Theo Luật HTX 2012, các hợp tác xã (HTX) phải có thành viên góp vốn (gọi là vốn điều lệ). Vốn này không đơn thuần chỉ là vốn pháp định của đơn vị, mà còn thể hiện sự hợp tác của các hộ cá thể cùng nhau làm kinh tế.
 |
| Góp vốn trở thành thành viên HTX, người dân được tham gia góp ý xây dựng phương án sản xuất kinh doanh bằng lá phiếu công bằng - Ảnh: M.DUYÊN |
VỐN GÓP KHÔNG CHỈ LÀ CON SỐ
Góp mỗi định suất 100.000 đồng hay 200.000 đồng… không phải là con số lớn, nhưng nó xác định cá nhân đó là thành viên HTX. Đồng thuận tham gia vào HTX đồng nghĩa với việc người dân trong thôn, xã và trong khu vực sẵn sàng tương trợ nhau cùng làm kinh tế. Nhiều HTX duy trì hoạt động và phát triển được là nhờ vào sự đồng thuận này. Thành công của HTX Nông nghiệp An Ninh Tây (huyện Tuy An) là một minh chứng. Ông Nguyễn Hoàng Phố, Giám đốc HTX, cho biết: Từ khi thành lập năm 1979, HTX đã thu hút được 2.971 xã viên góp vốn. Hình thức góp vốn ở thời điểm đó bằng tiền mặt (30.000đồng/lần đăng ký) và góp sản phẩm (lúa, ngày công…). Đến nay, sau 36 năm, HTX vẫn giữ được 2.971 thành viên góp vốn, ở mức 195.000 đồng/định suất. Số vốn điều lệ của HTX đã lên tới gần 600 triệu đồng, đưa tổng số vốn hiện có của đơn vị lên 3,2 tỉ đồng. Nguồn vốn này đầu tư cho các hoạt động kinh doanh dịch vụ, HTX thu lãi từ 400 triệu đồng/năm đến hơn 500 triệu đồng/năm. Hoạt động trong điều kiện còn nhiều khó khăn, thu nhập của người dân chủ yếu từ sản xuất nông nghiệp thì kết quả này là một nỗ lực rất lớn của HTX. Động lực để thành viên hội đồng quản trị không ngừng học hỏi, tìm ra hướng đi mới là sự đồng thuận của các hộ thành viên.
Trong khi đó, việc không thu hút được vốn góp thành viên đã khiến nhiều HTX hoạt động khó khăn. Ông Nguyễn Văn Yên, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp thị trấn Củng Sơn (huyện Sơn Hòa), cho biết: Mặc dù là đơn vị kinh tế tập thể duy nhất trên địa bàn huyện duy trì được hoạt động từ năm 1997 đến nay nhưng do không có vốn góp, tài sản không đủ đảm bảo để vay vốn ngân hàng nên HTX không có điều kiện mở rộng sản xuất kinh doanh. Ngoài công tác khuyến nông, HTX chỉ có nguồn thu từ dịch vụ thủy lợi nội đồng nhưng dịch vụ này báo lỗ hàng năm hơn 10 triệu đồng. Hiện HTX vẫn hoạt động rất khó khăn.
CÙNG LÀM CÙNG HƯỞNG
Với mỗi định suất vốn góp, hàng năm, thành viên HTX được chia lợi nhuận. Lợi nhuận không phụ thuộc vào số tiền góp nhiều hay ít mà do hiệu quả kinh doanh của đơn vị quyết định. Điều này buộc thành viên HTX phải chung sức cùng hội đồng quản trị tìm ra giải pháp kinh doanh hiệu quả. Chính điều này giúp HTX có một lượng khách hàng cố định, đó chính là những thành viên góp vốn.
Cái lợi đầu tiên mà thành viên HTX được hưởng chính là phần lãi được chia theo mỗi định suất. Ông Phan Văn Thuận, Giám đốc HTX Nông nghiệp Kinh doanh tổng hợp Hòa Quang Nam (huyện Phú Hòa), cho biết: Chia lãi theo vốn góp được tính theo từng năm và tùy theo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của năm đó. Tại HTX, thành viên góp mỗi định suất 180.000 đồng. 3 năm nay, lãi chia cho thành viên năm sau luôn cao hơn năm trước. Cụ thể năm 2010 là 40.000 đồng, năm 2013 là 41.000 đồng, năm 2014 là 42.000 đồng. Số tiền tăng lên không đáng bao nhiêu nhưng đó là sự khuyến khích của HTX đối với thành viên.
Không những thế, thành viên HTX còn được hưởng ưu đãi về giá khi sử dụng dịch vụ của HTX, được góp ý vào các hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như chọn người có đủ năng lực tham gia hội đồng quản trị… Theo bà Nguyễn Thị Thanh, thành viên HTX Nông nghiệp Kinh doanh tổng hợp Hòa Thắng 2 (huyện Phú Hòa), thì bà được tham gia bỏ phiếu cho hoạt động dịch vụ, được đề xuất thay đổi phương án sản xuất kinh doanh. Hơn hết, khi sử dụng dịch vụ của HTX, bà được hưởng giá thấp hơn so với giá tư nhân bên ngoài, được chiết khấu % nếu sử dụng nhiều…
Ông Lê Luân, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: Hiện nay, cùng với quá trình chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX 2012, mô hình HTX kiểu mới hoạt động tự chủ và hiệu quả đã dần thay đổi nhận thức của người dân. Điều này không chỉ giúp HTX có vốn mà hơn hết nó trở thành động lực để các HTX duy trì hoạt động, vượt qua khó khăn, vươn lên phát triển. Thời gian tới, khi hoạt động theo Luật HTX 2012, vốn điều lệ của các HTX như là điều kiện tiên quyết giúp xác định thành viên, xác định chỗ đứng của kinh tế tập thể.
MINH DUYÊN
