Hiện cả nước có khoảng 96% doanh nghiệp là doanh nghiệp vừa và nhỏ, tạo ra hơn 25% việc làm trong cả nước và cũng là khu vực cần rất nhiều nguồn vốn để mở rộng đầu tư sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên khu vực này lại đang gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng từ ngân hàng, do năng lực tài chính, kế toán còn yếu kém khiến các ngân hàng gặp nhiều rủi ro khi cho vay...
Các doanh nghiệp vừa và nhỏ rất cần vốn để làm ăn. Trong ảnh: Làm ốc mỹ nghệ tại Doanh nghiệp Đại Hưng Phát - Ảnh: M.NGUYỆT
Theo kết quả một cuộc điều tra do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương phối hợp với Tổ chức Danida Đan Mạch thực hiện thì có khoảng 35-45% doanh nghiệp vừa và nhỏ nước ta thường xuyên nộp hồ sơ vay vốn, nhưng có tới 19% gặp khó khăn và đã bị từ chối. Tỉ lệ các doanh nghiệp vừa và nhỏ thường xuyên có nhu cầu vay vốn của ngân hàng là rất cao, không chỉ dừng ở con số 35 – 45%. Tuy nhiên hiện nay các ngân hàng còn e ngại khi cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ vay, vì cho rằng hiệu quả không cao mà độ rủi ro lại rất lớn. Trong khi đó, các doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa biết cách xây dựng dự án, khả năng tài chính kế toán còn hạn chế, các bản báo cáo tài chính, sổ sách kế toán không rõ ràng minh bạch, nên nhìn vào không đánh giá được năng lực của doanh nghiệp… Một thực tế đáng buồn là vì lý do này mà rất nhiều hộ kinh doanh trong cả nước mặc dù đã đủ điều kiện nhưng lại không muốn chuyển lên loại hình doanh nghiệp. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Tài, Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương đưa ra ví dụ: “Vừa rồi trong cuộc hội thảo ở một tỉnh nọ, nhiều hộ kinh doanh ở đây cho biết họ không muốn chuyển sang loại hình doanh nghiệp, vì một lý do rất đơn giản là ngại phải viết sổ viết sách, thuế má. Trước đây đóng khoán rất dễ dàng ít thủ tục rắc rối, giờ lại qua chứng từ, hoá đơn, liệt kê, kê khai nên họ ngại”.
Trước đây vài chục năm, khi phát triển lực lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ, các trình độ tài chính kế toán của các doanh nghiệp Nhật Bản cũng như các doanh nghiệp nước ta bây giờ. Kinh nghiệm của Nhật Bản là giải quyết bằng nhiều cách như tăng cường năng lực quản lý, tạo ra các khuôn khổ chính sách rõ ràng về tín dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ và điều quan trọng là hệ thống tài chính của Nhật Bản đã xây dựng thành công cơ sở dữ liệu tín dụng rủi ro. Hệ thống này là một kho các thông tin số liệu tài chính, số liệu phi tài chính, số liệu nợ đọng, khả năng thanh toán, độ rủi ro tín dụng các doanh nghiệp vừa và nhỏ được cập nhật theo thời gian. Hiện nay hệ thống cơ sở dữ liệu tín dụng rủi ro ở Nhật Bản có hơn 200 tổ chức tín dụng tham gia và thu thập thông tin của hơn 2 triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tuy nhiên hiện nay, nước ta khó có thể xây dựng ngay được một hệ thống cơ sở dữ liệu tín dụng rủi ro cho doanh nghiệp vừa và nhỏ như ở Nhật Bản.
Hiện nay các ngân hàng đang đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ, đồng thời có nhiều chương trình hỗ trợ mới nhằm nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ như các chương trình đào tạo quản trị doanh nghiệp, các chương trình hội thảo về phương pháp phân tích dự án đầu tư, hay tư vấn về phương thức thanh toán, về bảo hiểm, về thuế… Bên cạnh đó, cũng cần nghiên cứu các biện pháp hiệu quả hơn để có thể hỗ trợ tốt hơn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ông Nguyễn Trọng Hiệu, Trưởng phòng Xúc tiến phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, Cục phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết: “Tiếp cận nguồn vốn thì trong Nghị định 90 mới chủ yếu là đề cập đến thành lập quỹ bảo lãnh tín dụng. Qua 6 năm thì vấn đề đó vẫn đang còn rất nhiều khó khăn. Có lẽ thành lập quỹ bảo lãnh tín dụng chỉ là một trong những giải pháp tiếp cận hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Chúng ta cần phải xem xét đến các giải pháp khác ví dụ như vấn đề có các chính sách về quĩ đầu tư mạo hiểm, các quỹ đầu tư khác mà có thể hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa khi họ có dự án khả thi”.
Doanh nghiệp nhỏ và vừa có một vị trí quan trọng trong xây dựng và phát triển kinh tế. Do đó cần có những biện pháp thúc đẩy sự phát triển của khu vực này, trong đó giải quyết nguồn vốn đáp ứng phát triển là yếu tố quan trọng hàng đầu.
TIẾN ĐỨC - (VOV)
