Hiện đang giữa mùa khai thác cá ngừ đại dương, nhưng nhiều ngư dân ở Phú Yên không thể ra khơi vì vướng quy định tàu cá có chiều dài lớn nhất dưới 15m thì không được phép khai thác hải sản ở vùng biển khơi.

Ngư dân trong tỉnh đang chờ Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và các cơ quan chức năng sớm có hướng giải quyết những vướng mắc này để có thể vươn khơi bám biển làm ăn.

Nhiều tàu khai thác xa bờ chưa đủ chuẩn

Tàu cá PY91036TS của gia đình ngư dân Võ Văn Tiến ở phường Phú Đông (TP Tuy Hòa), có công suất trên 400CV, lâu nay hoạt động chủ yếu ở vùng biển khơi với nghề chính là câu cá ngừ đại dương và được UBND tỉnh đưa vào danh sách tàu cá được phép hoạt động ở vùng biển xa bờ.

Mới đây, tỉnh có thông báo đưa tàu cá của ông Tiến ra khỏi danh sách này vì lý do tàu chỉ dài 14,2m nên không đủ điều kiện tham gia khai thác ở vùng biển khơi. Điều này khiến không chỉ ông Tiến mà nhiều ngư dân khác cũng khá bất ngờ, vì trước đây quy định tàu cá chỉ cần đảm bảo có công suất trên 90CV là được cấp phép khai thác thủy hải sản xa bờ.

Ngư dân TP Tuy Hòa chuyển cá ngừ đại dương lên bờ. Ảnh: ANH NGỌC

“Chúng tôi kiến nghị tỉnh và Trung ương có giải pháp, tạo điều kiện và cho phép ngư dân được cải hoán tàu cá đạt tiêu chuẩn theo quy định để được cấp phép khai thác hải sản vùng biển khơi”, ông Tiến nói.

Còn theo ngư dân Trần Quang Ải, chủ tàu cá PY90693TS ở xã An Ninh Tây (huyện Tuy An), thì tàu cá này có công suất trên 400CV, chiều dài lớn nhất của tàu là 14,9m. Ngư dân Trần Quang Ải cho biết: Nhà nước khuyến khích ngư dân tăng cường bám biển. Gia đình tôi cũng đã đầu tư một khoản tiền rất lớn để mua sắm ngư lưới cụ và nhiều trang thiết bị hiện đại phục vụ khai thác có hiệu quả.

Nếu vì kích thước của tàu không đạt yêu cầu (chỉ thiếu 0,1m) mà buộc tàu cá của tôi phải chuyển vùng khai thác ở vùng lộng thì thật sự gặp nhiều khó khăn. Chúng tôi đã quen khai thác cá ngừ đại dương ở vùng biển khơi, nhưng nay quy định tàu cá của tôi chỉ được phép khai thác hải sản vùng lộng thì đồng nghĩa với việc phải chuyển đổi nghề khai thác.

Theo quan niệm của ngư dân ven biển ở địa phương, chiều dài của tàu cá được đóng mới phụ thuộc rất nhiều vào tuổi của chủ tàu, cũng giống như xây nhà thì phải coi ngày, xem người đứng ra xây dựng có được tuổi. Nếu chiều dài của con tàu phù hợp với chủ tàu thì khi ra khơi sẽ thuận buồm xuôi gió và gặp nhiều điều may mắn, khai thác hải sản đầy khoang.

“Theo quy định trước đây, tàu cá chỉ cần đảm bảo có công suất trên 90CV là được phép khai thác hải sản xa bờ nên nhiều tàu cá khi đóng mới có công suất rất lớn, trên 400CV nhưng chiều dài lớn nhất của tàu cũng chỉ dưới 15m, thậm chí có nhiều tàu có chiều dài lớn nhất là 14,9m. Nếu biết trước có quy định này thì khi đóng mới ngư dân sẽ yêu cầu các cơ sở đóng tàu tăng chiều dài để đảm bảo đúng quy định.

