Sau vụ đông xuân 2013- 2014, các HTX trên địa bàn tỉnh bắt tay ngay vào nạo vét kênh mương nội đồng nhằm đảm bảo nguồn nước tưới tới từng chân ruộng, phục vụ sản xuất cho vụ hè thu năm nay.
 |
|
Thu gom rác thải, khơi thông dòng chảy tại xã Bình Ngọc (TP Tuy Hòa) - Ảnh: M.D |
ĐẦU TƯ KINH PHÍ
Ông Phan Văn Thuận, Giám đốc HTX Nông nghiệp Kinh doanh tổng hợp Hòa Quang Nam (Phú Hòa) cho biết: Khơi thông dòng chảy, điều tiết nước vào từng chân ruộng là công việc thường xuyên trong công tác thủy lợi nội đồng của HTX. Hiện HTX duy trì đội thủy lợi gồm 40 người, có trách nhiệm phát hiện bờ mương, bờ vùng bị sạt lở; dòng chảy bị tắc nghẽn do rác thải hay độ dốc mương chưa đúng kỹ thuật… Từ đó có biện pháp xử lý kịp thời hoặc báo cáo ngay cho Hội đồng quản trị (HĐQT) HTX đểcó phương án giải quyết. Bước vào vụ hè thu 2014, HTX đã đầu tư 25 triệu đồng thuê xe múc nạo vét bùn đất, rác thải trong lòng các tuyến mương. HTX cũng đã xây mới và tu sửa 7 tuyến mương với số tiền hơn 88 triệu đồng; san ủi, đổ sỏi để nâng cấp 2km bờ vùng và lấp trũng một số bờ vùng xuống cấp với kinh phí gần 48 triệu đồng. Đến nay, tất cảcác tuyến kênh mương nội đồng do HTX quản lý đã sẵn sàng đón nước, đảm bảo phục vụ sản xuất cho 819ha đất lúa 2 vụ trong vụ hè thu 2014.
Ông Huỳnh Minh Lý, Giám đốc HTX Nông nghiệp Kinh doanh dịch vụ Phú Lâm (TP Tuy Hòa) cũng cho hay: “Đến nay, HTX đã nạo vét 1.900m3 đất của hệ thống kênh mương tại 3 phường Phú Lâm, Phú Thạnh và Phú Đông với kinh phí trên 105 triệu đồng; đồng thời kiểm tra các nắp kênh, đảm bảo đóng xả nước đúng lịch thời vụ. Hàng năm, HĐQT HTX phối hợp với kỹ thuật viên ở Trạm thủy nông Nam Đồng Cam điều tiết nước kịp thời vào các kênh N1, N1-2…”. Còn theo ông Lê Ngọc Bảo, Giám đốc HTX Nông nghiệp Kinh doanh dịch vụ Hòa Mỹ Đông (Tây Hòa), HTX này đang quản lý hơn 1.613ha lúa 2 vụ, trong đó có 1.368ha lấy nước từ hệ thống kênh mương tự chảy thuộc Trạm thủy nông Nam Đồng Cam và hơn 245ha được bơm tưới bởi 3 trạm bơm điện. Hàng năm, HTX đầu tư từ 200 đến 300 triệu đồng cho thủy lợi nội đồng. Trong những tháng đầu năm 2014, HTX đã nạo vét được hơn 100km kênh mương, khơi thông dòng chảy, dẫn nước về đồng và bê tông hóa gần 10km mương… Đến nay, trên các xứ đồng của HTX, người dân đã làm đất, sẵn sàng xuống giống đồng loạt.
KHẮC PHỤC KHÓ KHĂN
Hiện các HTX đang đối mặt với tình trạng rác thải gây tắc nghẽn dòng chảy kênh, mương. Để xử lý vấn đề này, các HTX đã triển khai dịch vụ vệ sinh môi trường nhằm giảm bớt chi phí thuê lao động bên ngoài cho việc vớt rác mỗi khi mở nước, đồng thời tạo được nguồn thu. Hiện toàn tỉnh có 15 HTX cung cấp dịch vụ vệ sinh môi trường. Ông Nguyễn Hữu Hồng, Giám đốc HTX Nông nghiệp Kinh doanh tổng hợp Hòa Trị 2 (Phú Hòa) cho biết: Khu vực thôn Phụng Tường 1 và Phụng Tường 2 do HTX quản lý nằm cuối kênh Bắc Đồng Cam nên rác thường dồn lại, sau đó theo mương dẫn len lỏi nhánh nội đồng. Tình trạng này nếu không xử lý sẽ gây ô nhiễm nguồn nước, chặn dòng chảy ảnh hưởng đến tưới tiêu trong sản xuất nông nghiệp. Vì vậy, 10 vệ sinh viên của HTX ngoài thu gom rác sinh hoạt của hơn 2.000 hộ dân còn thường xuyên vớt cả rác trôi nổi trên các dòng kênh mương. Khi chưa có dịch vụ này, hàng năm, HTX phải chi hơn 10 triệu đồng để thuê lao động vớt rác khơi thông dòng chảy; bây giờ, tuy chỉ là dịch vụ công ích nhưng cũng giải quyết việc làm ổn định cho 10 lao động phổ thông trong xã với mức lương từ 1,5 triệu đồng đến 2 triệu đồng/ người/tháng.
Thu thủy lợi phí từ thành viên HTX và một phần kinh phí hỗ trợ của Nhà nước hiện là nguồn thu chính để hàng năm các HTX đầu tư cho nạo vét, tu sửa và xây mới kênh mương nội đồng. Tuy nhiên, do quá nhiều chi phí phát sinh nên các HTX vẫn phải “bù thu”. Để khắc phục khó khăn này, các HTX đã phải cân đối nguồn thu, lấy kinh phí từ lãi của các dịch vụ kinh doanh như xăng dầu, tín dụng nội bộ… để tiếp tục duy trì hoạt động. Ông Lê Ngọc Cửu, Giám đốc HTX Nông nghiệp Kinh doanh dịch vụ Hòa Phong (Tây Hòa) cho biết: Đội thủy nông của HTX có 31 người, trong đó 19 người là cán bộ HTX, số còn lại là lao động ngoài. Lực lượng như vậy mới đảm bảo quản lý bơm tưới cho diện tích 612ha lúa 2 vụ và quản lý hơn 64km kênh mương tưới tiêu của HTX. Hàng năm, HTX chi gần 539 triệu đồng cho dịch vụ thủy lợi nội đồng; trong đó hơn 240 triệu đồng thực hiện 12 công trình thủy lợi, còn lại gần 298 triệu đồng trả lương công nhân và các phụ phí khác. HTX cũng thu về gần 475 triệu đồng từ phí thủy lợi và nguồn kinh phí hỗ trợ của Nhà nước. Sau khi quyết toán, HTX bị lỗ 64 triệu đồng. Khoản lỗ này được HĐQT HTX thống nhất lấy từ các khoản lãi trong kinh doanh các dịch vụ khác bù vào.
Theo ông Lê Luân, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, để đảm bảo thành viên HTX xuống giống đúng lịch gieo sạ cũng như chủ động ứng phó với tình trạng khô hạn vào giữa vụ, ngập lụt vào cuối vụ, các HTX đã khắc phục những khó khăn, làm tốt công tác thủy nông nội đồng. Nhờ các HTX bắt tay vào nạo vét, tu sửa các tuyến kênh mương nội đồng, làm bờ vùng, bờ thửa… nên vào vụ hè thu 2014, nông dân trên địa bàn tỉnh đã kịp thời làm đất, gieo sạ đúng lịch thời vụ.
MINH DUYÊN
