Đầu tháng 8, gỗ keo được bán với giá 1,3 triệu đồng, nay tăng lên 1,7 triệu đồng/tấn. Đây là giá cao nhất từ trước đến nay đối với loại cây trồng này.
Với giá keo như hiện nay, người trồng sau khi thu hoạch trừ chi phí lãi khoảng 100 triệu đồng/ha.
Cây keo… là đầu câu chuyện
Gia đình ông Nguyễn Văn Dũng ở xã Sơn Định, huyện Sơn Hòa, tổ chức đám giỗ, mời bạn bè xa gần đến nhà. Người đến trước, người đến sau, vừa ngồi vào bàn, bắt tay chào xã giao, liền hỏi năm nay thu mấy héc ta keo? Người này nói 2ha, người nọ 5ha làm xôn xao bàn tiệc. Thay vì chúc mừng gia chủ và được gặp gỡ nhau, họ nâng ly rượu chúc mừng… trúng keo. Ông Dũng cho hay: Ngày trước ông bà nói, miếng trầu là đầu câu chuyện, còn nay chuyện cây keo thay thế miếng trầu. Bởi lẽ, hầu như gia đình nào ở đây cũng trồng keo và giá gỗ keo đang tăng cao nên nhiều người phấn khởi.
Dọc theo quốc lộ 19C từ Sông Hinh qua Sơn Hòa, hai bên đường bạt ngàn rừng keo. Gỗ keo hiện tại được bán với giá 1,7 triệu đồng/tấn, tăng 400.000 đồng so với đầu tháng 8. “Theo tôi biết, đây là giá keo cao nhất từ trước đến nay. Với mức giá như hiện nay, sau khi thu hoạch trừ chi phí, người trồng keo lãi không dưới 100 triệu đồng/ha. Người nào có đất trồng 10ha nắm chắc trong tay 1 tỉ đồng, ít nhất cũng 500 triệu đồng”, ông Bùi Văn Tiến ở xã Đức Bình Đông, huyện Sông Hinh ăn giỗ ở nhà ông Dũng hòa chung câu chuyện với mọi người.
Keo tăng giá không chỉ người trồng lãi lớn mà người lột vỏ keo thuê ngày công lao động cũng tăng theo. Ông Nguyễn Văn Tân ở xã Sơn Định, chuyên lột keo thuê, chia sẻ: Mấy tháng qua, tôi nhận công cưa, lột vỏ keo rồi bốc lên xe. Tùy theo rẫy keo nhiều hay ít, mỗi ngày huy động 5-7 công. Đàn ông thì cưa, còn đàn bà thì lột vỏ keo. Mấy năm trước trời nắng hạn, keo thiếu nước lột vỏ không chạy rất cầm công, tính ra làm cả ngày bình quân công lao động được 200.000 đồng/người. Năm nay trời có mưa, keo no nước, bung vỏ lột rất thuận lợi, vì vậy ngày công đạt 300.000 đồng/người.
Ông Nguyễn Quốc Hải, Chủ tịch UBND xã Sơn Định, cho biết vùng cao nguyên Vân Hòa khí hậu mát mẻ thuận lợi cho keo phát triển. Đến nay, bà con nông dân Sơn Định đã thu hoạch hơn 160ha keo, sản lượng ước đạt 80 tấn/ha.
Nguy cơ phá vỡ vùng quy hoạch
Xã Sơn Định có 4 vườn ươm, hàng năm mỗi vườn xuất bán 2,5 vạn cây keo giống. Những ngày qua trời mưa, nhiều người đến vườn ươm ở các thôn Hòa Thuận, Hòa Nghĩa, Hòa Bình đặt mua keo giống cũng là thời điểm các nhà vườn đang gấp rút chuẩn bị cho việc xuất vườn. Năm nay, nhiều người chọn cây keo giống giâm bằng hom và cấy mô, còn cây gieo hạt ít người chuộng vì cây yếu, chậm phát triển, chất lượng gỗ kém.
Bà Bùi Thị Hiền đang mua keo giống tại một vườn ươm ở thôn Hòa Bình cho hay: Mùa này, gia đình tôi trồng cây giống giâm hom. Trồng 3 ngày, trời đều mưa nên 100% cây sống. Còn mấy năm trước trồng xong, keo non chết vì nắng nóng nên phải mua thêm cây giống trồng dặm.
Theo thống kê của UBND xã Sơn Định, hiện nay bà con nông dân trong xã đã xuống giống trồng 163ha keo. Diện tích trồng keo chỉ sau cây mía (350ha), vượt xa cây sắn (78ha).
Khu vực gò đồi từ xã Xuân Lãnh lên xã Đa Lộc (huyện Đồng Xuân), bà con nông dân cũng đang chuẩn bị đất trồng keo. Ông Trần Văn Hùng ở xã Đa Lộc cho hay, keo trồng cách 2-3m/cây, thời gian 4-5 năm cho thu hoạch. Trồng keo không tốn nhiều chi phí trồng và công chăm sóc như nhiều loại cây khác. “Tôi có đám đất gò mấy năm qua trồng sắn, mía. Gần đây xung quanh người ta trồng keo, đám đất ấy bị rập bởi tán cây keo che phủ, nên tôi bỏ sắn, mía theo keo”, ông Hùng nói.
Ông Huỳnh Tuấn Ân, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Đồng Xuân, cho biết: Hằng năm trên địa bàn huyện trồng 1.800ha rừng tập trung, cùng với đó các vườn ươm cũng gieo ươm 1 triệu cây giống lâm nghiệp. Năm nay khai thác rừng trồng hộ gia đình đạt 299ha.
Khu vực đồi núi các xã An Xuân, An Lĩnh (huyện Tuy An), thời gian gần đây, nhiều người cũng bỏ trồng sắn, mía chuyển sang trồng keo. Gần đến mùa mưa, bà con chuẩn bị xuống giống. Ông Võ Xuân Lý ở xã An Lĩnh, mua cả xe tải keo giống, cho hay: Keo tăng giá, trồng có lãi nên nhà nhà trồng keo. Dọc theo các xã An Lĩnh, An Xuân có vùng muốn chở keo phải mở đường mới. Thời tiết năm nay mưa nắng đan xen, trồng keo mau bén rễ, lớn nhanh. Trồng đúng quy trình kỹ thuật, cây cân đầu cân đuôi thì rừng keo đẹp. Khi keo đủ 4-5 năm tuổi là thu hoạch. Còn keo trồng dày cây cong queo, kéo dài thời gian 6-7 năm mới thu hoạch.
Theo Sở NN-PTNT, năm nay toàn tỉnh trồng rừng tập trung 6.000ha, sản lượng khai thác rừng trồng 240.000 tấn. “Phong trào trồng keo tuy mang lại thu nhập cao cho nông dân, nhưng nguy cơ phá vỡ vùng quy hoạch sắn, mía vốn cung cấp nguyên liệu chế biến cho các nhà máy trên địa bàn. Vì vậy, chúng tôi khuyến cáo người dân không nên chạy theo giá cả, trồng keo tự phát mà cần tuân thủ quy hoạch đã được UBND tỉnh phê duyệt. Sở NN-PTNT đã có công văn đề nghị các địa phương vận động Nhân dân không nên chạy theo lợi nhuận trước mắt mà đổ xô trồng cây lâm nghiệp trên đất nông nghiệp. Điều này phá vỡ quy hoạch vùng nguyên liệu các loại cây trồng khác”, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Đào Lý Nhĩ cho hay.
MẠNH HOÀI NAM