Trên địa bàn tỉnh, bên cạnh HTX dư vốn cho thành viên vay thông qua tín dụng nội bộ, còn nhiều HTX thiếu vốn đi kèm với năng lực cán bộ yếu nên không thể tiếp cận vốn vay ngân hàng. Với HTX thiếu vốn, rất cần vốn thì tài sản nhà đất không thể thế chấp nên việc HTX được vay ngân hàng hay không phụ thuộc vào phương án sản xuất kinh doanh.
Tại các cuộc đối thoại, đại diện các ngân hàng đều cho rằng HTX không có phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả. Cái mà HTX hoàn tất hồ sơ vay vốn chỉ là báo cáo tổng kết và phương hướng hoạt động sản xuất kinh doanh hàng năm. Ngân hàng không thấy được cách HTX sẽ sử dụng đồng vốn vay như thế nào và cách xử lý khi gặp rủi ro. Cũng theo các ngân hàng, phương án kinh doanh hiệu quả, ví dụ như HTX muốn vay 600 triệu đồng mở dịch vụ gặt lúa. HTX phải làm rõ mua loại máy gì? Mỗi vụ thu hoạch, HTX thu về bao nhiêu, trừ đi công vận hành và bảo trì còn lại lợi nhuận thế nào? Với tổng lợi nhuận đó, HTX trích bao nhiêu phần trăm để trả vốn cùng lãi vay và bao nhiêu phần trăm vào quỹ đầu tư đơn vị… Đây chính là thông tin mà ngân hàng muốn thấy bởi sau khi kiểm định thực tế sẽ tính được hiệu quả đồng vốn cũng như khả năng thu hồi vốn sau vay của HTX.
Những năm qua, Liên minh HTX tỉnh đã hoàn tất đề án thành lập Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh là lấy ý kiến thông qua từ các sở, ban ngành. Hoạt động của quỹ này tại nhiều tỉnh thành cho thấy đây là kênh cung cấp vốn giúp các HTX mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh. Ở Phú Yên, đến nay điều này vẫn chưa được UBND tỉnh chấp thuận, bởi ở góc độ quản lý nhà nước thấy còn nhiều rủi ro. Theo Sở KH-ĐT, đơn vị đã kiến nghị UBND tỉnh tạm thời chưa thành lập Quỹ HTX tỉnh bởi mô hình hoạt động, cơ chế tài chính của các quỹ nhà nước ngoài ngân sách chưa rõ ràng, dễ phát sinh các vướng mắc và rất khó trong xử lý các rủi ro phát sinh…
Mới đây, tại hội thảo Tín dụng HTX, Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh việc cân đối vốn, tập trung tín dụng cho các tổ chức HTX. Tỉnh ủy Phú Yên trong Chương trình hành động 25 đưa ra định hướng thực hiện chính sách tín dụng với HTX, đó là kinh tế tập thể được vay vốn như các tổ chức kinh tế khác, nghiên cứu thành lập mới và phát huy vai trò của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh…
MINH DUYÊN
