạng sạt lở diễn ra phức tạp hơn. Tình trạng sạt lở bờ biển trên địa bàn tỉnh cũng đáng báo động.

Để hạn chế tình trạng sạt lở nói trên, giải pháp mà các địa phương kiến nghị là xây dựng kè bảo vệ. Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy An Nguyễn Văn Hoàng cho rằng: Tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất và đời sống người dân.

Để khắc phục tình trạng này, huyện Tuy An đã kiến nghị tỉnh và trung ương quan tâm đầu tư xây dựng một số tuyến kè gồm: 150m kè sông tại thôn Quảng Đức (xã An Thạch); 500m kè sông tại thôn Long Uyên (xã An Dân); 650m kè sông Ngân Sơn - An Thạch (từ cầu Lò Gốm đến đập Tam Giang) và các tuyến kè biển thuộc các xã An Mỹ, An Chấn và An Ninh Đông…

Những năm qua, huyện Tuy An đã được đầu tư xây dựng một số tuyến kè chống xói lở dọc bờ sông Kỳ Lộ như kè Ngân Sơn - Chí Thạnh dài 2.305m, kè thượng lưu đập Ông Tấn dài gần 1.285m, kè sông Vét dài 1.240m. Năm 2022, UBND huyện Tuy An đề xuất chủ trương đầu tư dự án Kè chống sạt lở bờ hữu sông Hà Yến dài khoảng 3.000m, tổng mức đầu tư gần 1.220 tỉ đồng, tuy nhiên do chưa cân đối được nguồn vốn nên chưa được chấp thuận.

Theo Sở NN&PTNT, thời gian qua, tỉnh và trung ương đã đầu tư một số tuyến kè dọc sông Ba trên địa bàn huyện Sông Hinh như tại buôn Mả Vôi dài 2.630m, tại thôn Tuy Bình dài 1.710m, tại thôn Chí Thán dài 3.530m, tại thôn Hà Giang dài 2.520m, dọc sông Nhau dài 7.500m.

Dự kiến đầu tư xây dựng kè sông tại một số vị trí trọng yếu còn lại trên địa bàn huyện Sông Hinh với tổng mức đầu tư khoảng 410 tỉ đồng. Sở NN&PTNT đã đề xuất các vị trí nêu trên vào quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 để có cơ sở triển khai thực hiện.

Ông Nguyễn Trọng Tùng, Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết: Trước mắt, các địa phương xảy ra tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển cần tiếp tục theo dõi diễn biến sạt lở, triển khai các biện pháp phi công trình, chủ động bố trí nguồn lực để đầu tư xây dựng tại các vị trí xung yếu nhằm đảm bảo tính mạng, tài sản và hoa màu cho người dân. Về lâu dài, các địa phương cần phối hợp với các sở, ngành có liên quan kiểm tra, khảo sát các vị trí cần thiết đầu tư; đồng thời tham mưu UBND tỉnh báo cáo các bộ, ngành trung ương xem xét, hỗ trợ kinh phí để thực hiện. 

ANH NGỌC