Trung tâm Nghiên cứu và phát triển nông nghiệp công nghệ cao (trung tâm) thuộc Ban quản lý Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên vừa hoàn thiện quy trình sản xuất giống và trồng nấm mối đen hữu cơ. Qua đó góp phần cung cấp sản phẩm mới có giá trị, chất lượng cao, an toàn cho người tiêu dùng; đồng thời chuyển giao mô hình trồng nấm áp dụng công nghệ cao vào thực tiễn sản xuất.

Hoàn thiện quy trình sản xuất

Ông Phạm Quốc Hoàng, Giám đốc trung tâm cho biết, tháng 11/2020, trung tâm tiếp nhận chuyển giao công nghệ trồng nấm mối đen từ TP Hồ Chí Minh. Dự án hướng đến mục tiêu khảo sát các điều kiện tối ưu và xây dựng quy trình sản xuất giống nấm mối đen; xây dựng mô hình nuôi trồng thử nghiệm theo hướng hữu cơ; đánh giá sự sinh trưởng, khả năng thích nghi, năng suất sản lượng và hiệu quả kinh tế của giống nấm mối đen; hoàn thiện quy trình sản xuất giống và nuôi trồng thương phẩm phù hợp với điều kiện của Phú Yên.

Trên địa bàn tỉnh, mùa nấm mối đen tự nhiên bắt đầu từ tháng 10 âm lịch và người dân chỉ thu hái nấm trong các tháng mùa mưa. Vì vậy, theo các kỹ thuật viên, thời gian đầu khi tiếp nhận công nghệ sản xuất, dù trung tâm đã tiến hành ủ tơ trong phòng lạnh và trồng ở nhà xưởng có nhiệt độ thích hợp nhưng vào thời điểm nắng nóng và có gió nam, việc sản xuất nấm mối đen gặp rất nhiều khó khăn; quy trình kỹ thuật phải điều chỉnh nhiều lần mới thành công.

Sau nhiều lần sản xuất thử nghiệm, đến nay, nấm mối đen trồng tại nhà xưởng trung tâm đã phát triển tốt. Sản phẩm sau khi thu hái có thể bảo quản trong ngăn mát khoảng 10 ngày mà vẫn dai, ngon, ngọt, giữ được hương vị vốn có.

Để sản xuất nấm an toàn, trung tâm sử dụng nguyên liệu hữu cơ như bột đậu nành, mùn cưa, cám gạo, bột bắp, hoàn toàn không có hóa chất độc hại. Môi trường trồng nấm được bố trí khoa học, liên tục được đổi mới, hoàn thiện cho sản phẩm an toàn, tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, hiện trung tâm đã trang bị đầy đủ các loại máy móc như: lò hấp điện (hấp bịch phôi); máy đóng bịch phôi; máy sàng, trộn; hệ thống băng tải vận chuyển nguyên liệu; nhà ủ tơ có diện tích 60m2 và nhà nuôi nấm có diện tích 200m2.

Ngoài thử nghiệm trồng nấm thương phẩm, bước đầu trung tâm đã phân lập giống và có thể sản xuất 1.000 bịch phôi mỗi ngày. Với diện tích nhà trồng nấm trên, vào đầu mùa, mỗi ngày trung tâm có thể thu được 5kg nấm. Thời gian thu hoạch mỗi bịch phôi nấm kéo dài khoảng 3 tháng và cứ 7-10 ngày là có thể thu hoạch một lần. “Hiện tại, chúng tôi đã tạo được nguồn meo giống, nên người dân có thể chọn mua bịch phôi đã ủ tơ sẵn tại trung tâm để về chăm sóc và thu hoạch”, ông Hoàng cho biết.

Nắm công nghệ trước khi trồng

Nấm mối đen là một trong những loại nấm có hàm lượng chất dinh dưỡng cao. Hiện tại, giá thành bán lẻ mỗi ký nấm trên thị trường khoảng 200.000 đồng nhưng cung không đủ cầu. Tuy nhiên, nấm mối đen rất nhạy cảm với thời tiết nên để nấm phát triển tốt, trồng được quanh năm, cần phải đầu tư thiết bị, nhà xưởng và nắm rõ kỹ thuật trước khi trồng.

Chu kỳ trồng nấm theo phương pháp hữu cơ mất khoảng 4 tháng, đòi hỏi kỹ thuật khắt khe từ khâu xử lý phôi nấm đến khâu nuôi trồng phải đảm bảo sạch hoàn toàn. Sau khi thu hoạch nấm, cần tiếp tục xử lý môi trường cho đợt trồng tiếp theo.

Trở ngại lớn nhất cho người trồng nấm mối đen thương phẩm hiện nay là chi phí đầu tư lớn. Trung bình mỗi nhà trồng với diện tích 100m2, chứa 10.000 bịch phôi có mức đầu tư khoảng 150-200 triệu đồng. Tại nhà trồng, các yếu tố nhiệt độ, độ ẩm phải được kiểm soát hoàn toàn tự động ở điều kiện phù hợp nhất cho nấm phát triển. Nhiệt độ nhà trồng nấm phải luôn đảm bảo từ 26-280C.

Với những triển vọng về hiệu quả kinh tế, thị trường rộng mở và việc làm chủ được công nghệ trồng nấm ngay từ công đoạn đầu tiên cho đến thu hoạch, thời gian đến, trung tâm tiếp tục sản xuất phôi giống đảm bảo chất lượng, với số lượng lớn để cung cấp nguồn giống nấm cho người dân, doanh nghiệp. Qua đó góp phần phát triển mô hình trồng nấm áp dụng công nghệ cao, mang lại hiệu quả kinh tế. Hiện tại, trung tâm đang cung cấp cho Công ty TNHH MTV Farm Việt 10.000 bịch phôi để sản xuất tại Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên.

Theo ông Nguyễn Văn Hưng, Trưởng Ban quản lý Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên, nấm mối đen là một thực phẩm giàu dinh dưỡng, mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, nấm mối đen tự nhiên chỉ có một mùa trong năm, với số lượng ngày một ít đi và hiện nay đã dần trở nên khan hiếm. Việc triển khai mô hình trồng nấm mối đen theo hướng hữu cơ góp phần cung cấp sản phẩm mới có giá trị, phục vụ nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Đây được xem là mô hình tiềm năng có thể nhân rộng trong thời gian tới.

THÁI HÀ