Khu vực đầm Cù Mông thuộc các thôn Phú Dương, Vịnh Hoà và Hòa Hiệp (xã Xuân Thịnh, huyện Sông Cầu) là vùng nuôi tôm hùm trọng điểm của tỉnh Phú Yên. Số lồng bè nuôi tôm hùm tại đây đã lên gần 7.000 lồng, hơn 1/3 số lồng bè tôm hùm của cả tỉnh. Đây cũng là vùng mà người nuôi tôm hùm ở Sông Cầu thường di dời lồng bè đến để tránh trú bão. Thế nhưng, trong đợt lụt vừa qua, vùng tôm hùm trọng điểm này bị ngọt hoá, tôm hùm chết hàng loạt, thiệt hại ban đầu ước tính trên 27 tỉ đồng.
Tôm hùm chết hàng loạt ở huyện Sông Cầu – Ảnh: N.L
Tiền tỉ tan trong nước
Cả xóm làng táo tác, những khuôn mặt thẫn thờ cùng với mùi tanh nồng của xác tôm hùm chết từ bãi biển bốc lên là những gì chúng tôi bắt gặp trong buổi sáng ngày 6/11 ở thôn Vịnh Hòa, xã Xuân Thịnh. Cả nhà bà Lê Thị Xê dành dụm cùng với vay ngân hàng 30 triệu đồng nuôi được 1.400 con tôm hùm. Nhưng chỉ trong một đêm đã không còn con nào. “Chết hết, giờ chỉ còn lồng không thôi. Thấy tôm chết, vợ chồng chỉ còn biết khóc”, Bà Xê mếu máo.
Tất cả chỉ mới phát hiện vào chiều hôm qua, khi anh Lê Văn Cư lặn thăm tôm phát hiện 5.000 con tôm hùm xanh của mình đã chết không còn một con. Về làng hô hoán, cả làng náo động vội vã ra lồng tôm nhà mình xem thử. Kết quả là tất cả các lồng tôm ở Vịnh Hòa cũng cùng chung số phận. Riêng anh Cư, ngoài 5.000 con tôm hùm xanh, còn nuôi 2.000 con tôm hùm sao, giờ số chết, số cũng đã ngắc ngư. “Chắc cũng không còn con nào đâu. Bị ngâm trong nước ngọt lâu ngày, giờ nó chưa chết liền, nhưng cũng không thể chịu nổi” - anh Cư nói về số tôm hùm sao nhà mình.
Ngặt nghèo hơn là trường hợp của anh Nguyễn Văn Xuân. Nhà anh nuôi 3.000 con tôm hùm sao đã đạt trọng lượng trung bình mỗi con gần 1kg. Anh đang đợi giá tôm hùm lên trong dịp SEAgame tới nên chưa bán. Nào ngờ cả bè tôm hùm của anh chết không còn một con. “Ai ngờ như thế. Đã chờ được giá từ 500.000đ/kg lên 700.000đ/kg, cứ ráng ráng đợi lên thêm, nào ngờ… sạch trơn”- anh Xuân nghẹn ngào. Vợ anh cả ngày nay cứ thẫn thờ ra vào, không còn màng tới chuyện cơm nước. Với giá tôm hùm hiện nay mua sô là 700.000đ/kg, 3.000 con tôm hùm nhà chị nếu bán sớm sẽ cầm chắc gần 2 tỉ đồng. Nhưng chỉ một đêm số tiền ấy không còn. Anh Xuân gom góp số tôm mới chết mang đi bán cũng chỉ kiếm được 8 triệu đồng. Hầu hết số tôm chết đều bỏ đi, vì tôm chết đã lâu.
Theo thống kê sơ bộ của UBND xã Xuân Thịnh đến 16 giờ chiều ngày 6/11, số tôm chết ở 3 thôn Vịnh Hoà, Phú Dương và Hoà Hiệp đã lên đến trên 151.000 con, thiệt hại ước tính lên trên 27 tỉ đồng, hơn 1/3 thu nhập toàn xã trong một năm. “Vùng Phú Dương, Vịnh Hòa xã Xuân Thịnh nổi tiếng là vùng tôm hùm. Với vị thế kín gió, trong mùa biển động như hiện nay, nhiều lồng bè nơi khác cũng di chuyển về đây để tránh trú. Nhưng người dân đã không ngờ mưa nhiều ngày liền, nước nguồn về nhiều, tôm hùm bị sốc nước ngọt chết hàng loạt như thế” - ông Huỳnh Ngọc Thử, trưởng thôn Vịnh Hoà nói
Thắc thỏm nỗi lo nợ ngân hàng
Nhiều nhà đầu tư cả gia tài cùng với tiền vay ngân hàng xuống biển, giờ đã trắng tay. Cả gần 1.000 hộ dân nuôi tôm hùm ở 3 thôn Vịnh Hòa, Phú Dương, Hoà Hiệp đang thắc thỏm nỗi lo không biết tìm đâu ra tiền để trả nợ ngân hàng. Người ít cũng đã vay 30 triệu đồng, người nhiều vay đến 200 triệu đồng. “Tôm chết như thế chắc làng này không còn cách nào để trả nợ ngân hàng rồi. Giờ sạch bách hết rồi” - anh Lê Văn Quốc nói về nỗi lo của mình. Còn bà Lê Thị Xê thì hy vọng: “May ra ngân hàng cho dân ở đây tiếp tục vay, có vốn nuôi tôm tiếp thì mới trả nợ được cho ngân hàng”.
Vịnh Hoà, Phú Dương từng được mệnh danh là làng tỉ phú tôm hùm. Thế nhưng giờ đây, lãnh đạo xã Xuân Thịnh đã nghĩ tới chuyện cứu đói cho dân, khi không ít hộ gia đình giờ trắng tay. “Bây giờ nhiều nhà đã không còn một đồng để mua gạo. Chúng tôi đã thống nhất với nhau sẽ rà soát lại, nếu hộ nào thật sự đói phải cứu đói cho dân” - ông Lê Minh Hoan, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Thịnh nói.
Những làng tỉ phú tôm hùm ở Xuân Thịnh chỉ qua một đêm đã thành… sạt nghiệp. Số thiệt hại trên 27 tỉ đồng hiện nay chắc hẳn chưa phải là con số cuối cùng khi nhiều người biết lồng tôm hùm nhà mình chết nhưng chưa dám đưa lồng vào bờ.
HỒNG ÁNH