Để giải quyết vướng mắc này, ngư dân chúng tôi kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương sớm có hướng điều chỉnh số tàu cá có chiều dài lớn nhất dưới 15m nhưng lâu nay vẫn hoạt động khai thác ở vùng biển khơi hoặc cho phép và hướng dẫn cải hoán lại các tàu cá có chiều dài dưới 15m thành từ 15m trở lên để được cấp phép khai thác hải sản tại vùng khơi”, ông Phan Thuẩn, Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá phường 6 (TP Tuy Hòa), chia sẻ.

Sớm gỡ khó cho ngư dân

Theo Sở NN-PTNT, Phú Yên hiện có 1.183 tàu cá có công suất từ 90CV trở lên. Theo Nghị định 26 ngày 8/3/2019 của Chính phủ, tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 12m đến dưới 15m chỉ được phép hoạt động tại vùng lộng, không được hoạt động tại vùng khơi.

Bộ NN-PTNT đã có quyết định giao hạn ngạch cấp phép khai thác tại vùng khơi cho Phú Yên là 451 giấy phép đối với các tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên. Như vậy, Phú Yên hiện còn 732 tàu cá có công suất từ 90CV trở lên không được cấp phép khai thác tại vùng khơi, trong đó có 41 tàu cá có chiều dài 14,9m (chỉ thiếu 0,1m).

Ngư dân Phú Yên đóng tàu mới vươn khơi khai thác hải sản - Ảnh: ANH NGỌC

Ông Trần Ngọc Nhạn, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản (Sở NN-PTNT), cho biết: Việc ngư dân kiến nghị cấp bổ sung hạn ngạch khai thác thủy hải sản ngoài khơi cho số tàu cá này là rất cần thiết, nhằm tạo điều kiện cho ngư dân bám biển làm ăn. Số lượng tàu cá này tương đương với số tàu đã được cấp giấy phép theo như Luật Thủy sản 2013 trước đây.

Nếu được cấp bổ sung cấp hạn ngạch khai thác tại vùng khơi, Sở NN-PTNT sẽ tham mưu cho UBND tỉnh có chỉ đạo để các chủ tàu có tàu cá chưa đủ kích thước tối thiểu 15m thực hiện cải hoán theo đúng quy định của Luật Thủy sản 2017. Đây sẽ là căn cứ để tiếp tục cấp hạn ngạch khai thác thủy hải sản vùng khơi cho tàu cá.

Việc cấp hạn ngạch khai thác hải sản là việc làm cần thiết nhằm quản lý nguồn lợi thủy sản, đảm bảo nguồn lợi cho ngư dân, không chỉ trước mắt mà còn nguồn lợi lâu dài. Bởi thế, cấp hạn ngạch khai thác là chủ trương đúng, tuy nhiên vẫn còn vướng mắc cần có những giải pháp tháo gỡ những khó khăn phát sinh từ quy định này.

Theo ông Nguyễn Trọng Tùng, Giám đốc Sở NN-PTNT, để đáp ứng nguyện vọng của ngư dân, Sở NN-PTNT đã tham mưu và UBND tỉnh đã có văn bản kiến nghị Bộ NN-PTNT điều chỉnh hạn ngạch giấy phép khai thác thủy hải sản vùng khơi cho tàu cá của tỉnh. Theo đó, tỉnh kiến nghị Bộ NN-PTNT có hướng điều chỉnh số tàu cá có chiều dài lớn nhất là 14,9m hoặc cho phép và hướng dẫn cải hoán lại các tàu cá có chiều dài lớn nhất dưới 15m thành từ 15m trở lên để được cấp phép khai thác hải sản tại vùng khơi. Tuy nhiên, đến nay Bộ NN-PTNT chưa có ý kiến trả lời nên vấn đề này sẽ được công bố công khai cho ngư dân biết sau khi có kết quả cụ thể.

“Mới đây, nhân chuyến công tác và làm việc với lãnh đạo tỉnh Phú Yên của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, tỉnh cũng đã kiến nghị với Phó Thủ tướng Chính phủ và Bộ NN-PTNT quan tâm xem xét điều chỉnh nâng hạn ngạch cấp phép khai thác tại vùng khơi cho tỉnh Phú Yên, tạo điều kiện cho ngư dân cải hoán lại các tàu cá để được cấp phép khai thác hải sản tại vùng khơi”, ông Tùng nói.

ANH NGỌC